Ορισμένες φορές η φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία δε φέρνουν αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας ή μπορεί να μην κρίνονται κατάλληλες λόγω της κατάστασης της υγείας του ατόμου.
Για κάποιες διαταραχές, όπως είναι η κατάθλιψη, η θεραπεία με ηλεκτροσόκ (ECT) αποτελεί μια άλλη εναλλακτική επιλογή. Η μία έρευνα μετά την άλλη επισημαίνουν σταθερά ότι η ηλεκτροσπασμοθεραπεία είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση.
Το ηλεκτροσόκ συστήνεται όταν τα συμπτώματα είναι τόσο σοβαρά που υπάρχει ανησυχία για τυχόν απόπειρα αυτοκτονίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις με μείζονα κατάθλιψη, ο ασθενής αρνείται να φάει και να πιει σε σημείο να απειλείται σοβαρά η υγεία του.
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένες παρενέργειες από το ηλεκτροσόκ όπως είναι η διαταραχή μνήμης μετά τη θεραπεία, οι οποίες αναφέρονται παρακάτω.
Πώς λειτουργεί
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ο γιατρός τοποθετεί μικρά ηλεκτρόδια στο κεφάλι. Ενώ τοποθετούνται τα ηλεκτρόδια, χορηγείται ενδοφλεβίως ένα αναισθητικό μικρής διάρκειας, για να αποκοιμίσει τον ασθενή, καθώς κι ένα μυοχαλαρωτικό φάρμακο για την πρόληψη έντονων μυϊκών σπασμών που μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής συνεδρίας.
Στη συνέχεια ο γιατρός πατάει ένα κουμπί στο μηχάνημα του ηλεκτροσόκ που διοχετεύει ηλεκτρικό ρεύμα μικρής έντασης στον εγκέφαλο επιφέροντας έτσι σπασμούς που διαρκούν συνήθως 30 με 60 δευτερόλεπτα.
Μετά το τέλος των σπασμών ο ασθενής μεταφέρεται στο δωμάτιο ανάνηψης, όπου βρίσκεται υπό την παρακολούθηση μιας νοσηλεύτριας, ενώ υποχωρεί η επίδραση της αναισθησίας και του μυοχαλαρωτικού φαρμάκου. Η συνολική διάρκεια της αναισθησίας είναι περίπου 10 λεπτά και ακολουθεί παραμονή μισής ώρας με 45 λεπτών στο δωμάτιο ανάνηψης.
Δεν έχει εξακριβωθεί ο ακριβής τρόπος που βοηθάει η ηλεκτροσπασμοθεραπεία στην αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας. Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι πολλές χημικές παράμετροι της εγκεφαλικής δραστηριότητας μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια και μετά την επίδραση των σπασμών. Κάποια στοιχεία για το πως λειτουργεί το ηλεκτροσοκ μπορείτε να δείτε εδώ.
Οι γιατροί θεωρούν το ηλεκτροσόκ μία από τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τη σοβαρή καταθλιπτική νόσο και για ορισμένους άλλους τύπους σοβαρών ψυχικών διαταραχών.
Σε αντίθεση με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή την ψυχοθεραπεία, που μπορεί να περάσουν εβδομάδες, για να δράσουν, η θεραπεία με ηλεκτροσόκ αρχίζει να δρα μέσα σε λίγες ημέρες, αν και συνήθως κρίνεται απαραίτητη μία σειρά θεραπευτικών συνεδριών. Η διαδικασία είναι αποτελεσματική στο 80% περίπου των ατόμων που ολοκληρώνουν τη θεραπευτική τους αγωγή.
Κατά τη διάρκεια της ηλεκτροσπασμοθεραπείας (ECT) ο γιατρός τοποθετεί αυτοκόλλητες ταινίες με συνδεδεμένα καλώδια (ηλεκτρόδια) στο κεφάλι. Τα ηλεκτρόδια αυτά συνδέονται με το μηχάνημα του ηλεκτροσόκ. Τοποθετούνται επίσης στο κρανίο αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια που μετρούν την εγκεφαλική δραστηριότητα.
Μετά την ολοκλήρωση μιας επιτυχημένης θεραπευτικής αγωγής η θεραπεία συντήρησης θεωρείται σημαντική για την πρόληψη τυχόν υποτροπής.
Η θεραπεία συντήρησης μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα ή συνεδρίες συντήρησης με ηλεκτροσόκ.
Παρενέργειες
Η βασική παρενέργεια της θεραπείας με ηλεκτροσόκ είναι η διαταραχή μνήμης. Αμέσως μετά την ηλεκτροσπασμοθεραπεία είναι πιθανό να εμφανίσετε μια περίοδο σύγχυσης. Μπορεί να μην ξέρετε πού είστε ή γιατί βρίσκεστε εκεί.
Η περίοδος αυτή μπορεί να κρατήσει από λίγα λεπτά έως και αρκετές ώρες και η χρονική διάρκεια μεγαλώνει με κάθε διαδοχική θεραπεία. Περιστασιακά η σύγχυση μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες.
Μετά την ολοκλήρωση της θεραπευτικής αγωγής η σύγχυση υποχωρεί σταδιακά. Οι αναμνήσεις που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας μπορεί να χαθούν. Σε σπάνιες περιπτώσεις, κάποια άτομα αντιμετωπίζουν δυσκολία να θυμηθούν γεγονότα που διαδραματίστηκαν πριν αρκετά χρόνια. Ορισμένες φορές οι μακροχρόνιες αυτές αναμνήσεις επανέρχονται μετά το πέρας της ηλεκτροσπασμοθεραπείας. Άλλες φορές μπορεί να παραμείνουν ξεχασμένες.
Έπειτα από μια θεραπεία με ηλεκτροσόκ μπορεί να εμφανιστούν ναυτία, πονοκέφαλος και πόνος στους μυς ή στη σιαγόνα. Αυτές οι μικρές παρενέργειες είναι συνηθισμένες και μπορεί να αντιμετωπιστούν με φάρμακα. Μπορεί να είναι ενοχλητικές, αλλά δεν είναι σοβαρές.
Πρέπει ωστόσο να αναφέρουμε ότι υπάρχει μια μικρή πιθανότητα το ηλεκτροσόκ να επιφέρει ακόμα και θάνατο. Τις πρώτες δεκαετίες εφαρμογής του ηλεκτροσόκ, οι θάνατοι από την εφαρμογή του ήταν 1/1.000 ασθενείς. Οι τελευταίες μελέτες αναφέρουν ένα πολύ χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας με 1-2 θανάτους ανά 50.000 ασθενείς.
Όμως, μερικές φορές, οι ασθενείς με σοβαρή κατάθλιψη έχουν παραισθήσεις που προκαλούν μεγάλη ταραχή, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος το άτομο να βλάψει τον εαυτό του ή τους άλλους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν υπάρχει χρόνος μέχρι να δράσουν τα αντικαταθλιπτικά χάπια και η προτιμώμενη θεραπεία είναι το ηλεκτροσόκ.
