Απογαλακτισμός μωρού και εισαγωγή στερεών τροφών

Όταν το μωρό σας γίνει 5 ή 6 μηνών θα διπλασιάσει το βάρος που είχε όταν γεν­νήθηκε και στην ηλικία των 12 μηνών θα το τριπλασιάσει. Ενώ το μητρικό γάλα ή τo γάλα εμπορίου καλύπτει τις διατροφικές του ανάγκες τους πρώτους μήνες, η γρήγορη ανάπτυξη του σημαίνει ότι στην ηλικία των 6 μηνών θα χρειάζεται περισσ;oτερες θρεπτικές ουσίες και συστατικά από εκείνες που μπορεί να του δώσει το γάλα μόνο του.

Απογαλακτισμός είναι η σταδιακή μετάβαση του μωρού σας από τη διατροφή με γάλα στους πουρέδες, στις κρέμες και στο λιωμένο φαγητό, μέχρι να αρχίσει να τρώει τα γεύματα της οικογένειας.

Το μωρό σας μπορεί να είναι έτοιμο για απο­γαλακτισμό, αν είναι μεγαλύτερο των 17 εβδομάδων και αν η απάντηση σας στις περισσότε­ρες από τις παρακάτω ερωτήσεις είναι «ναι».

• Το μωρό σας εξακολουθεί να δείχνει ότι πεινάει αν και έχει θηλάσει και από τους δυο μαστούς ή έχει πιει 250 ml γάλα εμπο­ρίου;
• Ξυπνάει όλο και πιο νωρίς το πρωί ή κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ πριν κοιμόταν χωρίς διακοπές;
• «Τρώει» υπερβολικά τα χέρια του ή προ­σπαθεί να βάλει αντικείμενα στο στόμα του;
• Είναι συνεχώς ανήσυχο ή γκρινιάζει;
• Κοιτάει με λαχτάρα ό,τι τρώτε;

Οι παιδίατροι, γενικά, προτείνουν να τρέ­φονται όλα τα μωρά αποκλειστικά με μητρικό γάλα μέχρι την ηλικία των 6 μηνών, αλλά αν οι γονείς αποφασίσουν να κόψουν το θηλασμό νωρίτερα, δεν πρέπει να δώσουν στο βρέφος τους στερεά τροφή πριν τη 17η εβδομάδα, επειδή το πεπτικό σύστημα των μωρών είναι ακόμα ανώριμο.

Πότε να δώσετε το πρώτο γεύμα

Οι πιο πολλοί γονείς θεωρούν ότι ένα μωρό είναι πιο δεκτικό στο να δοκιμάσει την πρώτη στερεά τροφή μόλις ξυπνήσει το πρωί. Δώστε στο μωρό σας λίγο γάλα ή βάλτε το να βυζά­ξει λίγο για να ανοίξει η όρεξη του – ένα μω­ρό που πεινάει πάρα πολύ δεν θα πειστεί εύκολα να δοκιμάσει να φάει από κουτάλι την πρώτη φορά. Γεμίστε μέχρι τη μέση ένα κου­τάλι κατάλληλο για μωρά και δώστε το στο μωρό σας. Μην ανησυχήσετε αν το μεγαλύτε­ρο μέρος του φαγητού του πέφτει από το στό­μα. Η λήψη τροφής από ένα κουτάλι απαιτεί την ύπαρξη ενός εντελώς διαφορετικού αντα­νακλαστικού από αυτό του θηλασμού και το μικρό σας θα χρειαστεί λίγο χρόνο για να το μάθει. Ενθαρρύνετε το μωρό σας και καθησυχάστε το με χαμόγελα και λόγια αγάπης, έτσι ώστε να γίνει το τάισμα μια ευχάριστη εμπειρία.

Είναι σημαντικό η εισα­γωγή του στη στερεά τροφή να είναι προγραμματισμένη. Ξεκινή­στε με ένα μικρό γεύμα στο μέσο του πρωινού και 2-3 εβδομάδες μετά προ­σθέστε ένα δεύτερο. Επειτα από 2-3 εβδομάδες προσθέστε ένα τρίτο. Μην μπείτε στον πειρασμό να αυξήσετε τις ποσότητες πολύ γρήγορα, γιατί το πεπτι­κό σύστημα του μωρού σας χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί.

Ποιες είναι οι καλύτερες πρώτες τροφές

Η καλύτερη πρώτη τροφή είναι το ρυζάλευρο. Ετοιμάζεται εύκολα και είναι πολύ βολικό, επειδή το μέγεθος της μερίδας, στο στάδιο αυ­τό, είναι μικρό. Η γεύση και η υφή του δεν διαφέρουν από εκείνες του γάλακτος, γι’ αυτό και αρέσει στα περισσότερα παιδιά. Όταν το μω­ρό σας αρχίσει να το τρώει με χαρά, μπορείτε να δοκιμάσετε να αναμείξετε το ρύζι με λίγο πουρέ μήλο. Βρασμένη ή λιωμένη πατάτα, γλυκοπατάτα, κολοκύθα, καρότα και κολοκυθάκια, είναι όλα εξαιρετικά για πρώτη τροφή και δημιουργούν μια σειρά από διαφορετικές γεύσεις και υφές.

 Τι είναι καλύτερο: το βράσιμο ή το άχνισμα;

Μερικές βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία διαλυτά στο νερό, διαρρέουν στο νερό της κατσαρόλας κατά το βράσιμο. Αν χρησιμοποιή­σετε ελάχιστη ποσότητα νερού και μετά λιώσετε τις τροφές στο ίδιο νερό, τότε θα είναι εξίσου θρεπτικές όσο και οι τροφές στον ατμό. Ενώ οι τροφές στον ατμό δεν χάνουν βι­ταμίνες και μεταλλικά στοιχεία στο νερό, οι πιο πολλές θα χρειαστεί να γίνουν πουρές με την προσθήκη βρασμένου νερού ή γάλακτος, μητρικού ή εμπορίου, για να αποκτήσουν τη σωστή υφή για το μωρό σας.

Είναι προτιμότερες οι σπιτικές τροφές από εκείνες του εμπορίου;

Και οι δυο τροφές έχουν πλεονεκτήματα. Όταν ετοιμάζετε εσείς την τροφή του παιδιού σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φρέσκα υλικά με τη μέγιστη θρεπτική αξία. Το μωρό σας συνηθίζει από την αρχή της ζωής του τη σπιτική μαγειρική και πιθανόν σε ένα ευρύ φάσμα γεύσεων και υφών. Στα πλεονέκτημα των τροφών εμπορίου περιλαμβάνονται η ευ­κολία στη χρήση τους.

Το μωρό μου είναι 10 μηνών. Μπορώ να του δίνω πουρέ ή να του λιώνω μικρές ποσό­τητες από το φαγητό που τρώει η υπόλοιπη οικογένεια;

Είναι πιθανό ότι τώρα θα απολαμβάνει πολλές από τις τροφές που τρώτε και εσείς, αλλά η τροφή ενός μωρού κάτω των 12 μηνών δεν πρέπει να περιέχει αλάτι ή ζάχαρη. Να αποφεύγετε επίσης το μέλι και τα όστρακα και να θυμάστε ότι οι γευστικοί υποδοχείς στη γλώσσα των μωρών είναι πολύ πιο ευαίσθητοι και γι’ αυτό οι έντονες γεύσεις θα είναι αφόρητες γι’ αυτά.

Πρέπει να συνεχίσω να αποστειρώνω όλα τα σκεύη;

Όχι, τώρα το πλύσιμο όλων των σκευών με ζεστό νερό αρκεί. Οι υγιεινές τροφές, όπως και το καλό πλύσιμο το>ν χεριών σας πριν αρ­χίσετε την παρασκευή του γεύματος, καθώς και το πλύσιμο όλων των φρούτων και λαχανι­κών θα εξασφαλίσουν την καλή υγιεινή τους.

Το μωρό μου δεν ενδιαφέρεται να τρώει ιε το κουτάλι. Τι μπορώ να κάνω για να το ενθαρρύνω;

Αν το μωρό σας είναι μικρότερο από 6 μηνών, παίρνει κανονικά βάρος και κοιμάται τη νύχτα, αλλά δεν δείχνει ενδιαφέρον για στερεές τροφές, ίσως να μην είναι έτοιμο για απογαλακτισμό. Ζητήστε επαγγελματική ή ιατρική συμβουλή. Στα μεγαλύτερα μωρά το πρόβλημα μπορεί να είναι είτε το κουτάλι είτε η τροφή που βρίσκεται μέσα στο κουτάλι. Δοκιμάστε ξανά με διαφορετικό κουτάλι. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε έναν αραιό πουρέ πατάτας να του δώσετε μια μικρή ποσότητα πουρέ κολοκύθας. Ποτέ μην πιέζετε ένα μωρό να φάει και ποτέ μην μπείτε στον πειρασμό να βάλετε ριζάλευρο στο μπιμπερό του. Αν το μωρό σας φαίνεται να ενοχλείται από αυτή την πρώτη γεύση στερεάς τροφής, μην επιμένετε αλλά δοκιμάστε ξανά υστέρα από λίγες ημέρες.

Το 6 μηνών μωρό μου αρνείται να δοκιμά­σει στερεά τροφή. Τι να κάνω;

Μωρά 6 μηνών ή και μεγαλύτερα μπορεί να αρνηθούν τη στερεά τροφή επειδή πίνουν πολύ γάλα, κυρίως, μάλιστα, αν εξακολουθούν να τρώνε στη διάρκεια της νύχτας. Μιλήστε με τον παιδίατρο για τη σταδιακή μείωση της ποσότητας γάλακτος που πίνει και την ανα­πλήρωση με τροφή απογαλακτισμού. Στην ηλικία των 7 μηνών πρέπει να πίνει 600 ml γάλα την ημέρα, μητρικό ή εμπορίου, με προσθήκη λίγου γάλακτος στις μαγειρεμένες τροφές.

Το 9 μηνών μωρό μου αρνείται να φάει οτιδήποτε άλλο εκτός από πουρέ και απεχθά­νεται οτιδήποτε με πιο τραχιά υφή. Ποιο εί­ναι το πρόβλημα;

Όταν το μωρό σας γίνει 9-12 μηνών πρέπει να μάθει να τρώει πιο χοντροκομμένες τροφές και ωμά λαχανικά. Αν όμως οι τροφές είναι πολύ χοντροκομμένες ή με σβώλους, το μωρό σας δεν θα μπορεί να τις καταπιεί και ίσως το απωθήσει το φαγητό με το κουτάλι. Αν το αναβάλλετε για πολύ αργότερα, μπορεί να διστά­ζει να προχωρήσει σε πιο σκληρή τροφή. Όπως ακριβώς το μωρό σας χρειάστηκε χρόνο για να προσαρμοστεί στις πρώτες στερεές τροφές του μετά το γάλα, μητρικό ή εμπορίου, έτσι και τώρα χρειάζεται χρόνο για να συνηθί­σει τις διαφορετικές υφές. Όταν είναι ευχαρι­στημένο με τους πρώτους του πουρέδες προ­χωρήστε σιγά σιγά σε λίγο πιο πηχτούς πουρέ­δες. Όταν το μωρό σας τρώει αυτές τις τροφές με ευχαρίστηση, δώστε του μείγματα με λεί­ους, εύκολους στο μάσημα σβώλους και όταν το δεχτεί και αυτό, δώστε του βρασμένο μπρό­κολο και καρότα κομμένα σε μπαστουνάκια.

Τώρα που άρχισε ο απογαλακτισμός του μωρού μου, ανησυχώ μήπως του στερώ τις βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία που εί­ναι αναγκαία για την υγεία του. Τι πρέπει να γνωρίζω;

Αυτό που πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι οι ανάγκες του μωρού αλλάζουν καθώς μεγαλώ­νει. Όταν γίνει 6 μηνών, πολλά από τα απο­θέματα των βιταμινών και των μεταλλικών στοιχείων με τα οποία γεννήθηκε, θα έχουν εξαντληθεί και θα χρειαστεί να τα προσλαμβάνει από τις τροφές που τρώει. Αν ακολου­θήσετε τις παρακάτω συμβουλές, να είστε σί­γουρη ότι το μωρό σας τρέφεται σωστά.

• Αναζωογονήστε ένα κουρασμένο παιδί με ένα μικρό σάντουιτς με τυρί, ζεσιό γάλα, κύβους τυριού ή φέτες μήλου.
• Το φυσικό λίπος από πλήρες γάλα, τυρί και άλλα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, δίνει συμπυκνωμένη ενέργεια σε μια μορφή που χρησιμοποιείται εύκολα από το σώμα, μαζί με τις λιποδιαλυτές βιταμίνες Α και D.
• Δώστε του φέτες φρούτων ή μπαστουνάκια από ωμά λαχανικά, ως υγιεινό κολατσιό μεταξύ των γευμάτων ή κόψτε τα σε φέτες ή κύβους ή λιώστε τα και προσθέστε τα στο πρόγευμα δημητριακών. Το σώμα δεν μπορεί να αποθη­κεύσει βιταμίνη C, γι’ αυτό είναι σημαντικό να δίνετε κάθε μέρα στο παιδί σας αρκετά φρούτα και λαχανικά.
• Προσπαθήστε να έχετε ποικιλία δημη­τριακών στη διατροφή του μωρού σας. Δώστε του μπισκότα από κουάκερ ή ρύζι ψωμι­ού στο γεύμα και ρύζι ή κουσκούς αντί για ζυ­μαρικά.
• Οι φυτικές ίνες είναι σημαντικές για την υγεία των εντέρων, αλλά η μεγάλη κατανάλωση από αυτές θα προκαλέσει την άμεση απο­βολή σημαντικών βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων, πριν απορροφηθούν από το σώμα. Δώστε στο μωρό σας τροφές που περιέχουν διαλυτές ίνες όπως είναι τα φρούτα, τα λαχα­νικά και η βρώμη.