Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία βοηθάει ορισμένες δερματικές ασθένειες ενώ επιδεινώνει άλλες.
Ο ήλιος δρα ευεργετικά στην ψωρίαση επειδή οι υπεριώδεις ακτίνες του επιβραδύνουν τη διαδικασία της ανανέωσης των κυττάρων της επιδερμίδας. Κάποιες όμως μορφές ψωρίασης, όπως η φλυκταινώδης ή η ερυθροδερμική μπορούν να επιδεινωθούν.
Η ακμή είναι άλλη μια ασθένεια που βοηθά ο ήλιος διότι μειώνει το προπιονικό βακτηρίδιο, μια από τις αιτίες που προκαλούν την ακμή.
Ωστόσο, η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να επιδεινώσει ή και προκαλέσει υποτροπή του επιχείλιου έρπη.
Η λεύκη, μία αυτοάνοση δερματοπάθεια, όπου ο ίδιος ο οργανισμός καταστρέφει τα μελανοκύτταρα και έτσι δεν παράγεται μελανίνη σε ορισμένα σημεία του σώματος (το δέρμα ασπρίζει) μπορεί να επιδεινωθεί αν υπάρχει μεγάλη έκθεση στον ήλιο. Αν και η ελεγχόμενη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία αποτελεί την κυριότερη θεραπευτική προσέγγιση για τη λεύκη, ένα σοβαρό ηλιακό έγκαυμα μπορεί να την επιδεινώσει.
Τόσο η λεύκη όσο και η ψωρίαση εμφανίζουν το φαινόμενο Koebner που χαρακτηρίζεται από επέκταση της νόσου μετά από έγκαυμα ή τραυματισμό. Θα πρέπει να προστατεύουμε τις περιοχές που έχουν υποστεί λεύκη με ένα αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας.
Ο ήλιος σε ορισμένους ανθρώπους μπορεί να προκαλέσει αλλεργία συνήθως λίγες ώρες μετά την έκθεση σε αυτόν. Η αλλεργία εκδηλώνεται με ερυθρότητα, πρήξιμο και φυσαλίδες στα σημεία του δέρματος που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο, κατά κανόνα στο ντεκολτέ, τους ώμους, τα μπράτσα, το λαιμό και σπάνια στο πρόσωπο. Η φωτοαλλεργία υποχωρεί όσο μαυρίζουμε, επανέρχεται όμως συχνά το επόμενο καλοκαίρι με τα πρώτα μπάνια.
Φωτότυπος και προστασία
Για να ξέρουμε πόσο κινδυνεύουμε από τον ήλιο πρέπει να γνωρίζουμε ποιος είναι ο φωτότυπος μας. Ο φωτότυπος καθορίζεται από το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών και των ματιών κάθε ανθρώπου. Οι ειδικοί έχουν αναγνωρίσει 6 φωτότυπους.
Οι Έλληνες ανήκουμε κυρίως στον τρίτο ή τον τέταρτο φωτότυπο, που σημαίνει ότι αντιμετωπίζουμε μικρότερο κίνδυνο για ηλιακά εγκαύματα, αφού περισσότερο κινδυνεύουν οι φωτότυποι 1 ή 2 στους οποίους ανήκουν όσοι έχουν δέρμα που δεν μαυρίζει καθόλου ή ελάχιστα, κόκκινα ή ξανθά μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια (τα άτομα αυτά έχουν λιγότερες ποσότητες μελανίνης).
Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται περισσότερο από την ηλιακή ακτινοβολία, αφού έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν ηλιακό έγκαυμα από έναν ενήλικο με τον ίδιο φωτότυπο. Έρευνες έχουν δείξει ότι εγκαύματα σε παιδιά κάτω των 18 ετών πολλαπλασιάζουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του δέρματος αργότερα και ιδιαίτερα μελάνωμα.
Το αντηλιακό
Επιλέγουμε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας αν έχουμε φωτότυπο 1 και 2: πάνω από 25 τους χειμερινούς μήνες και πάνω από 50 το καλοκαίρι. Αυτοί που έχουν φωτότυπο 3 και 4 μπορούν να χρησιμοποιούν τους ίδιους δείκτες.
Για τα μωρά μέχρι 6 μηνών δεν συνιστάται η χρήση αντηλιακού, άρα δεν πρέπει να εκτίθενται στον ήλιο.
Τα παιδιά μέχρι 2 ετών πρέπει να χρησιμοποιούν φυσικά φίλτρα. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν φυσικά και χημικά φίλτρα – τα χημικά απλώνονται καλύτερα στο δέρμα. Τα φυσικά φίλτρα είναι πιο ανθεκτικά στο νερό.
Τα άτομα με ακμή πρέπει να προτιμούν ειδικά μη λιπαρά αντηλιακά ή αυτά που είναι σε μορφή γέλης.
Τα αντηλιακά, όπως και όλες οι κρέμες, είναι ευαίσθητα σε υψηλές θερμοκρασίες, γι’ αυτό δεν τα αφήνουμε στο αμάξι και τα προστατεύουμε από τον ήλιο στην παραλία. Επίσης, οι κρέμες που περιέχουν βιταμίνη C πρέπει να μένουν σε δροσερό μέρος, για να μην οξειδωθεί η βιταμίνη γρήγορα.
Το δέρμα χρειάζεται και καλή ενυδάτωση το καλοκαίρι, αφού ο ήλιος, ο αέρας, και το θαλασσινό νερό το ξηραίνουν. Για το σώμα μια καλή πρόταση είναι η ουρία, ουσία με έντονη ενυδατική δράση και η βρώμη, που χρησιμοποιείται σε προϊόντα για τα άτομα με ατοπική δερματίτιδα τα οποία έχουν παθολογικά ξηρό δέρμα.
