Όχι μία αλλά δύο σημαντικές εκθέσεις θα παρουσιαστούν το διάστημα 2013- 2014 στις ΗΠΑ, καθώς μαζί με τα περίπου 300 βυζαντινά αριστουργήματα από ελληνικές συλλογές, θα συνταξιδέψουν και 564 αντικείμενα του αρχαιοελληνικού κόσμου.
Μετά τη χτεσινή θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), η έκθεση «Οι Έλληνες από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο» («The Greeks. From Agamemnon to Alexander the Great») θα δώσει το “παρών” στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστόνης, στο Μουσείο της National Geographic Society στην Ουάσιγκτον και σε δύο ακόμη αμερικανικά μουσεία.
Η έκθεση, που ετοιμάζει η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΤ σε συνεργασία με τη National Geographic Society (η οποία θα αναλάβει και το κόστος της διοργάνωσης), θα διαρκέσει από τις αρχές Απριλίου 2013 έως τον Οκτώβριο 2014. Κεντρικός άξονας της θεματολογίας της θα είναι οι «Έλληνες» ως μορφές, από τον ανώνυμο επιφανή νεκρό, τον μυθολογικό Αγαμέμνονα και τον επώνυμο αριστοκράτη, μέχρι τους «επιφανείς άνδρες» του πνεύματος (Πλάτωνα και Αριστοτέλη) και του ιστορικού γίγνεσθαι (Φίλιππο και Αλέξανδρο). Χρονικά θα καλύπτει εποχές και περιόδους από την Εποχή του Λίθου (6000 π. Χ.) έως την Ελληνιστική Περίοδο (2ος αιώνας π.Χ.).
Η «γνωριμία» των Αμερικανών με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό θα γίνει μέσα από έργα που απεικονίζουν ανθρώπους, καθώς και από εκθέματα ταφικών συνόλων. Τα αντικείμενα θα προέρχονται από αρχαιολογικά μουσεία της χώρας, αλλά και από πρόσφατες ανασκαφές των Εφορειών Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Η έκθεση θα διαρθρώνεται σε 9 ενότητες, με την πρώτη να παρουσιάζει έργα από το προϊστορικό Αιγαίο, εξού και ο τίτλος «Προοίμιο: Ο άνθρωπος στο προϊστορικό Αιγαίο». Ο μυκηναϊκός κόσμος θα ξετυλιχτεί στην ενότητα «Ο Αγαμέμνων κι ο κόσμος των Μυκηναίων», τον οποίο θα διαδεχτούν οι «Ήρωες και Αριστοκράτες» του Ομήρου και των Μακεδόνων.
Οι ενότητες «Αθλητές και Ολυμπιακοί Αγώνες», «Κούροι και Κόρες», «Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης», «Αθηναίοι και Δημοκρατία», «Φίλιππος Β΄ και Μέγας Αλέξανδρος» θα συνοδεύονται με πλούσια σχετικά εκθέματα. «Η αυγή ενός νέου κόσμου», τέλος, θα παρουσιάζει μέσα από τα ελληνιστικά ειδώλια από τα αρχαιολογικά Μουσεία της Πέλλας και της Βέροιας την καινούργια εποχή των βασιλείων, διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Από τα 564 αρχαία έργα, τα πέντε θα είναι προπλάσματα, τα δύο εκμαγεία και τα τρία αναπλασμένα πρόσωπα, ενώ στην έκθεση θα συμμετέχει και το γνήσιο αντίγραφο του χρυσού προσωπείου του Αγαμέμνονα, που είναι και μοναδικό. Σοβαρές επιφυλάξεις εξέφρασε η Γ΄ ΕΠΚΑ για το αν θα πρέπει να μεταφερθεί από το Μουσείο του Κεραμεικού ο περίφημος Κούρος, που εντυπωσιακά και αναπάντεχα ανακαλύφθηκε το 2002 στο σημαντικότερο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας. Τελικά τα μέλη του ΚΑΣ αποφάσισαν το άγαλμα να μην πραγματοποιήσει το υπερατλαντικό ταξίδι του, καθώς αποτελεί κεντρικό έκθεμα της νέας μόνιμης έκθεσης του Μουσείου και η απουσία του θα δημιουργήσει πρόβλημα σε ολόκληρη την αίθουσα.
Ενστάσεις εκφράστηκαν για άλλα τρία εκθέματα: Την εύθραυστη κλεψύδρα από το Μουσείο της Στοάς του Αττάλου, που θα παραμείνει στα ελληνικά εδάφη και αντ’ αυτής θα σταλεί αντίγραφο, τον Κούρο της Κέας, που θα χρειαστεί μελέτη από τη Διεύθυνση Συντήρησης ως προς τη δυνατότητα μετακίνησής του, ενώ εκκρεμεί η απόφαση για τη χρυσή νεκρική μάσκα του 16ου αιώνα π.Χ. από τις Μυκήνες, λόγω επιστημονικών αντιρρήσεων. Για τα δύο αντικείμενα, τον Κούρο της Κέας και τη νεκρική μάσκα, θα αποφανθεί σε επόμενη συνεδρίαση του, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
