Παρόλο που οι περισσότερες γυναίκες διανύουν την περίοδο της εγκυμοσύνης αλλά και τον τοκετό χωρίς σοβαρά ιατρικά προβλήματα, λίγες είναι αυτές που δεν παρουσιάζουν μερικές τουλάχιστον ενοχλήσεις.
Όταν βέβαια λέμε ενοχλήσεις δεν εννοούμε τα παθολογικά ιατρικά προβλήματα. Οι σημαντικότερες ενοχλήσεις ή συμπτώματα που παρουσιάζονται κατά την εγκυμοσύνη, είναι η ναυτία, η δυσκοιλιότητα, η καούρα στο στήθος, ο πόνος στη μέση, οι κιρσοί, το πρήξιμο, τα προβλήματα με τον ύπνο και οι αιμορροΐδες.
Πρωινή ναυτία
Πρωινή ναυτία είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις αναγούλες, την τάση για έμετο ή τον έμετο που παρουσιάζουν οι μισές περίπου έγκυες γυναίκες κατά τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης.
Αν και η ενόχληση αυτή παρουσιάζει την τάση να επιδεινώνεται τις πρωινές ώρες, μερικές γυναίκες παραπονιούνται ότι έχουν το αίσθημα αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Δεν είναι κατανοητό γιατί μερικές γυναίκες έχουν ναυτία και έμετο. Μπορεί να ευθύνονται οι ορμονικές αλλαγές. Αν και η πρωινή ναυτία είναι δυσάρεστη, σπάνια είναι επικίνδυνη.
Αν έχετε πρωινή ναυτία, υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορείτε να κάνετε, για να ελαχιστοποιήσετε τη ναυτία και τον εμετό σας, αν και τίποτα δεν είναι 100% αποτελεσματικό.
Πολλές γυναίκες διαπιστώνουν ότι η ναυτία είναι χειρότερη, όταν το στομάχι τους είναι άδειο. Την ώρα που θα νιώσετε πεινασμένη θα είναι πιθανότατα πολύ αργά και ίσως νιώθετε ήδη ναυτία. Προσπαθήστε λοιπόν να τρώτε πολλά μικρά γεύματα στη διάρκεια της ημέρας. Κρατήστε κράκερς δίπλα στο κρεβάτι σας και φάτε μερικά, πριν σηκωθείτε το πρωί. Επιπλέον, καλό θα ήταν να έχετε θρεπτικές τροφές που αντέχει το στομάχι σας σε σημεία, όπως στο αυτοκίνητο, στο γραφείο, στην τσάντα σας.
Μπορεί να παρατηρήσετε ότι η μυρωδιά συγκεκριμένων φαγητών σάς φέρνει ναυτία. Αν συμβεί αυτό, αποφύγετε αυτά τα φαγητά. Αν νιώθετε πως ζαλίζεστε, καταφύγετε σε μία ήπια δίαιτα αποφεύγοντας τα καυτερά και τα τηγανητά φαγητά. Αντιθέτως, τραφείτε με ό,τι ταιριάζει στο επιλεκτικό σας στομάχι. Αν το σκέτο νερό διαταράσσει το στομάχι σας, δοκιμάστε θρυμματισμένο πάγο, χυμούς φρούτων ή γρανίτες.
Μερικά φάρμακα μπορεί να είναι αποτελεσματικά για την εξάλειψη του προβλήματος. Ωστόσο, πολλοί γιατροί δεν τα συνιστούν παρά μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις. Συνήθως το σύμπτωμα της πρωινής ναυτίας κρατά μέχρι και τις πρώτες 12 εβδομάδας της εγκυμοσύνης, αν και σε ορισμένες εγκύους διαρκεί περισσότερο.
Δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα είναι ένα πρόβλημα που χαρακτηρίζεται από σκληρή και περιστασιακά επώδυνη κένωση, μειωμένη συχνότητα κενώσεων καθώς από δυσκολία αφόδευσης. Η δυσκοιλιότητα είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα κατά την εγκυμοσύνη. Αν συνήθως είστε δυσκοίλια, θα παρατηρήσετε ότι το πρόβλημα επιδεινώνεται κατά την κύηση σας.
Για να μειώσετε το πρόβλημα, πρέπει να πίνετε πολλά υγρά, να γυμνάζεστε καθημερινά και να φροντίζετε, ώστε το διαιτολόγιο σας να περιέχει πολλά φρούτα (δαμάσκηνα, ακτινίδια κ.ά.), λαχανικά και δημητριακά, όπως αλεύρι ολικής αλέσεως και μη αποφλοιωμένα σιτηρά. Μην παίρνετε καθαρτικά, εκτός κι αν το συμβουλεύσει ο γιατρός σας.
Αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου (καούρα)
Το αίσθημα του οπισθοστερνικού καύσου δεν έχει καμιά σχέση με την καρδιά σας. Αντιθέτως, το αίσθημα καύσου στη μέση του στήθους σας και μερικές φορές η άσχημη γεύση στο στόμα σας είναι το αποτέλεσμα της παλινδρόμησης του γαστρικού υγρού στην κατώτερη μοίρα του οισοφάγου. Συμβαίνει, όταν ο μυς που κλείνει την επικοινωνία μεταξύ στομάχου και οισοφάγου χαλαρώνει επιτρέποντας έτσι στο γαστρικό υγρό να παλινδρομήσει και να ερεθίσει τον οισοφάγο.
Το πρόβλημα αυτό που αντιμετωπίζουν οι μισές σχεδόν από όλες τις εγκύους επιδεινώνεται με την πρόοδο της εγκυμοσύνης, γιατί το στομάχι μετακινείται προς τα πάνω λόγω της πίεσης που δέχεται από τη διογκωμένη μήτρα και έτσι καθυστερεί η κένωση του περιεχομένου του.
Αν έχετε αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου (καούρες), προσπαθήστε να τρώτε μικρότερα γεύματα σε πιο συχνά διαστήματα. Να τρώτε αργά και να αποφεύγετε τις λιπαρές τροφές. Ο καφές γενικά, κανονικός ή ντεκαφεϊνέ, μπορεί να χειροτερέψει τις καούρες (τον οπισθοστερνικό καύσο).
Επειδή ο οπισθοστερνικός καύσος συχνά επιδεινώνεται, όταν ξαπλώνετε ανάσκελα, ο γιατρός σας μπορεί να σας υποδείξει να κοιμάστε με το κεφάλι λίγο ψηλότερα. Επίσης, πρέπει να αποφεύγετε να τρώτε 2 με 3 ώρες πριν τον ύπνο. Αν τα παραπάνω μέτρα δε βοηθήσουν, συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας συστήσει ένα αντιόξινο φάρμακο.
Οσφυαλγία (πόνος στη μέση)
Η οσφυαλγία είναι μια συνηθισμένη ενόχληση κατά την εγκυμοσύνη. Συχνά συμβαίνει, όταν είστε κουρασμένη ή όταν σκύβετε, όταν σηκώνετε βάρος ή περπατάτε πάρα πολύ.
Όταν είστε έγκυος, οι σύνδεσμοι σας είναι πιο ελαστικοί, γεγονός το οποίο επιτρέπει στη λεκάνη σας να ανοίγει (να διαστέλλεται) κατά τη γέννηση του μωρού σας. Αν και αυτό είναι απαραίτητο, τα αρνητικά αποτελέσματα της διάτασης αυτής είναι ότι οι αρθρώσεις σας είναι πιο επιρρεπείς στις πιέσεις και στις κακώσεις. Κατά την εγκυμοσύνη, καθώς το κέντρο της ισορροπίας σας αλλάζει, το ίδιο υφίσταται και η στάση σας πιέζοντας περισσότερο παρά ποτέ την ήδη επιβαρυμένη μέση σας (την οσφύ).
Συνήθως ο πόνος εντοπίζεται στην οσφύ. Μερικές γυναίκες εμφανίζουν ισχιαλγία κατά την οποία η ενόχληση ξεκινά από την οσφύ και επεκτείνεται στο ένα ή και στα δύο πόδια.
Οι περισσότερες γυναίκες έχουν επίσης πόνο στην κοιλιά λόγω της διάτασης των κοιλιακών συνδέσμων από τη διόγκωση της μήτρας. Φανταστείτε ότι η μήτρα σας επικοινωνεί και ενώνεται με τους συνδέσμους που επεκτείνονται προς τα κάτω και στις δυο πλευρές της κοιλιακής χώρας. Καθώς η μήτρα σας μεγαλώνει, οι σύνδεσμοι διατάσσονται, για να προσαρμοστούν στην αύξηση. Ο πόνος αυτός γενικά επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Προτιμήστε να ξαπλώνετε στην αριστερή πλευρά σας, έτσι ώστε να καταπραΰνετε την ενόχληση.
Προσπαθήστε να μην πάρετε περισσότερο βάρος από το κανονικό, γιατί έτσι θα επιβαρυνθεί περισσότερο η οσφυϊκή σας χώρα. Η οσφυαλγία συνήθως μπορεί να ανακουφιστεί περιορίζοντας όσο το δυνατόν περισσότερο την αύξηση βάρους. Μερικές φορές μία μαιευτική ζώνη μπορεί να βοηθήσει. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει ασκήσεις για την ανακούφιση του πόνου. Αν ο πόνος είναι οξύς, τότε μπορεί να προτείνει ορθοπεδική εξέταση, για να προσδιορίσει αν υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα.
Κιρσοί
Οι κιρσοί συνήθως επιδεινώνονται κατά το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και είναι εντονότεροι στις γυναίκες που στέκονται όρθιες για πολλές ώρες και σε αυτές που έχουν μεγάλη ηλικία. Η κληρονομικότητα μπορεί επίσης να παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση ή όχι των κιρσών. Το 20% όλων των εγκύων γυναικών παρουσιάζουν κιρσούς. Η κατάσταση έχει την τάση να εμφανίζεται νωρίτερα και να καθίσταται εντονότερη με κάθε εγκυμοσύνη.
Όταν είστε έγκυος, τα αιμοφόρα σας αγγεία περιέχουν έναν αυξημένο όγκο αίματος που χρειάζεται, για να καλύψει τις ανάγκες του μωρού σας. Η μήτρα σας διογκώνεται και η ροή του αίματος από τις φλέβες των ποδιών προς την πύελο μειώνεται. Ο συνδυασμός αυτός κάνει τις φλέβες των ποδιών σας να πρήζονται ή και να σας πονούν.
Αν έχετε κιρσούς, μη στέκεστε πολλές ώρες όρθια και προσπαθήστε να κρατάτε τα πόδια σας ψηλά, όταν κάθεστε. Μη φοράτε ρούχα που να σφίγγουν τα πόδια ή τη μέση σας. Ειδικές ελαστικές κάλτσες μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου και στη μείωση του οιδήματος. Πολλοί γιατροί συνιστούν να φοράτε τις ελαστικές αυτές κάλτσες από το πρωί που ξυπνάτε μέχρι το βράδυ (να τις βγάζετε κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου).
Η χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία των κιρσών δε συνιστάται γενικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το πρόβλημα σπάνια είναι τόσο σοβαρό, ώστε να καθίσταται αναγκαία η χειρουργική θεραπεία.
Αιμορροΐδες
Οι αιμορροΐδες συμβαίνουν, όταν οι φλέβες του δακτυλίου του πρωκτού διογκώνονται λόγω πίεσης. Όταν σφίγγεστε πολύ κατά την αφόδευση, οι φλέβες μπορεί να βγουν έξω από τον πρωκτό και να προκαλέσουν πόνο και κνησμό. Γενικά οι αιμορροΐδες επιδεινώνονται κατά την εγκυμοσύνη και συχνά συνοδεύονται από δυσκοιλιότητα.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα και το σφίξιμο κατά την αφόδευση. Η καθημερινή άσκηση, η κατανάλωση άφθονου νερού αλλά και τροφίμων που είναι πλούσια σε ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.
Αν νιώσετε πόνο κατά την αφόδευση και αισθανθείτε μία διογκωμένη μάζα κοντά στο ορθό έντερο, πιθανόν να έχετε αιμορροΐδες. Για να ανακουφιστείτε κάντε συχνά θερμά μπάνια στην περιπρωκτική περιοχή (εδρόλουτρα). Επίσης, θα σας βοηθήσουν και ορισμένες αντιαιμορροϊδικές αλοιφές. Τέλος, πολλές γυναίκες βρίσκουν ανακούφιση στα υπόθετα που έχουν την ικανότητα να μειώνουν τις αιμορροΐδες και να λιπαίνουν την πρωκτική οδό.
Προβλήματα με τον ύπνο
Προβλήματα με τον ύπνο συμβαίνουν συχνά κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της εγκυμοσύνης. Η συχνή επιθυμία για ούρηση συμβάλλει στη διαταραχή και διακοπή του ύπνου. Η κίνηση του μωρού σας μπορεί επίσης να σας κρατά ξύπνια. Μερικές γυναίκες απλά έχουν τόσο πολλά στο μυαλό τους, που τις κάνουν να μη μπορούν να κοιμηθούν.
Τι πρέπει να κάνετε, αν δείτε ότι δεν μπορείτε να κοιμηθείτε τα βράδια; Αποφύγετε τον καφέ, το τσάι και την κόκα-κόλα, γιατί περιέχουν καφεΐνη, η οποία μπορεί να σας κρατήσει ξύπνια. Επίσης, μην τρώτε μεγάλα γεύματα πριν από τον ύπνο.
Μερικοί γιατροί συνιστούν λίγο περισσότερη άσκηση, ώστε να αισθανθείτε περισσότερο κουρασμένη και να κοιμηθείτε ευκολότερα. Αποφύγετε όμως τη γυμναστική, λίγο πριν πέσετε για ύπνο.
Σε μερικές έγκυες γυναίκες βοηθάει ένα ζεστό μπάνιο. Αν τίποτα από αυτά δε δείχνει να σας βοηθάει, σηκωθείτε, διαβάστε ένα βιβλίο, κάντε κάποιες δουλειές του σπιτιού και ξαναδοκιμάστε να κοιμηθείτε αργότερα.
Αν η έλλειψη ύπνου γίνει σοβαρή, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Ωστόσο, μην πάρετε κανένα φάρμακο παρά μόνο αν σας το συστήσει εκείνος.
Οίδημα
Το οίδημα (πρήξιμο) είναι από τις συνηθισμένες ενοχλήσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω άθροισης υγρού στους ιστούς του σώματος. Περίπου το ένα τέταρτο του βάρους που παίρνετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι υγρό, το οποίο έχει την τάση να συγκεντρώνεται (να συσσωρεύεται) σε διάφορα μέρη του σώματος σας, συμπεριλαμβανομένων των κνημών, των ποδιών και των χειρών. Μπορεί να παρατηρήσετε πρήξιμο (οίδημα) στις κνήμες, στους αστραγάλους και στα πόδια μετά από παρατεταμένη ορθοστασία.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται συνήθως κατά το τέλος της ημέρας και όταν ο καιρός είναι ζεστός. Μετά από μία νύχτα ξεκούρασης οι κνήμες και τα πόδια επανέρχονται στο φυσιολογικό τους μέγεθος στις περισσότερες γυναίκες.
Τα δάχτυλα των χεριών συχνά παρουσιάζουν πρήξιμο (οίδημα). Μπορεί να ξυπνήσετε το πρωί με τα δάχτυλα σας τόσο δύσκαμπτα, ώστε να μην μπορείτε να κουμπώσετε τα ρούχα σας. Τα δάχτυλα σας μπορεί επίσης να είναι ζυμώδη.
Μερικές γυναίκες εμφανίζουν οίδημα στο πρόσωπο. Αν το πρόσωπο σας είναι πάρα πολύ πρησμένο, ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια, αυτό μπορεί να είναι ένα σημείο προεκλαμψίας, η οποία είναι μία σοβαρή παθολογική κατάσταση. Επισκεφτείτε αμέσως το γιατρό σας.
Ξαπλώνοντας ανάσκελα και ανασηκώνοντας τα κάτω άκρα σας για μία ώρα κάθε μεσημέρι, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος. Η κολύμβηση ή ακόμα και να στέκεστε απλά όρθια σε μία πισίνα μπορεί επίσης να ανακουφίσει προσωρινά το πρήξιμο των ποδιών ή των χεριών σας.
