Το Φεβρουάριο του 2014 μια μελέτη από Καναδούς επιστήμονες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μαστογραφίες δεν παρατείνουν τη ζωή των γυναικών. Αλλά φαίνεται πως η αξία της μαστογραφίας (mammogram) στην πρόγνωση του καρκίνου του μαστού δεν είναι κάτι απλό.
Η καναδική μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μαστογραφία έχει το πρόβλημα της υπερδιάγνωσης: πολλοί από τους καρκινικούς όγκους που εντοπίζει δεν αποβαίνουν θανατηφόροι για τις γυναίκες οι οποίες όμως αναγκάζονται να κάνουν τη χειρουργική επέμβαση.
Η συζήτηση γύρω από την αξία της μαστογραφίας άρχισε το 2009 όταν άλλαξε η σύσταση στις ΗΠΑ και προτάθηκε οι γυναίκες να αρχίζουν τη μαστογραφία στα 50 τους και όχι από την ηλικία των 40 ετών.
Τώρα μια νέα μετα-ανάλυση 450 προηγούμενων μελετών από Αμερικανούς επιστήμονες που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό JAMA βρήκε ότι η μαστογραφία μπορεί να έχει όφελος ή όχι ανάλογα με τη γυναίκα, την ηλικία της, το οικογενειακό ιστορικό της και το αν έχει γεννήσει.
Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Brigham and Women’s της Βοστώνης, με επικεφαλής τη Λίντια Πέις, επανεξέτασαν στοιχεία από μελέτες που είχαν δημοσιευθεί από το 1960 μέχρι το 2014 και διαπίστωσαν ότι, η ετήσια μαστογραφία συντελεί σε μείωση κατά 19% του αριθμού των θανάτων από καρκίνο του μαστού.
Να σημειωθεί πάντως ότι η κριτική που ασκήθηκε στην αμερικανική μετα-ανάλυση είναι ότι βασίσθηκε σε πολλές μελέτες που είναι παλιές.
Οι Αμερικανοί ερευνητές υπολόγισαν ότι για κάθε 10.000 γυναίκες που κάνουν ετήσια μαστογραφία επί 10 συνεχόμενα έτη αρχίζοντας από την ηλικία των 40 ετών, περίπου 190 θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού. Από τις 190 γυναίκες, μόνο οι πέντε θα αποφύγουν τον θάνατο χάρη στις μαστογραφίες, ενώ οι 30 θα πεθάνουν άσχετα από το αν έχουν κάνει τακτικές μαστογραφίες ή όχι. Οι υπόλοιπες 155 θα επιζήσουν κυρίως χάρη στις προόδους που έχει σημειώσει η θεραπεία του καρκίνου του μαστού.
«Η μαστογραφία δεν είναι μια τέλεια εξέταση», σχολιάζει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής, Νάνσι Κίτινγκ που συμμετείχε στη μελέτη. «Μερικοί καρκίνοι δεν θα διαγνωστούν, μερικές γυναίκες θα πεθάνουν από καρκίνο του μαστού άσχετα από το αν έχουν κάνει μαστογραφία ή όχι, ενώ ένας μικρός αριθμός γυναικών που θα είχε πεθάνει από καρκίνο του μαστού αν δεν είχε κάνει την εξέταση, θα σωθεί», εξηγεί.
Μαστογραφία και υπερδιάγνωση
Πάντως οι Αμερικανοί επιστήμονες παραδέχονται ότι η κυριότερη αρνητική πλευρά της μαστογραφίας είναι η υπερδιάγνωση, δηλαδή η διάγνωση καρκίνων που ποτέ δεν θα είχαν εξελιχθεί σε ιατρικό πρόβλημα στη διάρκεια ζωής μιας γυναίκας, είτε γιατί ο όγκος του μαστού ποτέ δεν θα μεγάλωνε, είτε γιατί θα μεγάλωνε τόσο αργά που τελικά η ασθενής θα πέθαινε από άλλη αιτία και όχι από καρκίνο του μαστού.
Ωστόσο με τις υπάρχουσες διαγνωστικές μεθόδους, είναι αδύνατον οι γιατροί να είναι σίγουροι ποιοι διαγνωσμένοι καρκίνοι θα αποδειχθούν ακίνδυνοι και ποιοι δυνητικά θανατηφόροι, συνεπώς αναγκάζονται -για προληπτικούς λόγους- να προχωρούν σε λιγότερο ή περισσότερο επιθετική αντικαρκινική θεραπεία.
Η νέα έρευνα εκτιμά ότι σχεδόν μία στις πέντε γυναίκες (19%) ανήκει στην κατηγορία της υπερδιάγνωσης. Έτσι, οι 36 από τις 190 γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού μέσω μαστογραφίας, υποβάλλονται σε περιττή μαστεκτομή, χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού αυξάνεται με την ηλικία, οι γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών αποκομίζουν περισσότερα οφέλη από τις μαστογραφίες.
