Η ευαισθησία στη γλουτένη δεν σημαίνει απαραίτητα κοιλιοκάκη

koilokakh 2 5Υπάρχουν δύο ξεχωριστές καταστάσεις, η κοιλιοκάκη και η ευαισθησία στη γλουτένη η οποία δεν οφείλεται στην κοιλιοκάκη.

Για την τελευταία υπάρχουν διχογνωμίες καθώς στα άτομα που παραπονούνται για ευαισθησία στη γλουτένη δεν ανευρίσκεται κάποια βιολογική βλάβη όπως π.χ. φλεγμονή στο έντερο.

Η δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη) είναι η αδυναμία του βλεννογόνου του εντέρου να διασπάσει και να απορροφήσει τη γλουτένη, με συνέπεια να υπάρχουν συμπτώματα και να δημιουργούνται βλάβες οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές.

Δεν αποτελεί τροφική αλλεργία. Το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε ουσίες που βρίσκονται στη γλουτένη γιατί τις θεωρεί ως απειλή για το σώμα. Αυτό βλάπτει την επιφάνεια του λεπτού εντέρου, διαταράσσοντας την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα.

Για τους πάσχοντες από κοιλιοκάκη, η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από επώδυνα συμπτώματα που περιλαμβάνουν:  διάρροια, φούσκωμα, κοιλιακό άλγος, απώλεια βάρους και αίσθημα κόπωσης όλη την ώρα που προκύπτει από τον υποσιτισμό. Τα παιδιά δεν αναπτύσσονται με τους αναμενόμενους ρυθμούς.

Η δυσανεξία στη γλουτένη ή κοιλιοκάκη είναι μια πάθηση που απασχολεί το 1% των ατόμων στις ΗΠΑ και τη Βρετανία και ίσως ένα στα 250 άτομα παγκοσμίως. Η νόσος διαπιστώνεται με εξετάσεις αίματος κατά τις οποίες αναζητώνται δύο ειδών αντισώματα και αν, χρειασθεί, με γαστροσκόπηση.

Η ευαισθησία στη γλουτένη

Αν και μόνο ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων έχουν κοιλιοκάκη, πολλά άτομα ανησυχούν από μια άλλη κατάσταση που ονομάζεται μη οφειλόμενη στην κοιλιοκάκη ευαισθησία στη γλουτένη (NCGS).

Η ευαισθησία στη γλουτένη είναι  μια νέα διαταραχή, από την οποία πιστεύεται ότι πάσχουν αρκετά άτομα (ίσως το 6% των ενηλίκων) τα οποία παραπονούνται για εντερικά και εξωεντερικά συμπτώματα. Αυτά τα συμπτώματα αμβλύνονται όταν τα άτομα καταναλώνουν προϊόντα χωρίς γλουτένη.

Οι πάσχοντες παραπονούνται για κοιλιοκάκη αλλά  οι μελέτες έχουν αποτύχει να αποδείξουν μια τέτοια σύνδεση. Εμφανίζουν ήπια συμπτώματα παρόμοια με αυτά της κοιλιοκάκης – όπως φούσκωμα και διάρροια – χωρίς στην πραγματικότητα να έχουν την εντερική βλάβη που απαντάται στην νόσο.

Το θέμα της ευαισθησίας στη γλουτένη προκαλεί μια μεγάλη συζήτηση μεταξύ των ειδικών καθώς δεν υπάρχει επιστημονική ομοφωνία για τα διαγνωστικά της κριτήρια.

Πάντως, μια νέα μελέτη από ερευνητές στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ βρήκε ότι τα άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη μπορούν να έχουν όφελος από μια διατροφή χωρίς γλουτένη.

Στη μελέτη έλαβαν μέρος 59 άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη, τα οποία χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα λάμβανε μία χαμηλή δόση γλουτένης κάθε ημέρα, ενώ η άλλη ένα εικονικό χάπι από ρύζι. Μετά από μία εβδομάδα, οι συμμετέχοντες άλλαξαν ομάδα και τα συμπτώματα ήταν τώρα διαφορετικά.

Η πρόσληψη γλουτένης αύξησε σημαντικά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους, του κοιλιακού άλγους, του φουσκώματος και της κατάθλιψης. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι τα επιπλέον συμπτώματα στο γαστρεντερικό σύστημα ήταν σημαντικά πιο σοβαρέά όταν τα άτομα έλαβαν γλουτένη σε σχέση με το εικονικό χάπι.

Ορισμένοι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει εκείνους που δεν πάσχουν από κοιλιοκάκη και αρχίζουν να τρώνε τρόφιμα χωρίς γλουτένη ότι διακινδυνεύουν να προσλάβουν περισσότερη ζάχαρη και λίπος.  Τα προϊόντα αυτά έχουν επίσης λιγότερες φυτικές ίνες και μέταλλα, τα οποία αφαιρούνται κατά τη διαδικασία της παραγωγής. Όμως η νέα μελέτη βρήκε ότι μια διατροφή χωρίς γλουτένη μειώνει τα συμπτώματα.

celiac-disease 5Η κοιλιοκάκη

Με την αύξηση των πασχόντων από κοιλιοκάκη υπήρξε μια έκρηξη σε τρόφιμα χωρίς γλουτένη κυρίως στα καταστήματα υγιεινής διατροφής.

Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που υπάρχει σε ορισμένα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και λιγότερο στη βρώμη) και προσδίδει ελαστικότητα και συνενωτική ικανότητα στο αλεύρι. Εξαιτίας των ιδιοτήτων της, προστίθεται σε σούπες, μείγματα κέικ, σταθεροποιητές κ.λπ. Έτσι ότι μια διατροφή χωρίς γλουτένη δεν είναι εύκολη. Πιο συχνά υπάρχει στα εξής τρόφιμα:

  •  Ψωμί, κρουτόν, φρυγανιές
  •  Δημητριακά πρωινού
  •  Ζυμαρικά
  •  Ζύμες και πίτσες
  •  Μπισκότα, κρουασάν, κέικ, πίτες, κράκερ
  •  Αλεύρια και φαρίνες
  •  Πλιγούρι, σιμιγδάλι
  •  Μπύρες
  •  Προτηγανισμένα τρόφιμα εμπορίου
  •  Απομιμήσεις κρέατος ή θαλασσινών
  •  Επεξεργασμένα αλλαντικά

Στην περίπτωση της κοιλιοκάκης, ακόμη και για τους πάσχοντες των οποίων τα συμπτώματα είναι ήπια, ή ανύπαρκτα, συνιστάται μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης διότι μπορεί να εμφανιστούν σοβαρά μακροχρόνια προβλήματα, όπως οστεοπόρωση, αναιμία και έλλειψη σιδήρου. Άλλη μια σοβαρή επιπλοκή μπορεί να είναι ο καρκίνος του εντέρου.

Δείτε επίσης