Περίπου το 80% των καρκίνων του στόματος εμφανίζεται στη γλώσσα ή στη βάση του στόματος. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί στα ούλα ή στον ουρανίσκο.
Οι περιοδικές προσωπικές εξετάσεις του στόματος σας είναι ο καλύτερος τρόπος να εντοπίσετε πρώιμα σημεία καρκίνου του στόματος. Πρώιμη ένδειξη καρκίνου του στόματος είναι μία ή περισσότερες αλλαγές στην όψη και στην αίσθηση τους στόματος.
Όταν εντοπιστεί νωρίς και αντιμετωπιστεί επαρκώς, ο καρκίνος του στόματος είναι σχεδόν πάντα ιάσιμος. Δυστυχώς, περισσότεροι από τους μισούς στοματοφαρυγγικούς καρκίνους έχουν ήδη προχωρήσει, όταν γίνεται η διάγνωση.
Σημεία και συμπτώματα
- Μία πληγή στο στόμα που δεν επουλώνεται ή αυξάνει σε μέγεθος.
- Επίμονος πόνος στο στόμα.
- Εξογκώματα ή άσπρα, κόκκινα ή σκούρα σημάδια μέσα στο στόμα.
- Σκληρία στα μάγουλα.
- Δυσκολία στη μάσηση, κατάποση ή κίνηση της γλώσσας.
- Δυσκολία στην κίνηση της γνάθου.
- Πρήξιμο ή πόνος στη γνάθο.
- Πόνος στο λαιμό ή αίσθηση ότι κάτι έχει κολλήσει στο λαιμό.
- Μούδιασμα της γλώσσας ή αλλού μέσα στο στόμα.
- Ένα εξόγκωμα στο λαιμό.
- Αλλαγή στη φωνή.
Αιτίες
Ο καρκίνος του στόματος φαίνεται να είναι αποτέλεσμα κάποιων καταστάσεων που βλάπτουν τα κύτταρα στο σώμα, έτσι ώστε να αναπαράγονται γρήγορα ως καρκινικά κύτταρα. Μία ποικιλία παραγόντων που μπορείτε να ελέγξετε αυξάνουν τον κίνδυνο του καρκίνου του στόματος. Αυτοί είναι:
Χρήση καπνού. Ο καπνός μπορεί, να τραυματίσει τα κύτταρα στον υμένα της στοματικής κοιλότητας και του άνω φάρυγγα. Οι καπνιστές έχουν 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του στόματος ή του άνω μέρους του λαιμού. Περίπου το 90% των ατόμων που εμφανίζουν αυτούς τους καρκίνους καταναλώνουν κάποια μορφή καπνού. Τα άτομα που καταναλώνουν καπνό χωρίς φωτιά διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο καρκίνου στα μάγουλα και στην εσωτερική επιφάνεια των χειλιών. Ο καρκίνος του στόματος είναι δύο φορές πιο συνηθισμένος στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες.
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί να καταστρέψει τα κύτταρα μέσα στο στόμα και στο πάνω μέρος του λαιμού. Περίπου το 75 με 80% των ατόμων με στοματοφαρυγγικό καρκίνο καταναλώνουν συχνά αλκοόλ. Ο συνδυασμός κατανάλωσης αλκοόλ και καπνίσματος αυξάνει τον κίνδυνο.
Παρατεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία. Η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να βλάψει τα κύτταρα στα χείλη και να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο.
Λευκοπλακία. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λευκοπλακία, τα άσπρα σημάδια στο εσωτερικό μέρος των μάγουλων
Διάγνωση
Ο γιατρός, για να εξακριβώσει αν μία ύποπτη περιοχή μέσα στο στόμα σας είναι καρκινική, θα χρειαστεί να πάρει ένα μικρό δείγμα ιστού για μικροσκοπική εξέταση (βιοψία).
Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του στόματος είναι του τύπου του πλακώδους επιθηλίου. Τα πλακώδη επιθήλια είναι σφιχτά και επίπεδα και σχηματίζουν τον υμένα της στοματικής κοιλότητας και του πάνω μέρους του λαιμού καθώς και την επιφάνεια του δέρματος. Ο καρκίνος του πλακώδους επιθηλίου ξεκινάει με ανώμαλα κύτταρα που βρίσκονται μόνο στην επιφάνεια. Καθώς ο καρκίνος προχωράει, τα κακοήθη κύτταρα εισβάλλουν στα βαθύτερα στρώματα της στοματικής κοιλότητας και μπορεί να εξαπλωθούν στους λεμφαδένες καθώς και σε άλλα μέρη του σώματος.
Για να εξακριβώσει ο γιατρός αν και πόσο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος, μπορεί να χρειαστούν ακτινογραφίες του στόματος, του κρανίου και του θώρακα, αξονική και μαγνητική τομογραφία ή υπέρηχοι.
Θεραπεία
Η εγχείρηση σε πρώιμο επίπεδο παρέχει τις καλύτερες πιθανότητες για θεραπεία με τις λιγότερες παρενέργειες. Αν ο όγκος δεν μπορεί να αφαιρεθεί ολόκληρος, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ακτινοθεραπεία. Μερικές φορές οι γιατροί συστήνουν χημειοθεραπεία πριν την εγχείρηση ή σε συνδυασμό με την ακτινοθεραπεία.
Εγχείρηση. Το είδος της εγχείρησης που εκτελείται εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του όγκου. Οι όγκοι που δεν έχουν εισβάλει στους γύρω ιστούς μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά με σχετικά μικρές παρενέργειες. Ωστόσο, αν ο όγκος έχει εισβάλει στους γειτονικούς ιστούς, η εγχείρηση μπορεί να είναι πιο εκτεταμένη. Μερικές φορές οι χειρουργοί χρειάζεται να αφαιρέσουν οστό από τη γνάθο ή ιστό από τον ουρανίσκο.
Για να αντιμετωπίσει έναν καρκίνο που βρίσκεται στη γλώσσα ή στο ανώτερο αναπνευστικό, ο χειρουργός μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσει τους ιστούς που χρησιμοποιείτε για την κατάποση και μερικές φορές, και τις φωνητικές χορδές (λάρυγγας). Αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέρα από το στόμα, μπορεί να αφαιρεθούν επίσης οι λεμφαδένες στο λαιμό.
Ακτινοθεραπεία. Στην ακτινοθεραπεία χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ, για να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει θεραπεία με ακτινοθεραπεία, αν ο όγκος είναι μικρός. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με την εγχείρηση, για να καταστρέψει μικρούς αριθμούς καρκινικών κυττάρων που δεν μπόρεσαν να αφαιρεθούν κατά την εγχείρηση.
Χημειοθεραπεία. Στη χημειοθεραπεία χρησιμοποιούνται φάρμακα, για να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα. Το φάρμακο λαμβάνεται είτε μέσα από τις φλέβες (ενδοφλεβίως) είτε από το στόμα. Ο τύπος των φαρμάκων και η διάρκεια της θεραπείας εξαρτώνται από το μέγεθος, τον τύπο και τη θέση του καρκίνου. Η χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν την εγχείρηση για τη συρρίκνωση του καρκίνου.
Πλαστική εγχείρηση. Μετά την αφαίρεση του εκτεταμένου όγκου η πλαστική εγχείρηση μπορεί να βελτιώσει την ανάρρωση και την αποκατάσταση σας. Ο στόχος της πλαστικής χειρουργικής είναι να βελτιώσει την εμφάνιση και να σας βοηθήσει να προσαρμοστείτε στις δυσκολίες που μπορεί να έχετε με τη μάσηση, την κατάποση, την ομιλία και την αναπνοή.
Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται μοσχεύματα δέρματος ή άλλου ιστού από άλλα μέρη του σώματος τους, για να αποκαταστήσουν τμήματα στο στόμα, στο λαιμό ή στη γνάθο. Μπορεί επίσης να χρειαστείτε και οδοντική πρόθεση για την αντικατάσταση μέρους της γνάθου που αφαιρέθηκε στην εγχείρηση.
Αν κάνατε εκτεταμένη εγχείρηση στο λαιμό, μπορεί να χρειαστείτε εγχείρηση, για να δημιουργηθεί μία τρύπα στο λαιμό (τραχειοστομία) που θα σας βοηθάει να αναπνέετε πιο εύκολα. Αν έχουν αφαιρεθεί μύες που είναι απαραίτητοι για την κατάποση, θα χρειαστείτε εγχείρηση, για να δημιουργηθεί πέρασμα προς το στομάχι (γαστροστομία) και να είναι δυνατή η απευθείας σίτιση μέσα από ένα σωλήνα.
Πρόληψη
Το κάπνισμα και το αλκοόλ είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες για τον καρκίνο του στόματος. Μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του στόματος, αν δεν καπνίζετε και αν μειώσετε την ποσότητα του αλκοόλ που πίνετε ή αν αποφύγετε τελείως το αλκοόλ. Εδώ είναι επίσης μερικά άλλα μέτρα που μπορείτε να πάρετε για την πρόληψη της εμφάνισης ή της εξέλιξης του καρκίνου του στόματος.
- Αν φοράτε οδοντοστοιχίες, βεβαιωθείτε ότι εφαρμόζουν σωστά και τις καθαρίζετε τακτικά. Ο τοπικός ερεθισμός αυξάνει τις πιθανότητες καρκίνου του στόματος.
- Μη δαγκώνετε το εσωτερικό του μάγουλου ή του στόματος σας.
- Περιορίστε την έκθεση στον ήλιο. Όταν εκτίθεστε στον ήλιο, να χρησιμοποιείτε κρέμα για τα χείλη με αντηλιακή προστασία και ένα καπέλο με φαρδύ γείσο, για να προστατεύετε το πρόσωπο και τα χείλη σας.
- Ελέγχετε περιοδικά το στόμα και τη γλώσσα σας. Σταθείτε μπροστά σε έναν καθρέφτη και χρησιμοποιήστε το δείκτη και τον αντίχειρα σας, για να τραβήξετε τον ιστό του προσώπου στο πλάι, ώστε να έχετε καλή ορατότητα στο εσωτερικό των χειλιών, των μάγουλων και στα υπόλοιπα μέρη μέσα στο στόμα. Αναζητήστε εξογκώματα και αλλαγές στο χρώμα. Χρησιμοποιήστε τους αντίχειρες και τα δάχτυλα σας, για να ελέγξετε για εξογκώματα και ευαίσθητα σημεία.
- Αν παρατηρήσετε αλλαγές, επισκεφθείτε το γιατρό ή τον οδοντίατρο σας το συντομότερο δυνατό. Ο καρκίνος του στόματος θεραπεύεται, αλλά η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται από την έγκαιρη διάγνωση.
