Πρήξιμο στα πόδια και κατακράτηση υγρών

anastasia_mosxovaki1-12Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Το πρήξιμο (οίδημα) στα πόδια είναι ιδιαίτερα συχνό στον πληθυσμό. Σύμφωνα με μελέτες σχεδόν όλοι οι άνθρωποι θα εμφανίσουν τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους πρήξιμο στα πόδια.

Το οίδημα μπορεί να είναι ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο, να αφορά μόνο τις αρθρώσεις, να εστιάζεται στον κορμό, στα άκρα ή να είναι γενικευμένο. Ενδέχεται να συνυπάρχουν συμπτώματα όπως τοπική κοκκινίλα, αλλοίωση του χρώματος της προσβεβλημένης περιοχής, εξάνθημα, άνοδος της θερμοκρασίας του σώματος, γενικευμένη ερυθρότητα, δύσπνοια.

Η περιοχή του άκρου ποδός είναι η συχνότερη εντόπιση του πρηξίματος που γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή ως τοπική διόγκωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις απλές αιτίες όπως η παρατεταμένη ορθοστασία ή ακινησία, τα ακατάλληλα παπούτσια είναι η αιτία του φαινομένου. Ενίοτε το πρήξιμο μπορεί να είναι σημείο σοβαρότερης διαταραχής.

Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει συστηματικά χαρακτηριστικά με πιο γενικευμένες εστίες.

Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, ένα μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την απομάκρυνσή του από τον θώρακα του ασθενούς).

Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά στις δύο αυτές περιπτώσεις. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος.

Αιτίες

Με βάση τον παθοφυσιολογικό μηχανισμό που το προκαλεί το οίδημα διαιρείται σε δύο κατηγορίες:

  1. ΠΡΗΞΙΜΟ ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕΝΟ ΑΠΟ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΥΓΡΩΝ. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει αυξημένη συσσώρευση υγρών ως αποτέλεσμα ρήξης της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, αλλοίωσης λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκειας των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, αλλοίωσης της σύστασης ιστών. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να έχουν αυστηρά τοπικό ή γενικευμένο χαρακτήρα. Παράγοντες που σχετίζονται με την τοπική ή γενικευμένη συσσώρευση υγρών περιλαμβάνουν (ενδεικτική αναφορά):
  • Την εγκυμοσύνη
  • Την φλεβική ανεπάρκεια
  • Την ορμονοθεραπεία
  • Την οξεία νεφρική ανεπάρκεια
  • Την καρδιακή ανεπάρκεια
  • Την κίρρωση ήπατος
  • Το λεμφοίδημα (απόφραξη του λεμφικού συστήματος)
  • Τις παρενέργειες από φάρμακα όπως αναστολείς ασβεστίου
  1. ΠΡΗΞΙΜΟ ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕΝΟ ΑΠΟ ΦΛΕΓΜΟΝΗ. Η φλεγμονή μπορεί να είναι μια «φυσιολογική απάντηση» του οργανισμού σε τραυματισμό ή μπορεί να οφείλεται σε τοπική ή συστηματική φλεγμονώδη διαταραχή. Συνήθως στην περίπτωση της φλεγμονής συνυπάρχει πόνος ή ερυθρότητα. Παράγοντες που προκαλούν φλεγμονή είναι (αναφέρονται ενδεικτικά):
  • Η αύξηση του ουρικού οξέος του αίματος
  • Η οστεοαρθρίτιδα
  • Τα νοσήματα του κολλαγόνου
  • Η ρευματοειδής αρθρίτιδα
  • Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα
  • Η κύστη του Baker
  • Το τοπικό κάταγμα
  • Το ερυσίπελας

Σε αρκετές περιπτώσεις ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός είναι μεικτός (π.χ. φλεβική ανεπάρκεια με θρομβοφλεβίτιδα).

Το πρήξιμο στην περιοχή των κάτω άκρων είναι ιδιαίτερα συχνό στη σύγχρονη εποχή, σε νέα άτομα χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Μια σειρά από παράγοντες, ευθύνονται για το φαινόμενο:

  • Η καθιστική ζωή, η ακινησία, τα στενά σφιχτά παπούτσια, τα υψηλά τακούνια που κάνουν το αίμα να λιμνάζει στις φλέβες, δημιουργώντας κακή κυκλοφορία στα κάτω άκρα.
  •  Η παρατεταμένη ορθοστασία και η παραμονή σε σταθερή στάση για μεγάλο χρονικό διάστημα, που εμποδίζουν την φλεβική επιστροφή και δημιουργούν πρήξιμο.
  • Η χρήση φαρμάκων (π.χ. οιστρογόνα).
  • Το υπερβολικό βάρος που παρακωλύει την ομαλή κυκλοφορία και την φλεβική επιστροφή του αίματος.

Ιδιοσυγκρασιακό οίδημα από κατακράτηση υγρών

Ορισμένα άτομα πάσχουν από ιδιοσυγκρασιακό, οφειλόμενο σε γενετικούς παράγοντες οίδημα που χαρακτηρίζεται από κατακράτηση υγρών και άλατος.

Το ιδιοσυστασιακό οίδημα εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, προκαλεί μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος.

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
Email: amoschovaki@yahoo.gr
http://iatreioamoschovaki.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
https://www.youtube.co

Δείτε επίσης