Η υπερβολική, μακροχρόνια κατανάλωση οινοπνεύματος επιφέρει πληθώρα αρνητικές συνέπειες για πολλά όργανα, όπως διάφορα τμήματα του πεπτικού συστήματος, την καρδιά και τον εγκέφαλο. Όμως ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου.
Προβλήματα πέψης
Το αλκοόλ συμβάλλει στην καταστροφή πολλών οργάνων του πεπτικού συστήματος, από το στόμα μέχρι και το ήπαρ. Έτσι, μπορεί να προκαλέσει χρόνια φλεγμονή του οισοφάγου, η οποία προκαλεί καρκίνο του οισοφάγου. Συχνά η εξάρτηση από το αλκοόλ συνδέεται με την εμφάνιση κιρσών του οισοφάγου -μια ανώμαλη διεύρυνση των φλεβών γύρω από τη βάση του οργάνου. Η ρήξη των κιρσών αυτών (λόγω βήχα ή εμετού) είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία, δυνητικά απειλητική νια τη ζωή του ασθενούς.
Η κατανάλωση αλκοόλ συνιστά γνωστή αιτία φλεγμονής του βλεννογόνου του στομάχου, γνωστή και ως γαστρίτιδα, η οποία είναι πρόδρομος του πεπτικού έλκους. Η κατάχρηση οινοπνεύματος συνδέεται επίσης με τη χρόνια φλεγμονή του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα), η οποία δημιουργεί ουλές και ατροφία στο πάγκρεας, και μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα στην πέψη των τροφών και την οφείλονται στην κατάχρηση οινοπνεύματος», παρακάτω).
Η χρόνια παγκρεατίτιδα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου
του παγκρέατος – μια σπάνια αλλά θανατηφόρα μορφή καρκίνου. Το συκώτι, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σύνθετα όργανα του σώματος, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του μεταβολισμού της αλκοόλης. Και ως τέτοιος είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στις άμεσες τοξικές επιδράσεις του αλκοόλ.
Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, πάνω από 2 εκατομμύρια Αμερικανοί πάσχουν από κάποια ηπατική νόσο λόγω κατανάλωσης οινοπνεύματος. Την ίδια στιγμή οι διαταραχές χρήσης του αλκοόλ συνιστούν την κύρια αιτία θνησιμότητας που σχετίζεται με το ήπαρ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στα αρχικά στάδια της κατάχρησης οινοπνεύματος, οι βλάβες του ήπατος είναι αναστρέψιμες, υπό την προϋπόθεση ότι το άτομο θα σταματήσει να πίνει, ώστε το συκώτι να έχει τη δυνατότητα να αναρρώσει. Για το λόγο αυτό είναι ζωτικής σημασίας να ζητήσετε βοήθεια νωρίς πριν οι βλάβες γίνουν μη αναστρέψιμες.
Όσο το ήπαρ μεταβολίζει το αλκοόλ, δεν μπορεί να εκτελέσει πολλές από τις συνήθεις λειτουργίες του. Για παράδειγμα, η επεξεργασία των λιπαρών οξέων μπορεί να επιβραδυνθεί, με αποτέλεσμα τα λίπη που φτάνουν στο ήπαρ να συσσωρεύονται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μια πάθηση που είναι γνωστή ως λιπώδης νόσος. Η νόσος αυτή προηγείται της μη αναστρέψιμης δημιουργίας ουλών στο ήπαρ, ή αλλιώς της κίρρωσης του ήπατος. Εάν ο γιατρός σας διαγνώσει λιπώδες ήπαρ, η αποχή από το αλκοόλ είναι υποχρεωτική για να αποφύγετε μόνιμη ηπατική βλάβη.
Η αλκοολική ηπατίτιδα ή φλεγμονή του ήπατος είναι ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα που πίνουν πολύ. Στην αρχή, η φλεγμονή του ήπατος είναι ασυμπτωματική και ανιχνεύεται μόνο με εξετάσεις αίματος, οι οποίες αποκαλύπτουν αύξηση των ηπατικών ενζύμων. Αλλά καθώς εξελίσσεται, αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα όπως πυρετός, ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος) και πόνος στην κοιλιακή τώρα.
Η αλκοολική ηπατίτιδα μπορεί να αποβεί μοιραία αν ο ασθενής συνεχίσει να πίνει, αλλά θεραπεύεται αν απέχει από το αλκοόλ. Αντίθετα, η κίρρωση του ήπατος είναι μη αναστρέψιμη. Οι μόνιμες ουλές που δημιουργούνται παρεμβάλλονται στη ροή του αίματος διαμέσου του ήπατος εμποδίζοντάς το να εκτελέσει τις ζωτικής σημασίας λειτουργίες του. Αν και δεν υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια, συνήθως η κίρρωση είναι μια ασθένεια που εξελίσσεται αργά ως αποτέλεσμα χρόνιας βλάβης στο ήπαρ. Πρόκειται για ασθένεια θανατηφόρα. Στην πραγματικότητα, η κίρρωση του ήπατος συνιστά την έβδομη κύρια αιτία θανάτου σε άτομα ηλικίας από 45 έως 54 ετών. Ενώ η αποχή από το αλκοόλ δεν μπορεί σε αυτό το στάδιο να αναστρέψει τη βλάβη που έχει ήδη γίνει, μπορεί να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου.
Καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια
Αν και n μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να δημιουργεί ασπίδα προστασίας μιας ομάδας ατόμων από καρδιαγγειακά προβλήματα η αυξημένη κατανάλωση οινοπνεύματος (συμπεριλαμβανομένης και της βαριάς επεισοδιακής κατανάλωσης) μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα. Το υπερβολικό αλκοόλ μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή σας πίεση, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυξάνει επίσης τα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα – των λιπαρών μορίων που συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου.
Η μεγάλη ποσότητα οινοπνεύματος είναι τοξική για τον καρδιακό μυ και μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια ή σε μια κοινή διαταραχή του ρυθμού της καρδιάς, γνωστή ως κολπική μαρμαρυγή.
Την περίοδο των Χριστουγέννων, τα νοσοκομεία γεμίζουν από ανθρώπους που υποφέρουν από διάφορα προβλήματα λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Το φαινόμενο αυτό πήρε το όνομα «Εορταστικό καρδιακό σύνδρομο» και στα συμπτώματα του περιλαμβάνεται η αίσθηση ότι η καρδιά χτυπάει πολύ γρήγορα ή «χάνει» χτύπους (αίσθημα παλμών), συχνά μαζί με πόνο, πίεση, δυσφορία ή δύσπνοια.
Παρά το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η καρδιά ξαναβρίσκει τον κανονικό ρυθμό της από μόνη της μέσα σε 24 ώρες, μερικοί άνθρωποι χρειάζονται ένα β-αναστολέα για να επιβραδύνει την καρδιά ή ένα φάρμακο ή μια διαδικασία νια να αποκατασταθεί ο φυσιολογικός ρυθμός. Ένα άτομο μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα του «Εορταστικού καρδιακού συνδρόμου» ακόμα και αν έχει πιει μόλις ένα ή δύο ποτά, αλλά συνήθως χρειάζεται πέντε, έξι ή περισσότερα για να ενεργοποιηθεί.
Εγκεφαλική βλάβη
Η παρατεταμένη βαριά κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο με ποικίλους τρόπους. Η δηλητηρίαση από αλκοόλ, στην οποία οδηγεί μια εξαιρετικά υψηλή συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα, καταστέλλει σταδιακά τη λειτουργία του εγκεφάλου. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, η δηλητηρίαση από αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε κώμα ή ακόμα και θάνατο.
Η τακτική βαριά κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να προκαλέσει «απώλεια μνήμης», μια παροδική μορφή αμνησίας που εμφανίζεται όταν το αλκοόλ παρεμβαίνει στη δημιουργία αναμνήσεων από τον εγκέφαλο. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτού του είδους προσωρινή απώλεια μνήμης δεν μπορούν να θυμηθούν πράγματα που είπαν ή έκαναν, όπως πού πάρκαραν το αυτοκίνητο τους. Η προσωρινή απώλεια μνήμης αποτελεί ένδειξη προχωρημένου προβλήματος με το ποτό.
Η παρατεταμένη χρήση του αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά και συχνά εξελικτικά, νευρολογικά προβλήματα. Οι υπέρηχοι εγκεφάλου αλκοολικών καταδεικνύουν την ύπαρξη ατροφίας σε διάφορα σημεία του οργάνου, μειωμένη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο, και μειωμένη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Η εκφύλιση της παρεγκεφαλίδας εξαιτίας της κατάχρησης οινοπνεύματος, η οποία χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως τρόμο και αστάθεια στο βάδισμα, είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση που ανάγεται στη μακρόχρονη τοξική επίδραση του οινοπνεύματος στην παρεγκεφαλίδα, το τμήμα του εγκεφάλου που ρυθμίζει το συντονισμό, την ισορροπία, και την κινητική μάθηση και τη
μνήμη.
Η μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί μεταβολές στο νευρικό σύστημα και μπορεί να οδηγήσει σε άνοια ή διανοητική σύγχυση. Η περιφερική νευροπάθεια, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μη φυσιολογικών αισθήσεων όπως μυρμήγκιασμα, μούδιασμα και υπερβολική ευαισθησία στα χέρια και τα πόδια, είναι ένα άλλο είδος νευρολογικής βλάβης, που μπορεί να προκύψει από τα Αλλά και η στέρηση αλκοόλ επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με τα ηπιότερα συμπτώματα στέρησης. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται 12 έως 24 ώρες μετά τη διακοπή της κατανάλωσης οινοπνεύματος. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ακόμα και σε μία και μόνη περίσταση, είναι πιθανό να δημιουργήσει προβλήματα στον ύπνο και να προκαλέσει πονοκέφαλο ο οποίος συνοδεύεται από κόπωση, νευρικότητα, ναυτία και διάρροια.
Όμως για τα άτομα που κάνουν χρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος, η διακοπή της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να έχει πιο σοβαρές συνέπειες. Από τα πιο ήπια συμπτώματα είναι η νευρικότητα και ο τρόμος, ενώ στα σοβαρότερα συμπεριλαμβάνονται η πιθανή επικίνδυνη αύξηση της αρτηριακής πίεσης και των σφυγμών, τρόμος, σπασμοί, σύγχυση και, σε ακραίες περιπτώσεις, παραισθήσεις ή ακόμη και θάνατος. Το άτομο που εμφανίζει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να ζητήσει αμέσως ιατρική βοήθεια.
Καρκίνος
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι περίπου το 10% των καρκίνων στους άντρες σχετίζεται με τη χρήση αλκοόλ. Για τις γυναίκες, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 3%, παρόλο που μέχρι και 5% των καρκίνων του μαστού μπορεί να αποδοθεί στην κατανάλωση οινοπνεύματος. Ακόμη και η λίγη ή μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου. Υπάρχει μια τεκμηριωμένη σχέση του αλκοόλ με τον καρκίνο του μαστού, την πιο κοινή μορφή καρκίνου στις γυναίκες.
Όπως και με άλλες μορφές καρκίνου, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι ανάλογος με την ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνεται: κάθε επιπλέον 10 γραμμάρια αλκοόλ (συγκέντρωση που αντιστοιχεί σε 113,65 ml κρασιού) την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού κατά 10% περίπου.
Ο κίνδυνος που διατρέχει μια γυναίκα να εμφανίσει καρκίνο του μαστού είναι σχεδόν 9 στα 100, αν δεν πίνει καθόλου αλκοόλ. Δύο ποτά την ημέρα αυξάνουν τον κίνδυνο σε λίγο πάνω από 10 στα 100, ενώ με έξι ποτά την ημέρα φτάνει στο 13 στα 100 περίπου. Ο κίνδυνος απειλεί περισσότερο γυναίκες που δεν λαμβάνουν στη διατροφή τους ή μέσω συμπληρωμάτων το απαραίτητο φυλλικό οξύ, του συμπλέγματος της βιταμίνης Β. Το αλκοόλ παρεμβαίνει στην ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί το φυλλικό οξύ. Συνεπώς η λήψη της συνιστώμενης ποσότητας (400 mg ημερησίως) είναι ουσιώδης, και ιδιαιτέρως νια τις γυναίκες που πίνουν. Το αλκοόλ μπορεί επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα οιστρογόνων στο σώμα – ένας άλλος παράγοντας που είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Άλλοι τύποι καρκίνου που συνδέονται με τη κατάχρηση αλκοόλ είναι ο καρκίνος του στόματος, του φάρυγγα, του λάρυγγα και του οισοφάγου. Ο συνδυασμός καπνίσματος και αλκοόλ εκτοξεύει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των τύπων καρκίνου, κάτι που δεν κάνει από μόνο του το κάπνισμα ή το ποτό. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, η βλάβη έγκειται στις ιδιότητες του αλκοόλ ως διαλύτη, οι οποίες επιτρέπουν στις τοξίνες του καπνού να εισέρχονται εύκολα στα επιθηλιακά κύτταρα του πεπτικού σωλήνα. Επιπλέον, το αλκοόλ παρεμποδίζει την ικανότητα αυτών των κυττάρων να επιδιορθώνουν τυχόν βλάβες του DNA που προκαλούνται από το κάπνισμα.
Αιτία του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού μπορεί να αποτελέσει η περίσσεια ακεταλδεΰδης. Πρόκειται για ουσία γνωστή για την πρόκληση καρκίνου σε πειραματόζωα, η οποία συνιστά υποπροϊόν του μεταβολισμού της αλκοόλης από βακτήρια στο έντερο.
Ο καρκίνος του ήπατος συνδέεται στενά με την κίρρωση του ήπατος. Τουλάχιστον το 50% των ατόμων που αναπτύσσουν καρκίνο του ήπατος έχουν ήδη εμφανίσει κίρρωση. Το φαινόμενο αυτό πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι το DNA των ηπατικών κυττάρων μεταλλάσσεται καθώς προσπαθεί να αποκαταστήσει τις ζημιές από τις εκτεταμένες ουλές στο ήπαρ. Μεγάλος όγκος δεδομένων σχετικά με τη σχέση καρκίνου και οινοπνεύματος προέρχονται από μεγάλη ευρωπαϊκή μελέτη που εξέτασε τη χρήση αλκοόλ και τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου σε περισσότερους από 350.000 ανθρώπους σε οκτώ χώρες.
