Η νοκαρδίωση είναι μία ασθένεια που έχει αιτία μία ομάδα βακτηρίων (περίπου 85 είναι γνωστά) που ονομάζονται νοκάρδια (nocardia).
Τα βακτήρια αυτά ενεργούν σαν μύκητες. Τα νοκάρδια προτιμούν να ζουν στο χώμα και να τρέφονται από οργανικές ουσίες. Η λοιμώδης αυτή νόσος προκαλείται από εισπνοή των βακτηρίων και μόλυνση τραυμάτων. Πλήττει τους πνεύμονες ή και όλο το σώμα ενώ απαντάται συχνά σε άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα.
Η νοκαρδίωση συνήθως ξεκινά ως μια πνευμονική λοίμωξη (κατά 75%), από την οποία προκαλείται διασπορά. Η διάχυτη νόσος παρουσιάζεται συχνότερα σε συνδυασμό με παθήσεις που εξασθενούν τον οργανισμό, όπως η νόσος του Hodgkin, η οζώδης περιαρτηρίτιδα, η λευχαιμία, το AIDS, η μεταμόσχευση οργάνων, ή ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος.
Προσβολή του δέρματος παρατηρείται στο 10% των διάσπαρτων περιπτώσεων με τη μορφή αποστημάτων ή φυσαλιδοφλυκταινωδών βλαβών (φωτογραφία). Πρωτοπαθής δερματική νόσος εμφανίζεται επίσης σε υγιή άτομα μετά από τραυματισμό του δέρματος με τη μορφή ακτινομυκητώματος ή λεμφαγγειακών οζιδίων.
Η Nocardia asteroides είναι συνήθως υπεύθυνη γι’ αυτή τη διάχυτη μορφή νοκαρδίωσης. Η Nocardia brasiliensis αποτελεί τη συχνότερη αιτία πρωτοπαθούς δερματικής νόσου. Το αρχικό συμβάν μπορεί να είναι ο νυγμός από ένα αγκάθι ή βάτο ή άλλος βαθύς τραυματισμός ή το τσίμπημα ενός εντόμου.
Η Nocardia είναι ένα gram-θετικό, μερικώς οξεόφιλο, αερόβιο νηματοειδές βακτήριο. Μερικά είναι διακλαδισμένα αλλά έχουν συνήθως βραχύτερα και περισσότερο τμηματικά νημάτια από εκείνα του ακτινομύκητα. Η περιβάλλουσα ερυθρή στιβάδα ανοσοσφαιρίνης είναι συνήθως λεία μάλλον, παρά σε σχήμα πλήκτρου. Στο Sabouraud άγαρ δεξτρόζης, όπου δεν περιέχονται πρόσθετοι αντιβακτηριδιακοί παράγοντες, παρατηρούνται κρεμώδεις ή υγρές, λευκωπές αποικίες, οι οποίες αργότερα αποκτούν τη μορφή κιμωλίας και καθίστανται πορτοκαλόχροες.
