Αμερικανοί επιστήμονες αναφέρουν ότι μια εξέταση αίματος μπορεί να προβλέψει κατά 90% ποιοι θα εκδηλώσουν μέσα σε τρία χρόνια τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η εξέταση ελέγχει τα επίπεδα 10 λιπιδίων στο αίμα και δοκιμάστηκε σε 525 εθελοντές, ηλικίας άνω των 70 ετών.
Οι ειδικοί αποκάλεσαν το τεστ αίματος επαναστατικό ή ένα πραγματικό βήμα προς τα εμπρός, αλλά προειδοποιούν ότι θα φέρει ηθικές ανησυχίες, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει ακόμα καμία θεραπεία για την άνοια. Τα υπάρχοντα φάρμακα έχουν περιορισμένη αξία και πολλά υποσχόμενες χάπια έχουν αποτύχει να ανταποκριθούν στις ελπίδες για μια πραγματική θεραπεία. Ωστόσο, πολλοί πιστεύουν ότι η αναποτελεσματικότητα των φαρμάκων υπάρχει επειδή δοκιμάζονται σε πολύ προχωρημένα στάδια της νόσου και ότι μπορεί να λειτουργήσουν καλύτερα αν χορηγούνται στα πολύ πρώιμα στάδια της ασθένειας.
Όπως γράφουν οι ερευνητές στο επιστημονικό έντυπο Nature Medicine, συνέκριναν διάφορους δείκτες στο αίμα 53 εθελοντών που ανέπτυξαν νόσο Αλτσχάιμερ ή ήπια νοητική διαταραχή με τους δείκτες στο αίμα 53 άλλων εθελοντών, οι οποίοι διατήρησαν ακμαίες τις νοητικές λειτουργίες τους. Έτσι εντόπισαν διαφορές στα επίπεδα των δέκα λιπιδίων μεταξύ των δύο ομάδων.
Στη συνέχεια, εξέτασαν τα ίδια λιπίδια στους υπόλοιπους εθελοντές και ανακάλυψαν πως τα επίπεδά τους μπορούσαν να αποκαλύψουν με ακρίβεια 90% ποιοι θα εκδήλωναν τη νόσο Αλτσχάιμερ μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Δεν είναι εντελώς σαφές πώς λειτουργεί το τεστ, αλλά οι αλλαγές στο αίμα μπορεί να είναι ένα σημάδι των κυττάρων του εγκεφάλου που επιδεινώνονται ακόμη και όταν οι άνθρωποι φαίνονται υγιείς.
Εξετάσεις για την άνοια
Η ήπια νοητική διαταραχή είναι μία κατάσταση που εξελίσσεται σε Αλτσχάιμερ στο 50% των πασχόντων. Οι ειδικοί ορίζουν την ήπια νοητική διαταραχή ως την ύπαρξη προβλημάτων με τη μνήμη που είναι αρκετά σοβαρά ώστε να τα παρατηρήσει ο πάσχων ή οι οικείοι του, αλλά δεν είναι τόσο σοβαρά ώστε να επεμβαίνουν στην καθημερινότητά του.
Μελέτες έχουν δείξει πως η ήπια νοητική διαταραχή εκδηλώνεται στους 40άρηδες και 50άρηδες και φτάνει να προσβάλλει τον ένα στους πέντε 60άρηδες.
«Υπάρχει τεράστια ανάγκη για μία απλή εξέταση που θα κάνει διάγνωση για το Αλτσχάιμερ πριν εκδηλωθεί», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Χάουαρντ Φέντεροφ, καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown, στην Ουάσινγκτον. «Αν και τα ευρήματά μας είναι πολύ ενθαρρυντικά, θα πρέπει να επαληθευτούν σε μεγαλύτερες μελέτες πριν αρχίσει η ευρεία διάθεση του τεστ αίματος».
Η πρώιμη διάγνωση έχει καθοριστική σημασία για την αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ, διότι όταν πια γίνουν εμφανή τα προβλήματα μνήμης έχουν ήδη περάσει 10-15 χρόνια από τη στιγμή που αρχίζει ο θάνατος των εγκεφαλικών κυττάρων που ευθύνεται γι’ αυτά. Έτσι, όταν γίνεται η διάγνωση της άνοιας, οι ασθενείς έχουν ήδη χάσει το ένα πέμπτο των κέντρων της μνήμης στον εγκέφαλό τους. Αυτός είναι και ο λόγος που τα φάρμακα για την ασθένεια δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά, λένε οι ειδικοί.
Όπως εξηγεί ο Νικ Φοξ, καθηγητής Νευρολογίας στο University College του Λονδίνου (UCL), η έρευνα για μία πρώιμη εξέταση για την άνοια σημειώνει προόδους. Διάφορες ερευνητικές ομάδες έχουν εντοπίσει δείκτες στο αίμα που ενδεχομένως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρώιμη διάγνωση.
Εκτός από τα λιπίδια της νέας μελέτης, άλλοι τέτοιοι δείκτες είναι μικροσκοπικά θραύσματα γενετικού υλικού (microRNA) και η αναζήτηση πρωτεϊνών όπως η αμυλοειδής και η APOE.
Η άνοια δεν είναι μία ασθένεια, αλλά πολλές. Ουσιαστικά ο όρος άνοια είναι μία «ομπρέλα» που περικλείει σχεδόν 100 ασθένειες, οι οποίες οδηγούν σε μαζικό θάνατο τα εγκεφαλικά κύτταρα και έτσι επηρεάζουν τη μνήμη, τη γλώσσα, τη νοητική οξύτητα, την κατανόηση και την κριτική σκέψη.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας, καθώς είναι η αιτία των νοητικών προβλημάτων στο περίπου 65% των περιπτώσεων.
