Εκφοβισμός (bulling) στο ίντερνετ

To cyberbullying (διαδικτυακός εκφοβισμός) απασχολεί πλέον όλες τις σύγχρονες κοινωνίες και ειδικότερα τις μαθητικές κοινότητες.

Καζούρα, κυβερνοκοζούρα και πολλά άλλα μπορούν να συνοδεύ­σουν τον όρο cyberbullying. Πριν από λίγα χρόνια, αν πρόφερες τη λέξη cyberbullying, θα σε κοιτούσαν όλοι λοξά και ίσως με απορία. Ίσως ακόμα να σε αμφισβητούσαν και να μην παραδέχονταν την ύπαρ­ξη τέτοιων φαινομένων. Σήμερα, αν πεις αυτή τη λέξη σε οποιαδήπο­τε παρέα νέων ανθρώπων, θα ακούσεις αμέσως σχόλια, ιστορίες γεμά­τες πόνο αλλά και εξομολογήσεις που οδηγούν σε σκοτεινά μονοπάτια, με πρωταγωνιστές αγόρια και κορίτσια εφη­βικής ηλικίας.

Ο0 όρος διαδικτυακός εκφοβισμός οφορά τον εκφοβισμό, την ταπεί­νωση, την παρενόχληση και την εκτόξευση απειλών κατά ατόμων νεα­ρής ηλικίας, που δέχονται αυτή τη μορφή ψυχικής βίας μέσω της χρήσης του ίντερνετ, των κινητών τηλεφώνων και άλλων ψηφιακών τεχνολο­γιών συνήθως από συνομήλικους τους. Σε περίπτωση που στις παραπά­νω καταστάσεις συμμετέχουν και ενήλικοι, τότε ονομάζεται διαδικτυακή παρενόχληση και όχι διαδικτυακός εκφοβισμός.

Συνήθως οι πρωταγωνιστές αυτού του φαινομένου αρχίζουν σχετι­κά χαλαρά τις πράξεις τους. Αρχικά με συκοφαντίες εναντίον του προ­σώπου που επιδιώκουν να βλάψουν και να μειώσουν στη μαθητική κοινότητα και, στη συνέχεια, αν θέλουν να κορυφώσουν το έργο τους, περνούν στο επόμενο στάδιο, που δεν είναι άλλο από την παράνομη ψυ­χική βία (εξαναγκασμό σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή).

Ασκούν βία στους ανήλικους φίλους ή συμμαθητές τους για να τους οδηγή­σουν σε πράξεις, παραλείψεις ή ανοχές. Όλα αυτά επιτυγχάνονται αρχικά μέσω μηνυμάτων sms, και αν δεν επιτευχθεί ο στόχος τους, τότε χρη­σιμοποιούν το διαδίκτυο και συγκεκριμένα τα social media (Facebook, Twitter, MySpace, YouTube) ή e-mail με άγνωστο αποστολέα. Τέλος, αν δεν ικανοποιηθούν πλήρως με όλα τα παραπάνω, μετέρχονται μεθόδους cracking σε διαδικτυακές εφαρμογές που χρησιμοποιεί το θύμα.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι κυβερνοτρομοκρατίας σήμερα, κάτι το οποίο διαπιστώνουμε καθημερινά μέσα από τα νέα ηλεκτρονικά μέσα που τίθενται σε κυκλοφορία, αλλά και από διάφορα νέα προγράμματα και εφαρμογές μέσω των οποίων γίνονται ευκολότερες οι δράσεις των κυβερνοτρομοκρατών. Αυτοί πολλές φορές πειραματίζονται χρησιμοποιώ­ντας ταυτόχρονα περισσότερα από ένα μέσα για τον εκφοβισμό.

Συγκεκριμένα, έχει αναπτυχτεί ειδικός κλάδος στην παγκόσμια βιο­μηχανία κινητών τηλεφώνων, όπου κατασκευάζονται, εκτός των άλλων, και διάφορες εφαρμογές (applications for iphone – applications for an­droid), οι οποίες χρησιμοποιούνται από εφήβους συνήθως για καζούρα γέλιου αρχικά, αλλά πολλές φορές στη συνέχεια και για cyberbullying. Τέτοιες εφαρμογές υπάρχουν στο ίντερνετ και μπορούν να αγοραστούν από οποιονδήποτε, αρκεί να έχει την κατάλληλη τηλεφωνική συσκευή.

Ανήλικη μαθήτρια 17 ετών, η οποία ήταν πρώτη στις μαθητι­κές επιδόσεις, δέχτηκε μήνυμα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που περιείχε link και την παρέπεμπε σε ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύ­ωσης, όπου υπήρχε προφίλ με τα στοιχεία της και φωτογραφίες της ερωτικού περιεχομένου – όλα προϊόντα μοντάζ. Η κοπέλα αναγκάστηκε να διακόψει το σχολείο διότι το θέμα είχε γίνει γνωστό σε όλους τους συμμαθητές της, ενώ ξεκίνησε άμεσα η ψηφιακή διερεύνηση του εν λόγω προφίλ και αποδείχτηκε ότι, χρησιμοποιώντας μια απλή εφαρμογή μοντάζ φωτογραφιών στον υπολογιστή, το είχε δημιουργήσει ο δεύτερος μαθητής της τάξης, που φιλοδοξούσε να γίνει πρώτος. Τόσο απλά έγιναν όλα και η μαθήτρια, όπως δήλωσε μετά το τέλος της περιπέτειας της και αφού είχε χάσει 20 κιλά από τη στενοχώρια της, επιβίωσε διότι δέχτηκε αληθινή φροντίδα αρχικά από τους γονείς της και στη συνέχεια από τους συμμαθητές της που δεν είχαν πιστέψει ότι αυτό το προφίλ θα μπο­ρούσε να είναι αληθινό.

Οι διαδικτυακές συμπεριφορές που αφορούν το cyberbullying είναι υψηλού κινδύνου. Οι ανήλικοι δράστες κυριολεκτικά παίζουν με τις ζωές των συμμαθη­τών τους σε πολλές περιπτώσεις.

Σε έρευνα που διενεργήθηκε που αφορούσε 422 παιδιά ηλικίας 13-18 ετών διαπιστώθηκε ότι:

• το 16% των αγοριών και το 22% των κοριτσιών δηλώνουν ότι έχουν πέσει θύματα κυβερνοεκφοβισμού.
• το 32% είχαν δεχτεί εκφοβισμό με δημοσίευση στο διαδίκτυο προ­σωπικών φωτογραφιών τους, το 11 % λεκτικό εκφοβισμό -αποκάλυ­ψη συμβάντων προσωπικού ενδιαφέροντος- κι ένα 3,5% δήλωσε ότι ο εκφοβισμός έγινε με χυδαίο λεξιλόγιο.
• το 10% των αγοριών απάντησε θετικά στην ερώτηση εάν έχουν εκφοβίσει μέσω ίντερνετ ή με τη χρήση άλλων νέων τεχνολογιών κά­ποιον συμμαθητή, φίλο ή γνωστό τους,
• το 42% απάντησε ότι ξέρουν ή έχουν ακού­σει για κάποιον γνωστό που έχει πέσει θύμα εκφοβισμού μέσω δια­δικτύου και νέων τεχνολογιών.