Μικρή, μεγάλη, στενή, πλατιά, γαμψή ή γαντζώδης, οι άνθρωποι κληρονομούν το σχήμα της μύτης τους από τους γονείς, αλλά τελικά, η ανθρώπινη μύτη, ως ένα βαθμό, διαμορφώθηκε στο πέρασμα των αιώνων από μια διαδικασία προσαρμογής στο τοπικό κλίμα.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό PLoS Genetics από ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ, το μέγεθος και το σχήμα της μύτης διαφέρει μεταξύ των ανθρώπινων πληθυσμών ανάλογα με το μέρος του πλανήτη στο οποίο κατοικούν ή κατοικούσαν οι πρόγονοί τους. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι που ζουν σε ζεστά κλίματα να έχουν πιο πλατιές και κοντές μύτες, ενώ όσοι ζουν σε κρύο και ξηρό κλίμα έχουν πιο λεπτές και μακριές μύτες.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο παραπάνω συμπέρασμα αφού μελέτησαν τρισδιάστατες εικόνες και συνέκριναν πάνω από 2.600 μύτες ανθρώπων από την Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη.
“Η ιδέα πάει πίσω στο άρθρο του Arthur Thompson”, ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης, ανθρωπολόγος Mark Shriver. Στα τέλη του 1800, ο Σκωτσέζος ανατόμος Thompson είχε πει ότι η μακριά και λεπτή μύτη συμβαίνει σε ξηρές, κρύες περιοχές, ενώ η μικρή και μεγάλη μύτη συναντάται σε ζεστό, υγρό περιβάλλον.
Η μύτη δεν χρησιμεύει μόνο στην όσφρηση και την αναπνοή. Ένας από τους σκοπούς της είναι να ρυθμίζει τον εισπνεόμενο αέρα για να είναι ζεστός και υγρός. Τα στενότερα ρουθούνια φαίνεται να αλλάζουν τη ροή του αέρα, έτσι ώστε οι βλεννώδεις καλύψεις στο εσωτερικό της μύτης να μπορούν να υγροποιούνται και να θερμαίνουν τον αέρα πιο αποτελεσματικά. Ήταν ίσως πιο σημαντικό να έχουμε αυτό το χαρακτηριστικό στα κρύα και ξηρά κλίματα, είπε Shriver. Οι άνθρωποι με στενότερα ρουθούνια μάλλον τα πήγαν καλύτερα από πλευράς υγείας και είχαν περισσότερους απογόνους από τους ανθρώπους με ευρύτερη ρουθούνια, στα ψυχρότερα κλίματα. Αυτό οδήγησε σε μια σταδιακή μείωση του πλάτους της μύτης σε πληθυσμούς που ζουν μακριά από τον ισημερινό.
Επιλογή συντρόφου
Πάντως, οι ερευνητές τονίζουν ότι η μύτη έχει μια πολύπλοκη ιστορία και στη διαμόρφωσή της πρέπει να έχουν παίξει ρόλο τόσο τυχαίοι γενετικοί παράγοντες, όσο και οι προτιμήσεις στην επιλογή συντρόφου. Ορισμένοι άνθρωποι επιλέγουν συντρόφους μόνο και μόνο επειδή θεωρούν μια μικρότερή ή μεγαλύτερη μύτη πιο ελκυστική.
Ανάλογα με το ποια μύτη θεωρεί ένας πολιτισμός πιο ελκυστική, αυτό λειτουργεί σταδιακά ως αναπαραγωγική επιλογή, κι έτσι επικρατεί στον πληθυσμό μια συγκεκριμένη μορφολογία μύτης. Όπως συμβαίνει και με άλλα χαρακτηριστικά, οι άνθρωποι που έχουν την ιδανική μύτη για την εποχή και για τον τόπο τους, έχουν μεγαλύτερη αναπαραγωγική επιτυχία και τα γονίδιά τους εξαπλώνονται στον πληθυσμό. Όπως και νάχει, οι ανδρικές μύτες είναι, κατά μέσο όρο, πιο μεγάλες από τις γυναικείες.
Υπό διερεύνηση είναι το κατά πόσο το σχήμα της μύτης και το μέγεθος της ρινικής κοιλότητας επηρεάζουν τον κίνδυνο ενός ανθρώπου να κολλήσει μια αναπνευστική νόσο, όταν ζει σε ένα κλίμα διαφορετικό από αυτό για το οποίο είναι «κατάλληλη» η μύτη του. Ενδεχομένως, κάποιος με στενή μύτη να κινδυνεύει περισσότερο να εκδηλώσει αναπνευστικά νοσήματα σε τροπικό κλίμα.
Πηγή: Investigating the case of human nose shape and climate adaptation.
