Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Για την ομαλή λειτουργία της αφόδευσης είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή λειτουργία των σφιγκτήρων του πρωκτού, σωστή παραγωγή κοπράνων, ομαλή κινητικότητα εντέρου καλή λειτουργία των νεύρων της περιοχής καλό επίπεδο ορμονών και καλή γνωστική-ψυχολογική λειτουργία η οποία επιτρέπει τον ενσυνείδητο έλεγχο της λειτουργίας της αφόδευσης.
Οποιοδήποτε συστηματικό ή τοπικό νόσημα προκαλεί βλάβη σε ένα ή περισσότερα από τα ανωτέρω επίπεδα μπορεί να προκαλέσει ακούσια αποβολή κοπράνων (ακράτεια).
Η ακράτεια κοπράνων είναι συχνό παθολογικό πρόβλημα. Σύμφωνα με μελέτες πάνω από το 50% των ατόμων θα αντιμετωπίσει στη ζωή του επιμένον πρόβλημα ακράτειας.
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται αποκλειστικά σε ηλικιωμένους ή παιδιά όπως ευρέως πιστεύεται. Όταν εμφανίζεται σε νέα δραστήρια άτομα με οικογενειακές εργασιακές και κοινωνικές υποχρεώσεις το επίπεδο ζωής των ασθενών μειώνεται δραματικά. Ενίοτε η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που παρακωλύεται η εργασία, η σεξουαλική δραστηριότητα, η κοινωνική προσαρμογή του πάσχοντα. Ως αποτέλεσμα της ακράτειας κοπράνων μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές μολύνσεις ή πληγές της περιπρωκτικής περιοχής ή του ουροποιητικού συστήματος.
Αιτίες και παράγοντες
Παράγοντες διατροφής, η αϋπνία, το στρες ενδέχεται να οδηγήσουν σε παροδική ακράτεια.
Ενίοτε η ακράτεια κοπράνων εμφανίζεται ως αποτέλεσμα σοβαρής δυσκοιλιότητας και υπερπλήρωσης του ορθού από κόπρανα με αποτέλεσμα την ακούσια εκροή κοπράνων από υπερχείλιση.
Όταν η ακράτεια είναι σοβαρή ή επιμένει, η σωστή ειδική παθολογική εξέταση είναι απαραίτητη. Κατά την διερεύνηση της ακράτειας μπορεί να χρειαστούν ειδικοί εργαστηριακοί έλεγχοι κοπράνων αίματος και απεικονιστικός, κολονοσκοπικός ιστολογικός ή μανομετρικός έλεγχος του εντέρου.
Το ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα είναι μια ειδική εξέταση για την ακράτεια που πραγματοποιείται σε ορισμένες εμμένουσες περιπτώσεις ακράτειας για να εκτιμηθεί η ομαλή λειτουργία των σφιγκτήρων του πρωκτού.
Χαρακτηριστικά νοσήματα που προκαλούν ακράτεια κοπράνων είναι:
- Παθήσεις νωτιαίου μυελού (π.χ. τραύματα σπονδυλικής στήλης) που βλάπτουν τα διερχόμενα νεύρα που ρυθμίζουν την αφόδευση.
- Σοβαρές φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (π.χ. γαστρεντερίτιδες) που προκαλούν ταχύτατη διέλευση κοπράνων.
- Τραύματα των σφιγκτήρων.
- Σακχαρώδης διαβήτης που έχει προκαλέσει βλάβες λόγω διαβητικής νευροπάθειας στα νεύρα της περιοχής.
- Άνοια και γνωστική εξασθένηση.
- Σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.
Τα καθηλωμένα σε αναπηρική πολυθρόνα άτομα μπορεί να υποφέρουν από λειτουργική ακράτεια χωρίς υποκείμενο οργανικό ή ψυχιατρικό υπόστρωμα που να την προκαλεί.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία του υποκείμενου παθολογικού παράγοντα που προκαλεί την ακράτεια είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις ακράτειας κοπράνων.
Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα τα οποία χορηγούνται σε συνδυασμό με κατάλληλα διατροφικά προγράμματα. Σε σοβαρές περιπτώσεις ακράτειας ή ακράτειας ανθεκτικής στη σωστή φαρμακευτική θεραπεία, χρησιμοποιούνται επεμβατικές-χειρουργικές τεχνικές, οι οποίες ωστόσο εμφανίζουν υψηλό ποσοστό υποτροπών σε βάθος χρόνου.
Εκτός από την εφαρμογή της ενδεικνυόμενης θεραπείας οι πάσχοντες από ακράτεια κοπράνων:
- Είναι σημαντικό να ακολουθούν τακτικό ωράριο γευμάτων και τουαλέτας. Επισκεπτόμενοι την τουαλέτα συγκεκριμένες ώρες εκπαιδεύουν το έντερο στον εκούσιο έλεγχο της αφόδευσης. Εάν επισκέπτονται την τουαλέτα αμέσως μετά τα γεύματα Ένα κατάλληλο πρόγραμμα επανεκπαίδευσης του εντέρου είναι για παράδειγμα να επισκέπτονται την τουαλέτα αμέσως μετά τα γεύματα.
- Πρέπει να μεριμνούν να ώστε η διατροφή τους να έχει επαρκή ποσότητα φυτικών ινών. Το αλκοόλ η καφεΐνη το γάλα το μοσχοκάρυδο τα καπνιστά τα πικάντικα η σορβιτόλη και τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να προκαλέσουν ακράτεια σε ορισμένα ευαίσθητα άτομα και πρέπει να αποσυρθούν από την διατροφή.
- Πρέπει να φροντίζουν για το σωστό καθαρισμό της περιπρωκτικής περιοχής με επιλεγμένα δερματολογικά ελεγμένα σκευάσματα που δεν προκαλούν αφυδάτωση ερεθισμό ή αλλεργίες.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
