Τα μηχανάκια με δίχρονους κινητήρες, όπως είναι τα μοτοποδήλατα και τα σκούτερς, ρυπαίνουν περισσότερο την ατμόσφαιρα, συγκριτικά με τα αυτοκίνητα. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας διεθνούς μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications.
Οι δίχρονοι κινητήρες, σε αντίθεση με τους τετράχρονους κινητήρες είναι πολύ λιγότερο αποδοτικοί στην καύση του καυσίμου και των λαδιών που χρησιμοποιούν (ατελής καύση). Λιγότερο αποτελεσματικά είναι και τα συστήματα εξάτμισης που διαθέτουν, σε σχέση με τους καταλύτες των σύγχρονων αυτοκινήτων.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου «Πάουλ Σέρερ» στην Ελβετία, με επικεφαλής τον Στέφεν Πλατ, διαπίστωσαν ότι τα δίχρονα εκπέμπουν χιλιάδες φορές περισσότερες οργανικές ρυπογόνες ουσίες που συμβάλλουν στη δημιουργία νέφους πάνω από τα μεγάλα αστικά συγκροτήματα. Μάλιστα, σε πόλεις όπως η Μπανγκόνγκ στην Ταϊλάνδης, η ατμοσφαιρική ρύπανση οφείλεται στα δίχρονα δίκυκλα κατά σχεδόν 60%.
Οι ερευνητές έκαναν περιβαλλοντικές μετρήσεις τόσο στο εργαστήριο, όσο και επιτόπου στην Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ, συγκρίνοντας τον βαθμό ατμοσφαιρικής ρύπανσης από διαφορετικούς τύπους δίτροχων και τετράτροχων οχημάτων, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα δίχρονα μηχανάκια είναι πολύ πιο επιβαρυντικά για την ατμόσφαιρα και άρα για τη δημόσια υγεία.
Μεταξύ των ρυπογόνων ουσιών από τις εξατμίσεις των δικύκλων περιλαμβάνονται οργανικά αερολύματα που αιωρούνται ως μικροσκοπικά σωματίδια, το καρκινογόνο βενζόλιο (που προστίθεται στη βενζίνη) και μια σειρά από άλλα τοξικά χημικά και αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Οι τελευταίοι -μέσω χημικών αντιδράσεων στην ατμόσφαιρα- μπορούν να μετατραπούν και αυτοί σε δευτερογενή οργανικά αερολύματα (σωματίδια). Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ακόμη και το να περιμένει κανείς πίσω από ένα ακίνητο μηχανάκι (π.χ. σε μια διασταύρωση), βάζει σε κίνδυνο για την υγεία του.
Ο ερευνητής Μάρκους Κάλμπερερ του Τμήματος Ατμοσφαιρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, λέει: «Δείξαμε ότι, αντίθετα με τη γενική πεποίθηση, τα σκούτερ μπορεί να συνιστούν την κύρια πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της αιθάλης και των οργανικών σωματιδίων».
«Τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά, ιδίως τα πετρελαιοκίνητα, θεωρούνται η κύρια πηγή ρύπανσης στο πεδίο των οδικών μεταφορών. Όμως αυτή η αντίληψη χρειάζεται αναθεώρηση, καθώς, όπως δείχνει η μελέτη μας, τα αυξημένα σωματίδια του αέρα προέρχονται κυρίως από την ‘ασύμμετρη’ ρύπανση των δίχρονων σκούτερ, τα οποία, αν και αποτελούν ένα μικρό μόνο μέρος του στόλου των οχημάτων, συμβάλλουν δυσανάλογα, προκαλώντας εκπομπές οργανικών και αρωματικών ρύπων έως χιλιάδες φορές μεγαλύτερες σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες οχημάτων», προσθέτει ο Πλατ. Αυτά τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι πολύ υψηλότερα από τα επιτρεπόμενα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Φιλική λύση τα ηλεκτρικά σκούτερ
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αν μειωθεί ο αριθμός των δίχρονων σκούτερ στους δρόμους, θα βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα του αέρα στις μεγαλουπόλεις, παρόλο που λιγότερο από 1% των συνολικών καυσίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα χρησιμοποιείται από τα μηχανάκια. Ήδη κάποιες κινεζικές πόλεις, όπως η Γκουανγκτζού, που έχουν απαγορεύσει την κυκλοφορία τους, εμφάνισαν αξιοσημείωτη μείωσης (πάνω από 80%), ακόμη κι όταν αυξήθηκε η κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Πάντως από το 2017 η ΕΕ αναμένεται να εφαρμόσει αυστηρότερα όρια για τις εκπομπές ρύπων από τα δίχρονα μηχανάκια.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ηλεκτρικά σκούτερ αποτελούν μια πολύ πιο φιλική στο περιβάλλον λύση, ενώ δεν προκαλούν ούτε ηχορύπανση. Από την άλλη, τα σκούτερ με τετράχρονους κινητήρες, αν και όχι τελείως αβλαβή, θεωρούνται καλύτερα από τα δίχρονα.
