Όταν ένα δάχτυλο χεριού ή ποδιού ή ένα μεγαλύτερο μέρος του σώματος αποκόπτεται, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή λόγω απώλειας αίματος, σοκ και μόλυνσης. Καλέστε επειγόντως ιατρική βοήθεια. Είναι σημαντικό να μεταφερθεί γρήγορα το τραυματισμένο άτομο και το μέλος που έχει κοπεί στο νοσοκομείο, όπου το άκρο μπορεί ενδεχομένως να επανασυγκολληθεί.
Μέχρι να φτάσουν οι πρώτες βοήθειες:
Σταματήστε την αιμορραγία
Ο πρώτος στόχος της επείγουσας θεραπείας είναι να σταματήσει η απώλεια αίματος. Είτε ο ακρωτηριασμός αφορά ένα άκρο μικρό, όπως ένα δάχτυλο ποδιού, είτε ένα άκρο μεγάλο, όπως ένα πόδι, ασκήστε πίεση στο τραύμα μ’ έναν αποστειρωμένο επίδεσμο, ένα καθαρό ύφασμα ή ένα ρούχο. Αν είναι δυνατό, βάλτε το άτομο να ξαπλώσει. Το μέλος που έχει υποστεί τραυματισμό θα πρέπει να είναι ελαφρά ανασηκωμένο. Όταν τεθεί η αιμορραγία υπό έλεγχο, τυλίξτε την πληγή με μερικές επιπλέον επιστρώσεις.
Αν η αιμορραγία συνεχίζεται
Αν ένα χέρι, πόδι, κνήμη ή βραχίονας έχει ακρωτηριαστεί, μπορεί να είναι δύσκολο να σταματήσει η αιμορραγία. Αρχικά, ασκήστε πίεση στην αρτηρία που τροφοδοτεί την τραυματισμένη περιοχή. Αν αυτό αποτύχει, μπορεί να είναι απαραίτητος ο αιμοστατικός επίδεσμος.
Χρησιμοποιήστε τον αιμοστατικό επίδεσμο μόνο ως τελευταία λύση. Οι αιμοστατικοί επίδεσμοι είναι τόσο αποτελεσματικοί στο να σταματούν (διακόπτουν) τη ροή του αίματος, που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη των ιστών η οποία θα καταστήσει δύσκολη ή και αδύνατη την επανασυγκόλληση του ακρωτηριασμένου άκρου.
Τυλίξτε μία γραβάτα ή κάποιο άλλο κομμάτι ύφασμα γύρω από το μέλος, ακριβώς πάνω από την πληγή, χωρίς όμως να την αγγίζει. Το ύφασμα πρέπει να είναι αρκετά μακρύ, ώστε να τυλιχτεί δύο φορές γύρω από την περιοχή και να μένει αρκετό, για να δεθεί ένας φιόγκος. Δέστε πρώτα έναν κόμπο, τοποθετήστε μετά ένα κατσαβίδι, ένα ξύλο, μία σφήνα ή ένα παρόμοιο αντικείμενο πάνω από τον κόμπο και φτιάξτε το φιόγκο. Στρίψτε το αντικείμενο, για να σφίξει ο αιμοστατικός επίδεσμος. Σφίξτε το ύφασμα μόνο όσο χρειάζεται, για να σταματήσει η ροή του αίματος. Σημειώστε την ώρα που βάλατε τον αιμοστατικό επίδεσμο. Δέστε το αντικείμενο στη θέση του με το ύφασμα, όταν σταματήσει η αιμορραγία.
Φροντίστε άλλες κακώσεις
Αφού θέσετε υπό έλεγχο την αιμορραγία στο σημείο του ακρωτηριασμού, εξετάστε το άτομο για άλλα σημάδια κακώσεων, όπως κοψίματα ή κατάγματα.
Διατηρήστε το αποκομμένο μέλος
Όταν πια το άτομο είναι ακινητοποιημένο και ενώ περιμένετε τις πρώτες βοήθειες, κλείστε με προσοχή το ακρωτηριασμένο μέλος σε μία καθαρή πλαστική σακούλα ή τυλίξτε το σ’ ένα καθαρό πανί. Αν υπάρχει διαθέσιμος πάγος, τοποθετήστε τη σακούλα με το ακρωτηριασμένο μέλος σε μία δεύτερη τσάντα που θα περιέχει πάγο. Μη βάλετε τον πάγο σε άμεση επαφή με το ακρωτηριασμένο μέλος και μη χρησιμοποιήσετε ξηρό πάγο. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμος πάγος, χρησιμοποιήστε πολύ παγωμένο νερό.
Κατά τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί αξιοσημείωτες πρόοδοι στην επανασυγκόλληση δακτύλων, χεριών, ακόμα και ολόκληρων αποκομμένων μελών. Τα αποτελέσματα εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, αλλά, αν δώσετε την πρέπουσα προσοχή για τη φροντίδα του αποκομμένου μέλους του σώματος και αν υπάρχει διαθέσιμος ειδικός χειρουργός, η επανασυγκόλληση μπορεί να καταστεί δυνατή.
