Αμερικανοί ερευνητές του Πανεπιστημίου Cornell της Νέας Υόρκης υποστηρίζουν σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetes ότι ένα τροποποιημένο προβιοτικό μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2.
Τα προβιοτικά είναι φιλικά βακτήρια, δηλαδή βελτιώνουν τη μικροβιακή ισορροπία των εντέρων μας. Υπολογίζεται ότι στο ενήλικο ανθρώπινο σώμα ζουν 100 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμοί οι οποίοι ζυγίζουν 2 κιλά.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται από ένα τροποποιημένο προβιοτικό βακτήριο, τον λακτοβάκιλλο, μπορεί να κάνει ορισμένα κύτταρα του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος να παράγουν ινσουλίνη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο λακτοβάκιλλος ήδη χρησιμοποιείται ως θεραπεία κατά της διάρροιας, του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, της νόσου του Crohn και άλλων παθήσεων.
Ινσουλίνη από μη παγκρεατικά κύτταρα
Η μελέτη έγινε σε αρουραίους. Αν πράγματι αυτός ο λακτοβάκιλλος αποδειχθεί αποτελεσματικός στον άνθρωπο, τότε ίσως στο μέλλον οι διαβητικοί να παίρνουν απλώς ένα προβιοτικό χάπι και να μην χρειάζονται κάτι άλλο για να ελέγξουν την κατάστασή τους. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι να χορηγείται συνδυαστικά με άλλα θεραπευτικά μέσα, ανέφερε ο Τζον Μαρτς, επικεφαλής ερευνητής της μελέτης.
Ο διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα. Το πλεόνασμα γλυκόζης είναι απόρροια της αδυναμίας του παγκρέατος να παράγει επαρκή ποσότητα ινσουλίνης (διαβήτης τύπου 1) ή της αδυναμίας της ινσουλίνης να βάλει τη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα (διαβήτης τύπου 2).
Ο Μαρτς και οι συνεργάτες του τροποποίησαν γενετικά ένα στέλεχος του λακτοβάκιλλου του ανθρώπινου εντέρου και τον χορήγησαν σε μια ομάδα διαβητικών αρουραίων για 90 ημέρες, μετρώντας τη διακύμανση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα τους. Στη συνέχεια συνέκριναν τα αποτελέσματα με αυτά μιας ομάδας διαβητικών αρουραίων που δεν είχε πάρει το προβιοτικό χάπι. Οι αρουραίοι που έλαβαν τον λακτοβάκιλλο είχαν ως και 30% χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους.
Το εντυπωσιακό ήταν ότι τα κύτταρα στο ανώτερο γαστρεντερικό σύστημα των διαβητικών αρουραίων που είχαν πάρει το προβιοτικό χάπι είχαν μετατραπεί σε κύτταρα που δρούσαν όπως και τα παγκρεατικά, δηλαδή παρήγαγαν ινσουλίνη.
Πάντως, η παραγωγή ινσουλίνης στα διαβητικά τρωκτικά είναι μόνο η μισή της ινσουλίνης που παρήγαγαν οι υγιείς αρουραίοι.
Αναπάντητα ερωτήματα
Αυτή ήταν μια προκαταρκτική έρευνα και υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη μελέτη το χάπι δεν είναι αυστηρά προβιοτικό. Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια και ζυμομύκητες που είναι παρόντα στο ανθρώπινο σώμα. Τα βακτήρια στο χάπι που δόθηκε στα τρωκτικά είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να εκκρίνουν μια ένωση που ονομάζεται GLP-1, και δεν είναι γνωστό ποιες επιδράσεις μπορεί να έχει αυτό στον άνθρωπο.
Προηγούμενη έρευνα είχε διαπιστώσει ότι το μόριο GLP-1 μπορεί να μετατρέψει εντερικά κύτταρα σε κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη. Το πρόβλημα είναι ότι το GLP-1 σε ανθρώπους διασπάται γρήγορα στο αίμα (έχει πολύ μικρό χρόνο ημίσειας-ζωής).
Στην παρούσα μελέτη η οποία κράτησε 90 ημέρες, το 0,06% των εντερικών κυττάρων μετατράπηκαν σε κύτταρα παραγωγής ινσουλίνης αλλά δεν είναι σαφές αν αυτή η αναλογία αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου και αν αυτό εξαρτάται από τη δοσολογία των βακτηρίων.
Δεν είναι επίσης γνωστό αν αυτά τα κύτταρα χρειάζονται καθημερινά βακτήρια για να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται σαν κύτταρα από το πάγκρεας ή αν η αλλαγή είναι μόνιμη.
Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να ελέγξουν την επίδραση των μεγαλύτερων δόσεων του τροποποιημένου λακτοβάκιλλου στο ανθρώπινο σώμα, και αν μπορεί όντως το προβιοτικό να αποτελεί αντιμετώπιση για το διαβήτη.
