Η κολοστομία, η ειλεοστομία και η ειλεοπρωκτική αναστόμωση είναι χειρουργικές επεμβάσεις για ασθένειες όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα και ο καρκίνος στο παχύ έντερο. Και οι τρεις επεμβάσεις αλλάζουν τη φυσιολογική πορεία των κοπράνων.
Κολοστομία
Σε μία κολοστομία ο χειρουργός κάνει μια τομή, για να εξετάσει το παχύ έντερο και για να αφαιρέσει πιθανώς τα προβληματικά μέρη. Μερικές φορές ο πρωκτός και το ορθό αφαιρούνται και η περιοχή του πρωκτού κλείνει μόνιμα. Γίνεται άλλη μία τομή στην κοιλιακή χώρα και ένα μέρος του παχέος εντέρου τραβιέται μέσα από την τομή (στομία). Μία μικρή σακούλα ασφαλίζεται προσεχτικά πάνω από τη στομία. Τα κόπρανα ρέουν μέσα στη σακούλα, που αδειάζει περιοδικά.
Οι κολοστομίες αναγνωρίζονται από το μέρος του παχέος εντέρου που εξέρχεται μέσα από τη στομία. Για παράδειγμα, μία σιγμοειδής κολοστομία αφορά το σιγμοειδές παχύ έντερο. Η υφή των κοπράνων εξαρτάται επίσης από το σημείο που έχει διακοπεί το έντερο. Αν το αρχικό μέρος του παχέος εντέρου είναι αυτό που αδειάζει στη σακούλα, τότε τα κόπρανα θα είναι νερουλά. Αν πρόκειται για το κατώτερο μέρος του παχέος εντέρου που βγαίνει μέσα από τη στομία, τότε τα κόπρανα θα είναι πιο σχηματισμένα, μια και θα έχει απορροφηθεί περισσότερο νερό από το παχύ έντερο.
Αν και πολλές κολοστομίες είναι μόνιμες, μερικές φορές γίνεται μία προσωρινή κολοστομία, για να επιτραπεί σε κάποιο μέρος του εντέρου να θεραπευτεί μετά από κάποιο τραυματισμό ή νόσο. Αφού αναρρώσει η περιοχή, η στομία κλείνεται και το έντερο επανασυνδέεται, έτσι ώστε να μπορέσει να συνεχιστεί η φυσιολογική λειτουργία αποβολής κοπράνων.
Ειλεοστομία
Αυτή η επέμβαση ακολουθεί συνήθως την αφαίρεση ολόκληρου του παχέος εντέρου και του ορθού. Κατά τη διάρκεια μίας τυπικής ειλεοστομίας ένα μέρος του λεπτού εντέρου βγαίνει έξω από την τομή που δημιουργείται στην κοιλιακή χώρα. Όπως και με μία κολοστομία, μετά την ειλεοστομία απαιτείται η εφαρμογή μίας σακούλας πάνω από τη στομία, για να συλλέγει τα κόπρανα, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουν υγρή μορφή, επειδή έχει αφαιρεθεί το παχύ έντερο, το οποίο είναι το μέρος όπου απορροφάται το μεγαλύτερο μέρος των υγρών. Μερικές φορές η ειλεοστομία μπορεί να αποτελεί μία προσωρινή διαδικασία, για να δώσει χρόνο στο έντερο να θεραπευτεί.
Κατά την ειλεοπρωκτική αναστόμωση ο χειρουργός αφαιρεί το παχύ έντερο και τον εσωτερικό βλεννογόνο υμένα του ορθού, δημιουργεί ένα θύλακα σε σχήμα J από το τελευταίο μέρος του λεπτού εντέρου (ειλεός) και στη συνέχεια επανασυνδέει το θύλακα κοντά στο σφιγκτήρα του πρωκτού. Αφήνοντας το σφιγκτήρα του πρωκτού και τους μυς του ορθού στη θέση τους διατηρεί την πορεία των κοπράνων σχεδόν φυσιολογική.
Μία παραλλαγή της κλασικής ειλεοστομίας ονομάζεται ειλεοστομία κατακράτησης (θύλακας Kock) και χρησιμοποιεί ένα μέρος του λεπτού εντέρου, για να σχηματίσει έναν εσωτερικό θύλακα και μία βαλβίδα για τα κόπρανα. Αυτός ο θύλακας μπορεί να αποθηκεύσει τα κόπρανα για αρκετές ώρες τη φορά καταργώντας έτσι την ανάγκη για εξωτερική σακούλα. Μπορείτε στη συνέχεια να αδειάσετε το εκκόλπωμα, όταν σας βολεύει, χρησιμοποιώντας ένα λεπτό σωλήνα (καθετήρα) που τον εισάγετε μέσα από τη στομία.
Μερικές φορές το αποφραγμένο μέρος μπορεί να παρακαμφθεί, αντί να αφαιρεθεί. Ο χειρουργός σας μπορεί επίσης να κλείσει συρίγγια ή να αφαιρέσει ουλές στον ιστό που έχουν σχηματιστεί και φράζουν ή στενεύουν την εντερική δίοδο. Η εγχείρηση όμως δεν αποτελεί θεραπεία. Η νόσος του Crohn μπορεί να επανέλθει σε διαφορετικό σημείο στην εντερική οδό.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει μία ειλεοστομία. Κατά αυτή την επέμβαση ολόκληρο το παχύ έντερο, το ορθό και ο πρωκτός μπορεί να αφαιρεθούν. Το τελευταίο μέρος του λεπτού εντέρου εξέρχεται μέσα από ένα άνοιγμα, μέσα από το κοιλιακό τοίχωμα για να περνάνε τα κόπρανα. Ένας πλαστικός σάκος εφαρμόζεται στο δέρμα γύρω από τη στομία.
Η ειλεοστομία και η επέμβαση του θύλακα Kock δε γίνονται πια τόσο συχνά και έχουν αντικατασταθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους από την ειλεοπρωκτική αναστόμωση.
Ανάρρωση. Και κατά την κολοστομία και κατά την ειλεοστομία υπάρχει μία περίοδος προσαρμογής. Ένας ειδικός θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει αυτή την περίοδο.
- Για 6 με 8 εβδομάδες αμέσως μετά την επέμβαση αποφύγετε να σηκώνετε, να σπρώχνετε ή να τραβάτε πάνω από 2 με 5 κιλά. Γενικά, η απλή άσκηση, όπως το περπάτημα και η κολύμβηση, είναι ευεργετικές για την τόνωση των μυών και για τη διατήρηση της σωστής λειτουργίας της πεπτικής οδού.
- Οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν αποχή από τις σεξουαλικές δραστηριότητες για λίγο καιρό μετά την επέμβαση. Υπάρχει περίπτωση να παρατηρηθεί σεξουαλική δυσλειτουργία αμέσως μετά την επέμβαση. Ο πόνος στον κόλπο ή η αδυναμία στύσης μπορεί να είναι προσωρινά. Αν το πρόβλημα επιμένει, συζητήστε το με το γιατρό σας.
Ειλεοπρωκτική αναστόμωση
Η ειλεοπρωκτική αναστόμωση είναι η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση για την ελκώδη κολίτιδα. Γίνεται με την αφαίρεση του παχέος εντέρου και του ορθού μέσα από μία τομή στην κοιλιά. Ο χειρουργός αφαιρεί τον εσωτερικό βλεννογόνο υμένα του πρωκτού, αλλά διατηρεί προσεκτικά τους μυς του σφιγκτήρα. Ένας μικρός θύλακας σε σχήμα J δημιουργείται από το κατώτερο τμήμα του ειλεού, για να συλλέγει τα κόπρανα και να μειώνει τον αριθμό των κενώσεων. Μία προσωρινή ειλεοστομία είναι απαραίτητη, για να παρακαμφθούν τα κόπρανα μακριά από το θύλακα του ειλεού, μέχρι να αναρρώσει αυτή η νέα περιοχή του εντέρου, για περίπου 2 με 3 μήνες.
Ανάρρωση. Μετά από κάποιο αρχικό πόνο θα αρχίσετε να αισθάνεστε γρήγορα καλύτερα. Πολλά άτομα που έχουν εξασθενήσει από τη νόσο εκπλήσσονται, όταν παρατηρούν αύξηση του βάρους τους και μεγαλύτερες δυνάμεις πολύ γρήγορα μετά την επέμβαση. Όταν επιστρέφουν στο νοσοκομείο, για να κλείσουν την ειλεοστομία τους, αισθάνονται καλύτερα από ό,τι ένιωθαν για πολλά χρόνια.
Όταν κλείσει η ειλεοστομία, πρέπει να αναμένονται συχνές κενώσεις για μήνες. Συνήθως η πρώτη κένωση γίνεται μετά από 3 ημέρες, αφού κλείσει η ειλεοστομία. Ο θύλακας που έχει δημιουργηθεί στο τέλος του ειλεού αυξάνει σιγά σιγά σε μέγεθος. Καθώς ο θύλακας μεγαλώνει, μπορεί να αποθηκεύσει περισσότερα κόπρανα και έτσι ο αριθμός των κενώσεων μέσα στην ημέρα μειώνεται.
Αν υπάρχει πρόβλημα ακράτειας, ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει ένα φάρμακο, για να καθυστερήσει το έντερο σας και να προκαλέσει συμπύκνωση των κοπράνων.
