Μεταμόσχευση ήπατος

Στις προηγούμενες δύο δεκαετίες η μεταμόσχευση του ήπατος (συκωτιού) εμφανίστηκε ως η καλύτερη επιλογή για πολλά άτομα με επιπλοκές που απειλούν τη ζωή τους ή με εξουθενωτικά σημεία και συμπτώματα σοβαρών παθήσεων του ήπατος.

Το ποσοστό επιβίωσης των ατόμων που κάνουν μεταμόσχευση ήπατος βελτιώνεται συνεχώς. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα περίπου το 90% των ατόμων που υπόκεινται σε μεταμόσχευση ήπατος ζουν ένα χρόνο αργότερα και περίπου το 75% ζουν πέντε χρόνια μετά την επέμβαση.

Οι εξελίξεις στη διατήρηση των οργάνων των δωρητών έχουν βελτιώσει τα ποσοστά επιβίωσης, όπως και οι βελτιώσεις στις χειρουργικές μεθόδους, στα φάρμακα κατά της απόρριψης και της μετεγχειρητικής θεραπείας. Για παράδειγμα, στο παρελθόν η μεταμόσχευση ήπατος δεν αποτελούσε επιλογή για άτομα με καρκίνο. Σήμερα η μεταμόσχευση εξετάζεται για κάποιους ασθενείς με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου του ήπατος (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα) και για τους ασθενείς με κάποιους νευροενδοκρινικούς καρκίνους (όγκοι που ξεκινούν από ένα σημείο του σώματος όπου αλληλεπιδρούν το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα) που έχουν εξαπλωθεί στο συκώτι.

Νέοι μέθοδοι μεταμόσχευσης

Ο βασικός παράγοντας που περιορίζει τη μεταμόσχευση ήπατος είναι η έλλειψη οργάνων δωρητών. Ο χρόνος αναμονής έχει αυξηθεί από ένα μήνα περίπου σε πάνω από χρόνο. Εντωμεταξύ κάποια άτομα αρρωσταίνουν περισσότερο και κάποια πεθαίνουν περιμένοντας για δωρητή.

Έτσι αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις έναντι της παραδοσιακής μεταμόσχευσης του ήπατος. Σε μία μέθοδο, αφαιρείται περίπου το 60% ενός υγιούς ήπατος από κάποιον εν ζωή δωρητή, συνήθως κάποιο συγγενή. Αφαιρείται από το άτομο το προβληματικό ήπαρ και αντικαθίσταται από μέρη υγιούς ήπατος. Επειδή ο ιστός του ήπατος συνήθως αναπλάθεται, μέσα σε μερικές εβδομάδες με μερικούς μήνες το ήπαρ έχει επιστρέψει στο φυσιολογικό του μέγεθος και στο δωρητή και στο λήπτη.

Οι μεταμοσχεύσεις ήπατος από εν ζωή δωρητή έγιναν με επιτυχία αρχικά σε παιδιά στις αρχές του 1990. Σήμερα περίπου το 50% των παιδιατρικών μεταμοσχεύσεων γίνονται από δωρητές εν ζωή. Οι μελέτες μεταμόσχευσης ήπατος από εν ζωή δωρητή μεταξύ ενηλίκων έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα και αυτή η μέθοδος σήμερα αποτελεί αποδεκτή θεραπεία. Οι ενήλικες χρειάζονται περισσότερη μάζα ήπατος σε σχέση με τα παιδιά, αλλά ακόμα και έτσι το μόσχευμα αναπλάθεται γρήγορα στο λήπτη, όπως και το εναπομείναν μέρος στο δωρητή.

Οι κίνδυνοι της μεταμόσχευσης ήπατος στους λήπτες από εν ζωή δωρητή είναι παρόμοιοι με αυτούς της παραδοσιακής μεταμόσχευσης, όπως αιμορραγία, κακή λειτουργία του μεταμοσχευμένου ήπατος, λοίμωξη και απόρριψη του νέου οργάνου. Ο κίνδυνος για το δωρητή είναι μικρός. Αμέσως μετά την αφαίρεση ενός μέρους του ήπατος τους οι δωρητές μπορεί να εμφανίζουν προσωρινά ίκτερο και μπορεί να απαιτείται περισσότερη ώρα, για να πήξει το αίμα. Η διαρροή χολής είναι ένας ακόμα κίνδυνος. Το συκώτι επιστρέφει συνήθως στο φυσιολογικό μέγεθος σε 3 με 4 εβδομάδες. Όπως και με όλα τα μεγάλα χειρουργεία, υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό θνησιμότητας και για το λήπτη και για το δωρητή.

Φάρμακα

Τα αποτελέσματα των μεταμοσχεύσεων έχουν βελτιωθεί από τις σημαντικές φαρμακευτικές εξελίξεις που χρησιμοποιούνται για την αποφυγή της απόρριψης οργάνων. Η κυκλοσπορίνη μειώνει τη φυσική τάση του σώματος να απορρίπτει το μεταμοσχευμένο όργανο μειώνοντας την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ειδικότερα, η κυκλοσπορίνη εμποδίζει συγκεκριμένα λευκά αιμοσφαίρια (τα λεμφοκύτταρα) να επιτεθούν στο μεταμοσχευμένο συκώτι.

Πρόσφατα προστέθηκε η ουσία τακρολίμους στην αυξανόμενη λίστα με τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Αυτό το φάρμακο επιτρέπει στους γιατρούς να μειώσουν ταχύτερα τη δοσολογία των κορτικοστεροειδών, που χρησιμοποιούνται και αυτά για την πρόληψη της απόρριψης.

Τα νεότερα αντιβιοτικά και ιοστατικά φάρμακα παίζουν σημαντικό ρόλο στη πρόληψη και στη θεραπεία των λοιμώξεων στο μεταμοσχευμένο ήπαρ. Η γκανσικλοβίρη (Cytovene), για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη ή τη θεραπεία του κυτταρομεγαλοϊού.

Ποιος είναι υποψήφιος;

Οι ενήλικες κάτω των 65 ετών και τα παιδιά είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι. Τα άτομα που επιλέγονται για μεταμόσχευση έχουν γενικά πάθηση του ήπατος που εξελίσσεται προοδευτικά, δεν θεραπεύεται με άλλες ιατρικές ή χειρουργικές μεθόδους και δεν έχουν άλλες παθήσεις απειλητικές για τη ζωή τους.

Η διαδικασία

Η μεταμόσχευση ήπατος είναι μία πολύπλοκη διαδικασία και μπορεί να περιλαμβάνει δύο εγχειρήσεις, αν ο δωρητής είναι εν ζωή. Η διαδικασία μπορεί να πάρει 3 με 5 ώρες και γίνεται σε μεγάλα ιατρικά κέντρα το πεπειραμένο προσωπικό και οι μεγάλε εγκαταστάσεις μπορούν να δώσουν τα και αποτελέσματα.

Ανάρρωση

Η αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει μ 4 μήνες. Είναι απαραίτητη η ισόβια θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, για να αποφευχθεί η απόρριψη του οργάνου. Η χρήση αυτών των φαρμάκων απαιτεί επίσης την παρακολούθηση για πιθανές επιπλοκές.

Δείτε επίσης