Πολλαπλή σκλήρυνση: Οφέλη και κίνδυνοι από τη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων

Ερευνητική θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας) μπορεί να σταματήσει τις επιθετικές μορφές της νόσου για πέντε χρόνια, αναφέρει διεθνής ομάδα επιστημόνων σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Neurology.

Ωστόσο μέθοδος προκάλεσε ορισμένους θανάτους. Οι γιατροί λένε ότι επειδή η θεραπεία αυτή έχει υψηλό κίνδυνο, δεν είναι κατάλληλη για όλους τους ασθενείς.

Η μέθοδος απαιτεί πλήρη καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος με τη βοήθεια ισχυρής ανοσοκατασταλτικής θεραπείας και στη συνέχεια την επανεκκίνησή του με μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων.

Η μελέτη ήταν μια από τις μεγαλύτερες που έχουν διεξαχθεί για την αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων (AHSCT) όπως είναι η ονομασία της μεθόδου. Περιέλαβε 281 ασθενείς που υποβλήθηκαν στη συγκεκριμένη θεραπεία και το αποτέλεσμα έδειξε ότι ωφελήθηκαν σχεδόν οι μισοί, αλλά 8 άτομα πέθαναν μετά την μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων.

Όπως γράφουν οι ερευνητές από 25 ερευνητικά κέντρα σε 13 χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, το 78% των ασθενών που εντάχθηκαν στη μελέτη έπασχαν από προοδευτικά εξελισσόμενες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης.

Η θνησιμότητα λόγω της μεταμόσχευσης βλαστοκυττάρων ήταν σε ποσοστό 2,8% μέσα σε 100 ημέρες, ενώ η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν 46% στα 5 χρόνια από τη θεραπεία. Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης των ασθενών ήταν 6,6 έτη (από 0,2 έως 16 έτη, καθώς οι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε μεταμόσχευση την περίοδο 1995-2006).

“Παγώνει” την επιθετική εξέλιξη της νόσου

Η πολλαπλή σκλήρυνση προσβάλλει περισσότερα από 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους (σχεδόν 10.000 στην Ελλάδα). Η ασθένεια τυπικά εμφανίζεται συνήθως σε νεαρούς ενήλικες ηλικίας 20-40 ετών και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά νευρολογικά συμπτώματα.

Μερικές φορές οι ασθενείς έχουν επιθετικές μορφές που δεν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες θεραπείας, με συνέπεια να παρουσιάζουν ραγδαία επιδείνωση μέσα σε λίγα χρόνια. Η αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων μελετάται ως θεραπεία γι’ αυτές τις επιθετικές μορφές.

Το νόημα της θεραπείας είναι ότι αν γίνει επανεκκίνηση του ανοσοποιητικού συστήματος, αυτό θα σταματήσει να επιτίθεται στον οργανισμό και να καταστρέφει το «περίβλημα» των νευρικών ινών, την μυελίνη, άρα θα σταματήσει η εξέλιξη της νόσου. Τα στοιχεία των μελετών δείχνουν ότι αυτό είναι όντως εφικτό, αλλά είναι πιθανότερο να συμβεί σε ορισμένες ομάδες ασθενών.

«Ξέραμε ότι η μέθοδος αυτή μπορεί να επανεκκινήσει το ανοσοποιητικό και ότι αυτό έχει κινδύνους, αλλά δεν ξέραμε πόσο καιρό θα κρατούσαν τα οφέλη», ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Paolo Muraro, λέκτορας Νευροανοσολογίας και επικεφαλής της Ομάδας Κλινικής Νευροανοσολογίας στον Τομέα Επιστημών Εγκεφάλου του Imperial College στο Λονδίνο.

Και πρόσθεσε: «Διαπιστώσαμε ότι μπορούμε να “παγώσουμε” τη νόσο έως πέντε χρόνια. Αλλά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η θεραπεία έχει μικρό κίνδυνο θανάτου και ότι την εφαρμόζουμε σε μία ασθένεια η οποία δεν είναι άμεσα απειλητική για τη ζωή των ασθενών».

Δείτε επίσης