“Θερίζει” η ΧΑΠ

Ανησυχητικά στοιχεία για την εξάπλωση και τις επιπτώσεις που έχει η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), της αποκαλούμενης και ασθένεια των καπνιστών, έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. Σύμφωνα με  αυτά, περισσότεροι από 600.000 Έλληνες (ποσοστό 8,4% των ενηλίκων καπνιστών) πάσχουν ήδη από τη ΧΑΠ, αλλά ο ένας στους δύο δεν το γνωρίζει, ενώ απ’ όσους το ξέρουν οι μισοί δεν κόβουν το κάπνισμα.  Επιπλέον, από τους ασθενείς που θα μεταφερθούν στο νοσοκομείο λόγω παρόξυνσης των συμπτωμάτων τους, το 7% θα πεθάνουν εντός 3 μηνών και το 50% θα χρειαστούν οξυγόνο στο σπίτι.

Ο ένας στους τρεις ασθενείς εξάλλου θα παρουσιάσει πάλι πρόβλημα εντός 3 μηνών από την εισαγωγή, με συνέπεια να ξαναμπεί στο νοσοκομείο, σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 16.000 ασθενείς από 16 ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι χρειάστηκαν νοσηλεία λόγω της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. Οι 1.133 από τους ασθενείς ήταν Έλληνες.

Σύμφωνα με τους ειδικούς της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), είναι απαραίτητο να απευθύνεται αμέσως στον γιατρό οποιοσδήποτε περνάει τα 30 τους χρόνια και παρουσιάζει έστω και ένα από τα συμπτώματα της ΧΑΠ. Τα συμπτώματα της ΧΑΠ είναι βήχας (οι ειδικοί τονίζουν πως δεν είναι μύθος ο «τσιγαρόβηχας» – αποτελεί σύμπτωμα ύποπτο για ΧΑΠ), φλέγματα και δυσκολία στην αναπνοή όταν καταβάλλει κάποια προσπάθεια (προσπαθεί λ.χ. να ανέβει έναν όροφο με τα πόδια ή να περπατήσει γρήγορα στον δρόμο).

Έλεγχος για Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια κάθε χρόνο

Όπως επισημαίνουν, τα συμπτώματα της ΧΑΠ έχουν τόσο ύπουλη εμφάνιση, ώστε οι πάσχοντες για χρόνια τα θεωρούν – λανθασμένα – σαν φυσιολογική συνέπεια του καπνίσματος και της ηλικίας που αυξάνεται, με συνέπεια να μην πηγαίνουν στον πνευμονολόγο για να εξεταστούν.Επακόλουθο αυτής της καθυστέρησης είναι να γίνεται η διάγνωση όταν η ΧΑΠ έχει εξελιχθεί, καταστρέφοντας τους βρόγχους. Η καταστροφή είναι βαθμιαία και συνήθως προκαλεί σοβαρά συμπτώματα αφού πρώτα χάσει ο ασθενής το 50-60% των πνευμόνων του.

Οι ειδικοί της ΕΠΕ επισημαίνουν πως οι καπνιστές πρέπει να κάνουν μία φορά τον χρόνο σπιρομέτρηση, για να διαπιστώνεται κατά πόσον έχει αρχίσει το κάπνισμα να προκαλεί βλάβες στους πνεύμονές τους. Η σπιρομέτρηση είναι ουσιαστικά το φύσημα με δύναμη σε έναν σωλήνα, συνδεδεμένο με ειδικό μηχάνημα που καταγράφει πόσο δυνατά και επί πόση ώρα φυσάει ο ασθενής.  Σημειώνεται πως οι βλάβες στους πνεύμονες είναι μη αναστρέψιμες, καθώς και ότι πάνω από το 90% των κρουσμάτων της ΧΑΠ οφείλονται στο κάπνισμα.

Τι είναι η ΧΑΠ

Η ΧΑΠ είναι μια εξελισσόμενη και μη πλήρως αναστρέψιμη νοσολογική κατάσταση που περιλαμβάνει δυο παθήσεις των πνευμόνων, τη χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα. Και οι δυο καταστάσεις προκαλούν απόφραξη στους σωλήνες απ ’τους οποίους διέρχεται ο αέρας που εισπνέουμε και εκπνέουμε. Πολύ συχνά οι δυο αυτές νόσοι συνυπάρχουν στον ίδιο ασθενή, γι’ αυτό τους έχει δοθεί κοινή ονομασία (ΧΑΠ). Αναλύοντας την κάθε πάθηση ξεχωριστά:

Η χρόνια βρογχίτιδα είναι η φλεγμονή στους σωλήνες του αναπνευστικού που ονομάζονται βρόγχοι και ο μετέπειτα τραυματισμός τους. Όταν οι βρόγχοι έχουν φλεγμονή ή μόλυνση, λιγότερος αέρας διέρχεται από και προς τους πνεύμονες και σχηματίζεται ένα στρώμα παχιάς βλέννα. Σε περίπτωση που οι βρόγχοι παραμένουν ερεθισμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως στην περίπτωση της χρόνιας βρογχίτιδας, μεγάλες ποσότητες βλέννας παράγονται συνεχώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η φυσιολογική ροή του αέρα να εμποδίζεται, να προκαλείται ερεθιστικός βήχας και τελικά οι πνεύμονες να τραυματίζονται. Όλη αυτή η κατάσταση καταλήγει σε απόφραξη των σωλήνων απ’ όπου διέρχεται ο αέρας. Τα «μπλοκαρισμένα» σημεία αποτελούν ιδανικό περιβάλλον για την υπερανάπτυξη βακτηρίων και την μόλυνση από ιούς. Η χρόνια βρογχίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με την παρουσία παραγωγικού βήχα για διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών για δυο συναπτά έτη, υπερέκκριση βλέννας και βράχυνση της αναπνοής.

Το εμφύσημα ξεκινά με την καταστροφή των κυψελίδων των πνευμόνων. Οι κυψελίδες είναι οι φυσαλίδες στην επιφάνεια του πνεύμονα όπου γίνεται η ανταλλαγή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας με το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται στο σώμα μας από τις καύσεις. Η καταστροφή αυτή είναι μη αντιστρεπτή και καταλήγει σε διάταση και στη δημιουργία μόνιμων τρυπών στον ιστό των πνευμόνων. Καθώς καταστρέφονται οι κυψελίδες, οι πνεύμονες μεταφέρουν όλο και λιγότερο οξυγόνο προς την κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας βράχυνση (συντόμευση) της αναπνοής. Χάνεται, επίσης, η ελαστικότητα του πνεύμονα, η οποία είναι υπεύθυνη για να κρατάει του πνεύμονες ανοιχτούς. Τα συμπτώματα του εμφυσήματος περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, βράχυνση της αναπνοής, αδυναμία και περιορισμένη αντοχή στην άσκηση. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, το έργο της αναπνοής (δηλαδή η προσπάθεια που καταβάλει ο ασθενής για να αναπνεύσει) γίνεται τόσο μεγάλο, που οδηγεί σε μεγάλη απώλεια βάρους.

Δείτε επίσης