Μια ομάδα Καναδών ψυχολόγων ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε για ποιο λόγο το αίσθημα αδικίας και απιστίας γεννά στους ανθρώπους το ίδιο αίσθημα απέχθειας με αυτό που προκαλεί ένα χαλασμένο φαγητό. Σύμφωνα με την έρευνά τους, η ίδια η καταγωγή της ηθικής μπορεί να αναζητηθεί σε αυτό το ενστικτώδες αίσθημα απέχθειας που μας κάνει να αποφεύγουμε ένα σάπιο φαγητό και να μειώνουμε τους κινδύνους για την υγεία μας.
Η έρευνα του πανεπιστημίου του Τορόντο, από τη Χάνα Τσάπμαν και τον ‘Ανταμ ‘Αντερσον, δείχνει ότι το αίσθημα της αδικίας και του ξεγελάσματος από κάποιον ξυπνά μέσα μας το ίδιο αίσθημα φυσικής απέχθειας με την χαλασμένη τροφή. Η ίδια ασυνείδητη συναισθηματική αντίδραση που μας κρατά μακριά από μια πηγή πιθανής μόλυνσης, επίσης μας ωθεί, σύμφωνα με τους ερευνητές, να έχουμε ηθικές αξίες και να αποφεύγουμε όσους δεν έχουν ή τις καταπατούν, αδικώντας ή ξεγελώντας τους άλλους.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου και το New Scientist, υποστηρίζει ότι η φυσική αποστροφή υπήρξε σημαντική για την εξέλιξη της ηθικής αποστροφής και γενικότερα της ηθικής, με συνέπεια η αντίληψη των ανθρώπων για το τι είναι ηθικό, να βασίζεται όχι μόνο στη λογική, αλλά και σε μια ισχυρή σωματική-φυσική αντίδραση.
Σύμφωνα με την Τσάπμαν, “η απέχθεια είναι ένα αρχαίο, μάλλον πρωτόγονο, συναίσθημα που έπαιξε εξελικτικό ρόλο-κλειδί στην επιβίωσή μας. Η έρευνά μας έδειξε την συσχέτιση της απέχθειας με την ηθική, δείχνοντας ότι οι ηθικές κρίσεις μπορεί να εξαρτώνται τόσο από απλές συναισθηματικές αντιδράσεις όσο και από πολύπλοκές σκέψεις”. “Είναι εκπληκτικό, αλλά η πολύπλοκη ηθική αντίληψή μας για το τι είναι σωστό και τι λάθος, μπορεί να ξεκινά από την έμφυτη προτίμηση ενός νεογέννητου για τι έχει καλή γεύση και τι κακή”, συμπλήρωσε ο ‘Αντερσον.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το αίσθημα φυσικής απέχθειας, αηδίας και αποστροφής, που είναι καθολικό φαινόμενο, αναπτύχθηκε για λόγους επιβίωσης. Όσα πράγματα μας αηδιάζουν (χαλασμένα φαγητά, κόπρανα, πτώματα, ανοιχτές πληγές κ.α.) είναι εν δυνάμει πηγές μικροβίων και, χάρη στην αποστροφή μας, κρατιόμαστε μακριά για αυτοπροστασία.
Η έκφραση αηδίας στο ανθρώπινο πρόσωπο είναι ίδια ουσιαστικά σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ίδια έκφραση προσώπου ενεργοποιείται συχνά, όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τους αδικούν, γεγονός που υποδηλώνει την κοινή νευρολογική ρίζα της φυσικής και της ηθικής αποστροφής. Το να σιχαινόμαστε κάποιον και να σιχαινόμαστε ένα σάπιο φαγητό, έχουν κοινή προέλευση κατά βάθος.
Το αίσθημα αηδίας απέναντι σε μια ανήθικη συμπεριφορά (π.χ. η προδοσία ή η αιμομιξία), από εξελικτική άποψη, συνέβαλε στο να αναπτύξουν οι ανθρώπινες κοινωνίες πιο δίκαιη και συνεργατική συμπεριφορά και να απομονώνουν εκείνους που σπάνε τους ηθικούς κανόνες.
