Η λαϊκή ρήση που θέλει το “νόμισμα να έχει δύο όψεις” φαίνεται να επιβεβαιώνεται στην περίπτωση της καλλιέργειας ροδιάς, αφού μπορεί ορισμένοι Βορειοελλαδίτες γεωργοί να της … γυρνούν την πλάτη, πεπεισμένοι ότι ευδοκιμεί μόνο σε ήπια κλίματα, αλλά υπάρχουν κι εκείνοι, οι οποίοι εγκατέλειψαν παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως το βαμβάκι και ο καπνός, κι έχουν βρει σ’ αυτή το δικό τους “κόκκινο χρυσό”. “Τουλάχιστον έχουμε εξασφαλίσει ένα σταθερό εισόδημα για τον οικογενειακό προϋπολογισμό” δηλώνουν Βορειοελλαδίτες καλλιεργητές ροδιού, επισημαίνοντας πως η στροφή σε νέες καλλιέργειες είναι σύνηθες φαινόμενο τα τελευταία χρόνια.
Μάλιστα, όπως λένε, η ροδιά- σύμβολο καλοτυχίας, αφθονίας και γονιμότητας- για τους περισσότερους δεν αποτέλεσε μια τυχαία επιλογή, αλλά ένα νέο γούρικο ξεκίνημα!
Τα τελευταία χρόνια, οι παραγωγοί ροδιού ανά την Ελλάδα έχουν αρχίσει να αυξάνονται, ωστόσο το όλο εγχείρημα βρίσκεται ακόμη σε “νηπιακό” στάδιο.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η καλλιεργούμενη έκταση ροδιάς στη χώρα μας εκτιμάται, σήμερα, σε περίπου 20.000 στρέμματα. Το 1994 τα καλλιεργούμενα στρέμματα ήταν μόλις 500, το 2005 αυξήθηκαν σε περίπου 1000 και το 2007 σε 4000.
Η καλλιέργεια ροδιού στην Ελλάδα μοιάζει με “κουκίδα στον ωκεανό”, αφού το σύνολο της παγκόσμιας παραγωγής υπολογίζεται σε 2.250.000 τόνους, με τα “ηνία” να κρατά η Ινδία (1.200.000 τόνους). Ακολουθούν το Ιράν (650.000 τόνους) και οι ΗΠΑ (100.000 τόνους), βάσει στοιχείων του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ).
Η ελληνική αγορά, οι ανάγκες της οποίας σε ρόδι υπολογίζονται σε 1200 τόνους, κατά τις μαρτυρίες ερευνητών και παραγωγών παραμένει ελλειμματική, γι’ αυτό και οι ετήσιες εισαγωγές υπερβαίνουν τους 800 τόνους.
“Χαρτογράφηση” των καλλιεργειών
Στη Ροδόπη, με την καλλιέργεια ροδιάς απασχολούνται 27 παραγωγοί και η καλλιεργούμενη έκταση φθάνει τα 600 στρέμματα. Η δε απόδοση υπολογίζεται σε 2 τόνους/στρέμμα.
Μάλιστα, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ροδοπαραγωγός Κώστας Τσατλάκης, δεν είναι λίγοι οι παραγωγοί που περιμένουν να δουν τα αποτελέσματα των υφιστάμενων καλλιεργειών, έτσι ώστε, εφόσον αποδειχθεί ότι έχουν πραγματικά καλή απόδοση, να αλλάξουν … ρότα.
Στο νομό Κιλκίς, με την καλλιέργεια της ροδιάς ασχολούνται 150 παραγωγοί και η καλλιεργούμενη έκταση ανέρχεται σε 2000 στρέμματα, ενώ στην Πέλλα “δουλεύονται” γύρω στα 1200 στρέμματα από 50 παραγωγούς.
Στο νομό Δράμας, με την καλλιέργεια ροδιάς ασχολούνται πλέον 500 παραγωγοί, από 250 πριν από έναν χρόνο, και η καλλιεργούμενη έκταση φθάνει τα 7000 στρέμματα, όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ροδοπαραγωγός και γεωπόνος Γρηγόρης Αργυρίου.
Μιλώντας για τον παγετό, που έπληξε φέτος κάποιες καλλιέργειες στη Βόρεια Ελλάδα, ο κ. Αργυρίου σημείωσε πως παρά το προβλήματα που προέκυψαν, η ροδιά ως άλλη “Λερναία Ύδρα” αντικατέστησε σχετικά γρήγορα τους καρπούς της και επανήλθε και πάλι σε τροχιά παραγωγής.
“Μπορεί να χάθηκε λίγος χρόνος για κάποιους ροδοπαραγωγούς, αλλά δεν επήλθε και η καταστροφή, αφού μπορεί να έπεσαν ελαφρά οι αποδόσεις, αλλά θα επανέλθουν κανονικά στο άμεσο μέλλον” τόνισε.
Σύμφωνα με τον κ. Αργυρίου, η απόδοση στο νομό Δράμας διαμορφώνεται σε 200 κιλά/στρέμμα και το παραγόμενο προϊόν της περιοχής απορροφάται αποκλειστικά από αυστριακή εταιρεία που το διοχετεύει σε φαρμακεία.
Χρηστικό εγχειρίδιο για τη ροδιά
Το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δέντρων Νάουσας, στο πλαίσιο συμμετοχής του σε ερευνητικό πρόγραμμα για τη ροδιά, μαζί με άλλους επτά εταίρους, πρόκειται να διανείμει εγχειρίδιο βέλτιστων πρακτικών για την καλλιέργεια της ροδιάς στην 24η Διεθνή Έκθεση Γεωργικών Μηχανημάτων, Εξοπλισμού και Εφοδίων “Agrotica”.
Στόχος αποτελεί, όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εντεταλμένη ερευνήτρια του Ινστιτούτου Παυλίνα Δραγούμη, η ενημέρωση δυνάμει ροδοπαραγωγών και η καλύτερη πληροφόρηση όσων ήδη ασχολούνται με την καλλιέργεια αυτή.
Η κ. Δραγούμη, πάντως, φαίνεται να συντάσσεται με την άποψη των παραγωγών εκείνων που θεωρούν πως η ροδιά ευδοκιμεί καλύτερα σε ήπια κλίμακα, αφού, όπως λέει, για την καλλιέργειά της προσφέρονται οι περιοχές των Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας.
Παράλληλα, παροτρύνει τους παραγωγούς να εντάξουν στην καλλιέργειά τους την ποικιλία “Ermioni”, οι καρποί της οποίας έχουν γλυκιά γεύση, μαλακούς σπόρους και υπάρχει σχετικό γενετικό υλικό στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι στη χώρα μας έχουν γίνει μαζικές φυτεύσεις της ποικιλίας “Wonderful”, o καρπός της οποίας έχει σχήμα πεπλατυσμένο, με σκούρο μωβ-κόκκινο χρωματισμό, μετρίου πάχους φλοιό και χυμώδη σπόρια, με βαθύ κόκκινο χρώμα.
Τα κέρδη, η παραγωγή και η εγκατάσταση της φυτείας
Με τα καθαρά κέρδη ανά στρέμμα να φθάνουν ως και τα 1200 ευρώ, η καλλιέργεια της ροδιάς αποτελεί μια προσοδοφόρα εναλλακτική αγροτική δραστηριότητα.
H διάρκεια της παραγωγικής ζωής μιας φυτείας ροδιάς υπολογίζεται σε 25-30 έτη. Οι αποδόσεις ανά δένδρο κυμαίνονται από 40 ως 50 κιλά και ανά στρέμμα από 2500 ως 3000 κιλά.
Το κόστος εγκατάστασης ενός στρέμματος καλλιέργειας ροδιάς ανέρχεται σε 540 ευρώ, ενώ το καθαρό εισόδημα είναι 1000-1200 ευρώ ανά στρέμμα.
Η ροδιά μπορεί να μπει σε καρποφορία από το τρίτο ή το τέταρτο έτος μετά την εγκατάστασή της, ενώ σε πλήρη παραγωγή φθάνει μετά το έβδομο ή όγδοο έτος.
Κατά την πλήρη παραγωγή της αποδίδει 2,5-3 τόνους/στρέμμα εμπορεύσιμο ρόδι- ίσως και περισσότερο.
Η ωρίμανση των καρπών της ροδιάς γίνεται την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, ανάλογα με την ποικιλία, ενώ η συγκομιδή που αρχίζει όταν τα δέντρα έχουν φθάσει σε ηλικία τριών-τεσσάρων χρόνων, γίνεται από το τέλος Σεπτεμβρίου μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου.
Ένα φυτό σε ώριμη ηλικία παράγει περίπου 100 εμπορεύσιμους καρπούς, η ωρίμανση των οποίων κλιμακώνεται σε περίπου ένα δίμηνο.
Το κλίμα που ταιριάζει περισσότερο στην καλλιέργεια της ροδιάς είναι το υποτροπικό. Η ροδιά ευδοκιμεί σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από μακρύ, θερμό και ξηρό καλοκαίρι.
Η ροδιά μπορεί να επιτύχει πολύ καλές παραγωγές εφόσον στις περιοχές φύτευσης η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του έτους δεν πέφτει κάτω από τους -12 βαθμούς Κελσίου, ενώ δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τις ιδιότητες και τον τύπο του εδάφους.
Ρόδι το ευεργετικό!
Η ροδιά είναι ένα δέντρο ανθεκτικό, που σπάνια προσβάλλεται από παράσιτα. Μάλιστα, ήταν γνωστό και στην αρχαία Ελλάδα, με αναφορές, μεταξύ άλλων, στο έργο του Ομήρου.
Το ρόδι είναι πλούσιο σε σάκχαρα, βιταμίνες A,B,C μέταλλα, όπως ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, νάτριο, σίδηρο και την αντιοξειδωτική ουσία σελήνιο.
Το εκχύλισμα του ροδιού λέγεται πως έχει ευεργετική δράση κατά του καρκίνου του προστάτη, ενώ η κατανάλωση χυμού ροδιού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικών κακώσεων στα βρέφη.
Οι κατακόκκινοι και χυμώδεις σπόροι του είναι στυπτικοί, αφροδισιακοί, δροσιστικοί και ανακουφίζουν από τον πυρετό. Τονώνουν και αποτοξινώνουν τον οργανισμό και λέγεται πως καθαρίζουν το αίμα, τα νεφρά και την κύστη. Το αφέψημα από τα άνθη της ροδιάς, υπό μορφή γαργάρας είναι καλό για τη θεραπεία της ουλίτιδας και ανακουφίζει από τον πονόλαιμο, ενώ το αφέψημα από τη φλούδα του καρπού καταπολεμά τις αμοιβάδες.
Ο δε χυμός του ροδιού, αναμεμειγμένος με ελαιόλαδο, βοηθά στην εξαφάνιση των κηλίδων και το σβήσιμο των ρυτίδων από το δέρμα.
