Μέχρι και σε αναπηρία μπορεί να οδηγήσει η ουρική αρθρίτιδα ή κοινώς ποδάγρα (gout), μια πάθηση, η οποία κατά τον 17ο και 18ο αιώνα είχε χαρακτηριστεί ως η “νόσος των βασιλέων“. Πρόκειται για μια από τις συνηθέστερες και εκφυλιστικότερες μορφές αρθρίτιδας, η οποία προσβάλει συνήθως το 1-4% των ενηλίκων. Η ασθένεια συνδέεται με το ουρικό οξύ.
Η ουρική αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα επώδυνα επεισόδια στις αρθρώσεις του ποδιού (συχνότερα στο μεγάλο δάχτυλο), του γόνατος, της ποδοκνημικής, της άκρας χειρός και του καρπού. Συνήθως προσβάλλει μόνο μια άρθρωση στο 90% των ασθενών και αν δεν αντιμετωπιστεί, οι κρίσεις μπορεί να γενικευτούν, να γίνουν συχνότερες και να διαρκούν περισσότερο.
Ανακούφιση από τον πόνο και μικρότερο κίνδυνο νέων επεισοδίων υπόσχεται σε όσους πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα ή κανακινουμάμπη, ένα ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα.
Τα δεδομένα των ερευνών, τα οποία παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Ρευματολογίας EULAR, που διεξάγεται στο Λονδίνο, έδειξαν ότι η κανακινουμάμπη παρείχε καλύτερη ανακούφιση από τον πόνο και μείωσε τον κίνδυνο νέων επεισοδίων σε ποσοστό έως και 68% έναντι των στεροειδών. “Τα ευρήματα των μελετών δείχνουν ότι η κανακινουμάμπη μπορεί να συνιστά σημαντική πρόοδο στη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας για τα άτομα που δεν μπορούν να επωφεληθούν από τις τρέχουσες διαθέσιμες θεραπείες”, επισήμανε ο καθηγητής ρευματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Λοζάνης Αλεξάντερ Σο.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πρόσφατα ότι η κύρια αιτία του πόνου στην ουρική αρθρίτιδα είναι η ιντερλευκίνη-1 βήτα. Μέσω της ειδικής στόχευσης της ιντερλευκίνης-1 βήτα, οι μελέτες αυτές δείχνουν ότι η κανακινουμάμπη μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα επώδυνα επεισόδια, παρατείνοντας το χρόνο έως την εμφάνιση νέου επεισοδίου. Οι θεραπείες, οι οποίες είναι αυτή τη στιγμή διαθέσιμες για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής, λόγω των επεισοδίων της ουρικής αρθρίτιδας, όπως είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή η κολχικίνη, μπορεί να είναι ανεπαρκείς ή ακατάλληλες στους ασθενείς με συνοδά ιατρικά προβλήματα.
Τα νέα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο EULAR έδειξαν ότι το περίπου 90% των ασθενών με ουρική αρθρίτιδα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ πάσχει από τουλάχιστον ένα συνοδό νόσημα (όπως υπέρταση, διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, χρόνια νεφροπάθεια), ένα ποσοστό εκ των οποίων μπορεί να μην είναι σε θέση να λάβει τις τυποποιημένες αυτές αντιφλεγμονώδεις θεραπείες. Σύμφωνα με τα στοιχεία των ερευνών, η κανακινουμάμπη μπορεί να αποτελέσει μια νέα εναλλακτική για τους ασθενείς με ουρική αρθρίτιδα, για τους οποίους πολλές τυποιημένες αντιφλεγμονώδεις θεραπείες είναι ανεπαρκείς και ακατάλληλες.
Ουρικό οξύ και ουρική αρθρίτιδα
Η ουρική αρθρίτιδα προκαλείται από την υπερβολική συγκέντρωση ουρικού οξέος στο αίμα και στους ιστούς.
Σε ορισμένους ανθρώπους, το ουρικό οξύ αυξάνεται υπερβολικά είτε επειδή ο οργανισμός το παράγει σε μεγάλες ποσότητες είτε επειδή λαμβάνει με την τροφή πολλές πουρίνες (ουσίες που αποτελούν συστατικό του DNA και μεταβολίζονται σε ουρικό οξύ) ή επειδή οι νεφροί τους δυσκολεύονται να το αποβάλλουν. Αυτό, έχει ως αποτέλεσμα να μην διαλύεται πλέον στο αίμα, αλλά να αθροίζεται και να δημιουργεί κρυστάλλους, οι οποίοι επικάθονται στις αρθρώσεις και προκαλούν φλεγμονή, με συνέπεια έντονο πόνο, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει από κακή ποιότητα ζωής μέχρι και σε αναπηρία. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι ασθενείς με υπερουριχαιμία (αυξημένη ποσότητα ουρικού οξέος στο αίμα) αναπτύσσουν ουρική αρθρίτιδα.
Οι έρευνες δείχνουν ότι το 90% των ασθενών με υπερουριχαιμία δεν εκδηλώνει ποτέ επεισόδιο. Αντίθετα, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εκδηλώσουν επεισόδια ουρικής αρθρίτιδας, χωρίς αυξημένο ουρικο οξυ στο αίμα τους. Ωστόσο, πιστεύεται ότι τα επεισόδια ουρικής αρθρίτιδας μπορούν να προληφθούν αν μειωθεί το ουρικό οξύ.
Η συχνότητα και οι συνέπειες της ουρικής αρθρίτιδας
Στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται ότι το 1,4% του πληθυσμού πάσχει από ουρική αρθρίτιδα, ενώ στις ΗΠΑ, το 3,9% του πληθυσμού πάσχει από τη συγκεκριμένη πάθηση. Η ουρική αρθρίτιδα είναι η συνηθέστερη μορφή φλεγμονώδους αρθρίτιδας στους ενήλικες, με συχνότητα εμφάνισης συγκριτικά υψηλότερη από τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, η οποία εκτιμάται ότι προσβάλλει το 0,5%-1% των ενηλίκων.
Η ουρική αρθρίτιδα, λόγω του πόνου, επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής και μειώνει την εργασιακή παραγωγικότητα. Μια αναδρομική μελέτη, που έγινε στις ΗΠΑ, έδειξε ότι οι υπάλληλοι με ουρική αρθρίτιδα πήραν διπλάσιες ημέρες άδεια και εμφάνισαν σχεδόν διπλάσια βραχυχρόνια αναπηρία σε σχέση με τους υπαλλήλους χωρίς ουρική αρθρίτιδα.
Τρόποι αντιμετώπισης της ποδάγρας
Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια συχνή φλεγμονώδης πάθηση των αρθρώσεων. Είναι πλέον συχνή τους άνδρες παρά στις γυναίκες. Η αναλογία ανδρών – γυναικών είναι 5:1, ενώ εμφανίζει τη μεγαλύτερη συχνότητά της μετά την πέμπτη δεκαετία της ζωής. Το Ουρικό οξύ (uric acid) είναι το τελικό προϊόν του μεταβολισμού των νουκλεϊνικών οξέων και συγκεκριμένα των πουρινών, που αποτελούν τα δομικά συστατικά του γενετικού υλικού όλων των κυττάρων μας.
Σχεδόν το 1/3 των πουρινών που υπάρχουν στο σώμα μας προέρχονται από εξωγενή χορήγηση από τη διατροφή, ενώ τα 2/3 από την ενδογενή παραγωγή.
Η φυσιολογική τιμή στο ουρικό οξύ του αίματος είναι 3,5-7,2 mg/dL στους άνδρες, 2,6-6,0 mg/dL για τις γυναίκες, και 2,0-5,5 mg/dL για τα παιδιά.Θεωρείται ότι όταν το ουρικό οξύ ξεπεράσει τα 7 mg/dL (υπερουριχαιμία, hyperuricaemia), επέρχεται κορεσμός, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται άλατα, τα οποία με τη μορφή κρυστάλλων (κρύσταλλοι ουρικού μονονατρίου), να καθιζάνουν και να εναποτίθενται στο αρθρικό υγρό, στα άλλα ανατομικά μόρια της άρθρωσης και σε άλλους ιστούς.
Αποτέλεσμα της καθίζησης αυτής, είναι η πρόκληση φλεγμονής (αρθρίτιδας). Αθροίσεις τέτοιων κρυστάλλων, ονομάζονται ουρικοί τόφοι και είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να είναι ορατοί σε ακτινογραφίες ή να είναι αισθητοί σαν υποδόρια μορφώματα. Η οξεία ουρική αρθρίτιδα συνήθως εκδηλώνεται μετά από ένα πλούσιο και «βαρύ» δείπνο και μετά από μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και εμφανίζεται ξαφνικά.
Η ουρική αρθρίτιδα συχνά προσβάλει υπέρβαρους άνδρες άνω των 40 ετών, χωρίς να αποκλείονται και άλλες ηλικίες. Σε μερικές περιπτώσεις oξείας ουρικής αρθρίτιδας, η τιμή στο ουρικό οξύ μπορεί να είναι φυσιολογική. Αυτό εξηγείται ως εξής: για κάποιο λόγο δημιουργείται υψηλή τιμή ουρικού οξέος αίματος (peak), η οποία σε συνδυασμό με εκλυτικούς παράγοντες, προκαλεί οξεία ουρική αρθρίτιδα.
Μετά από επαρκή όμως ενυδάτωση, μειώνεται το ουρικό οξύ, οπότε την επόμενη ή μεθεπόμενη ημέρα οι τιμές είναι φυσιολογικές. Στο μεταξύ η ουρική αρθρίτιδα συνεχίζει να υπάρχει. Στατιστικά, το 30% των ασθενών με οξεία ουρική αρθρίτιδα έχει φυσιολογικό ουρικό οξύ αίματος. Μια επίσκεψη στον ορθοπεδικό που είναι και πλέον αρμόδιος να το αντιμετωπίζει θα δείξει και την λύση του προβλήματος.
