Η oμεπραζόλη (Omeprazole) είναι μια δραστική ουσία ανασταλτική της γαστρικής έκκρισης και πιο συγκεκριμένα ανήκει στους αναστολείς της αντλίας πρωτονίων.
Eνδείξεις: Eνεργό γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος (θεραπεία επούλωσης και πρόληψης υποτροπών). Θεραπεία επούλωσης ανθεκτικών, σε άλλα θεραπευτικά μέσα, ελκών. Θεραπεία εκρίζωσης του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού σε συνδυασμό με αντιβιοτικά. Oισοφαγίτιδα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (θεραπευτικώς και πρόληψη υποτροπών). Σύνδρομο Zollinger-Ellison. Πρόληψη εισρόφησης γαστρικού περιεχομένου στις αναπνευστικές οδούς κατά τη διάρκεια της γενικής αναισθησίας για χειρουργικές επεμβάσεις. Θεραπεία και πρόληψη γαστρικών και δωδεκαδακτυλικών ελκών ή διαβρώσεων από ΜΣΑΦ.
Αντενδείξεις: Συγχορήγηση με κλαριθρομυκίνη σε ασθενείς με ηπατική ανεπάρκεια.
Aνεπιθύμητες ενέργειες – παρενέργειες: Η ομεπραζόλη μπορεί να φέρει ναυτία, κεφαλαλγία, διάρροια, δυσκοιλιότητα, μετεωρισμός, εξανθήματα. Σπανίως έχουν αναφερθεί κνησμός, κνίδωση, φωτοευαισθησία, αλωπεκία, αρθραλγίες, μυϊκή αδυναμία, μυαλγίες, ζάλη, παραισθήσεις, σύγχυση ή διέγερση, κατάθλιψη, ψευδαισθήσεις, ξηροστομία, στοματίτιδα, παγκρεατίτιδα, αύξηση των ηπατικών ενζύμων, χολερυθρίνης, γυναικομαστία, λευκοπενία, θρομβοκυτοπενία, περιφερικό οίδημα, θάμβος όρασης, διαταραχές της γεύσης, ιδρώτες, αγγειοοίδημα, πυρετός, βρογχόσπασμος, διάμεση νεφρίτιδα. Σε χορήγηση μεγάλων δόσεων (π.χ. σε σύνδρομο Zollinger-Ellison) έχουν αναφερθεί σε ικανή συχνότητα, κεφαλαλγία (6.9%), διάρροια (3%), κοιλιακά άλγη (2.4%) και μεμονωμένες περιπτώσεις ανάπτυξης καλοήθων αδενικών γαστρικών πολυπόδων, που υποστρέφουν με τη διακοπή της θεραπείας.
Aλληλεπιδράσεις: H ομεπραζόλη μεταβολίζεται από το σύστημα του κυτοχρώματος P-450 και επομένως μπορεί δυνητικά να επιδρά στον μεταβολισμό φαρμάκων που επίσης μεταβολίζονται μέσω αυτού του συστήματος. Δεν μεταβάλλει τη φαρμακοκινητική της από του στόματος χορηγούμενης προπρανολόλης, θεοφυλλίνης, λιδοκαΐνης και κινιδίνης. Aλληλεπιδρά με το R εναντιομερές της βαρφαρίνης και επομένως η πηκτικότητα του αίματος θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά όταν τα δύο φάρμακα συγχορηγούνται. Eπιβραδύνει σημαντικά τον μεταβολισμό της διαζεπάμης και αυξάνει τα επίπεδά της στο αίμα, όμως αυτό δεν αποτελεί μεγάλο πρόβλημα στην καθημερινή κλινική πράξη. Ασθενείς που λαμβάνουν θεραπευτικά φαινυτοΐνη είναι δυνατόν να αναπτύξουν τοξικότητα από το φάρμακο, εφόσον παίρνουν ταυτόχρονα ομεπραζόλη.
Προσοχή στη χορήγηση: Παρατεταμένη αναστολή της έκκρισης του υδροχλωρικού οξέος προκαλούμενη από μακρά χορήγηση ομεπραζόλης έχει ως αποτέλεσμα υπεργαστριναιμία. Σε προκλινικές τοξικολογικές μελέτες σε ποντίκια, αυτό έχει ως αποτέλεσμα υπερπλασία των κυττάρων του στομάχου που προσομοιάζουν προς τα εντεροχρωματινικά και ανάπτυξη καρκινοειδών όγκων. Tέτοιες βλάβες δεν έχουν παρατηρηθεί σε ανθρώπους. Σε κύηση-γαλουχία να σταθμίζεται η ωφέλεια από τη χορήγηση σε σχέση με τον πιθανό κίνδυνο. Δεν είναι γνωστό αν η oμεπραζόλη αποβάλλεται στο γάλα. Nα σταθμίζεται το ενδεχόμενο διακοπής ή μη της γαλουχίας. Δεν υπάρχει εμπειρία από τη χορήγηση στα παιδιά, εκτός από τις περιπτώσεις σοβαρής οισοφαγίτιδας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε παιδιά >2 ετών.
Δοσολογία από το στόμα: Γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος: για θεραπεία επούλωσης 20 mg εφάπαξ ημερησίως για 2-4 (δωδεκαδακτυλικό έλκος) ή 4-8 εβδομάδες (γαστρικό έλκος).
Aνθεκτικά έλκη για θεραπεία επούλωσης 40 mg εφάπαξ ημερησίως μέχρι 4 (δωδεκαδακτυλικό έλκος) ή 8 εβδομάδες (γαστρικό έλκος). Δόση συντήρησης για πρόληψη υποτροπών στις ανωτέρω ενδείξεις συνήθως 10-20mg εφάπαξ ημερησίως για δωδεκαδακτυλικό έλκος, 20-40 mg για γαστρικό.
Oισοφαγίτιδα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: 20 mg ημερησίως για 4-8 εβδομάδες. Σε οισοφαγίτιδα ανθεκτική 20 mg δις της ημέρας. Σε υποτροπιάζουσες περιπτώσεις εξατομικευμένη χορήγηση για μακρό χρονικό διάστημα.
Σοβαρή οισοφαγίτιδα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε παιδιά >2 ετών ανθεκτική σε άλλα θεραπευτικά μέτρα: Υπάρχει περιορισμένη εμπειρία, έναρξη θεραπείας από νοσοκομειακό παιδίατρο, συνήθης δόση 0.7-1mg/kg για 4-8 εβδομάδες.
Σύνδρομο Zollinger-Ellison: Συνιστώμενη αρχική δόση 60mg την ημέρα. Στη συνέχεια οι δόσεις εξατομικεύονται αναλόγως της περίπτωσης. Συνήθης ημερήσια δόση 20-120 mg εφάπαξ ή, αν υπερβαίνει τα 80mg, σε 2 δόσεις.
Θεραπεία και πρόληψη γαστρικών και δωδεκαδακτυλικών ελκών ή διαβρώσεων από ΜΣΑΦ: 20 mg άπαξ ημερησίως.
Θεραπεία εκρίζωσης: H.pylori σε συνδυασμό με αντιβιοτικά.
Πρόληψη εισρόφησης γαστρικού περιεχομένου: στις αναπνευστικές οδούς από το στόμα 40 mg το εσπέρας της προηγούμενης της εγχείρησης ημέρας και 40 mg 1-4 ώρες πριν από την εγχείρηση.
Δοσολογία ενδοφλεβίως: Δωδεκαδακτυλικό έλκος, καλόηθες γαστρικό έλκος, οισοφαγίτιδα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση 40mg με βραδεία ενδοφλέβια ένεση επί 5’ ή σε ενδοφλέβια έγχυση επί 20’- 30’. Για την πρόληψη εισρόφησης γαστρικού περιεχομένου στις αναπνευστικές οδούς 40 mg ενδοφλεβίως, 1 ώρα πριν από την εγχείρηση. Αν η εγχείρηση καθυστερήσει για περισσότερες από 2 ώρες, τότε θα πρέπει να γίνει μία επιπλέον ενδοφλέβια χορήγηση.
