Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα απλό τεστ αίματος το οποίο ελέγχει τη μεθυλίωση ενός γονιδίου και μπορεί να δείξει αν ένα μελάνωμα έχει αρχίσει να κάνει μετάσταση, δηλαδή να εγκαθίσταται σε άλλους ιστούς του σώματος. Η παρουσίαση έγινε στο ετήσιο συνέδριο του Εθνικού Ιδρύματος Έρευνας του Καρκίνου (NCRI) της Βρετανίας.
Το μεθυλιωμένο γονίδιο TFP12
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Νταντί στη Σκωτία ανέφεραν ότι η μέτρηση των επιπέδων έκφρασης ενός γονιδίου που ονομάζεται TFP12 στο αίμα μπορεί να αποτελέσει να εντοπίσει αν το μελάνωμα έχει εξαπλωθεί από το δέρμα σε άλλους ιστούς, οδηγώντας έτσι σε ταχύτερη διάγνωση και καλύτερες θεραπείες για αυτή την επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος.
Το γονίδιο TFP12 συνήθως σταματάει την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Αλλά στους ασθενείς που έχουν μελάνωμα το γονίδιο αυτό δεν επιτελεί το ρόλος του εξαιτίας μια κατάστασης που ονομάζεται μεθυλίωση του DNA –η μεθυλίωση απενεργοποιεί τα γονίδια.
Οι ειδικοί βρήκαν ότι αν κάποιος ασθενής έχει μεγαλύτερα επίπεδα μεθυλίωσης, το μελάνωμα έχει μάλλον εξαπλωθεί σε άλλα όργανα του σώματος. Στα πρώτα στάδια του όγκου υπάρχουν χαμηλά επίπεδα μεθυλίωσης ενώ στα προχωρημένα στάδια (όταν έχει γίνει μετάσταση) υπάρχουν υψηλότερα επίπεδα. Έτσι, λαμβάνοντας αίμα και μετρώντας τα επίπεδα του μεθυλιωμένου TFP12 στο DNA οι γιατροί μπορούν αν ξέρουν αν το μελάνωμα έχει κάτι μετάσταση ή όχι.
Όπως ανέφερε ο δρ Τιμ Κρουκ, συγγραφέας της μελέτης και ογκολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νταντί, η ανίχνευση της εξάπλωσης του μελανώματος είναι σήμερα δύσκολη. Η διάγνωση για το αν έχει γίνει κάτι τέτοιο είναι χρήσιμη γιατί από τη στιγμή που το μελάνωμα έχει αρχίσει να κάνει μετάσταση γίνεται πολύ δύσκολη η θεραπεία. «Χρησιμοποιώντας ένα τεστ αίματος έχουμε τη βάση για την ανάπτυξη ενός απλού και ακριβούς τρόπου ελέγχου σχετικά με το πόσο προχωρημένος είναι ο καρκίνος του μελανώματος», είπε ο ογκολόγος.
Ο Κρουκ συμπλήρωσε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα προσφέρει σε γιατρούς και ασθενείς σημαντικές πληροφορίες για τη θεραπεία του μελανώματος πολύ πιο γρήγορα σε σύγκριση με σήμερα. «Ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι νεότερες θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές στα πρώτα στάδια του μελανώματος. Αν καταφέρουμε να εντοπίζουμε τους ασθενείς των οποίων ο καρκίνος μόλις άρχισε να εξαπλώνεται, τότε θα αυξήσουμε σημαντικά τις πιθανότητες που έχουν να νικήσουν το μελάνωμα».
Το γονίδιο NT5E
Η καθηγήτρια Σάρλοτ Πρόμπι, δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νταντί, σημείωσε ότι «η χρήση τεστ αίματος προκειμένου να εκτιμήσουμε μεθυλίωση του DNA μας αποτελεί έναν απλό τρόπο ώστε να μάθουμε τι ακριβώς συμβαίνει κάτω από το δέρμα. Η ενεργοποίηση ή η αποσιώπηση συγκεκριμένων γονιδίων φαίνεται να επηρεάζει το πότε, το που και το γιατί εξαπλώνεται το μελάνωμα».
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, το επόμενο βήμα είναι η ανάπτυξη παρόμοιων βιοδεικτών που θα βοηθήσουν στον εντοπισμό των ασθενών που χρειάζονται επιπλέον θεραπεία για να πολεμήσουν το μελάνωμα.
Μάλιστα η ερευνητική ομάδα εντόπισε άλλον έναν πιθανό βιοδείκτη, το γονίδιο NT5E που φαίνεται να προωθεί την εξάπλωση των καρκίνων του δέρματος.
Το γονίδιο NT5E επίσης μεθυλιώνεται καθώς εμφανίζεται το μελάνωμα. Αλλά στη συνέχεια γίνεται πάλι ενεργό και αυτό κάνει το μελάνωμα να εξαπλώνεται με γρήγορο τρόπο. Το γονίδιο NT5E θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο ορισμένων θεραπειών ειδικά για το μελάνωμα που έχει κάνει μετάσταση σε άλλα όργανα.
