Όταν προκαλείται βλάβη στο νευρικό σύστημα (νευροπάθεια) εξαιτίας του διαβήτη, το δίκτυο των νεύρων που μεταφέρει μηνύματα από και προς τα διάφορα μέρη του σώματος επιβραδύνεται, στέλνει λανθασμένα μηνύματα ή σταματά να λειτουργεί.
Οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι για την αιτία της βλάβης, αλλά πιστεύουν ότι μπορεί να προκαλείται όταν η γλυκόζη ενώνεται με τις πρωτεΐνες των νευρικών κυττάρων ή τις επηρεάζει και προκαλείται μια χημική ανισορροπία μέσα στα νεύρα ή λόγω του περιορισμού της ροής του αίματος προς τα νεύρα.
Οι βλάβες στο νευρικό σύστημα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στην αισθητήρια αντίληψη, πόνους ή προβλήματα στο πεπτικό σύστημα, την ουροδόχο κύστη, τα έντερα ή τη σεξουαλική λειτουργία.
Περίπου 60-70% των διαβητικών έχουν κάποια ένδειξη νευροπάθειας, που μπορεί να διαγνωστεί με μια απλή σωματική εξέταση ή μια ειδική εξέταση, ενώ ένα πολύ μικρότερο ποσοστό έχει πολύ πιο σοβαρά συμπτώματα.
Μια σοβαρή νευροπάθεια, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με αγγειακές επιπλοκές, μπορεί να προκαλέσει έλκη στα πόδια, μέχρι και απώλεια των κάτω άκρων.
Περιφερική νευροπάθεια
Ο πιο συνηθισμένος τύπος βλάβης του νευρικού συστήματος, γνωστός ως περιφερική νευροπάθεια, επηρεάζει χα μεγάλα νεύρα που εκτείνονται από τη σπονδυλική στήλη μέχρι τα χέρια και τα πόδια. Τα πιθανά συμπτώματα είναι μούδιασμα, «μυρμήγκιασμα» και μείωση της αίσθησης της αφής. Άλλα, πιο σπάνια συμπτώματα, μπορεί να είναι αίσθηση φαγούρας, τσιμπήματα ή πόνοι σαν τρυπήματα βελόνας.
Ο αληθινός κίνδυνος αυτής της πάθησης είναι ότι μειώνει την αίσθηση των κραδασμών, της αφής και του πόνου, ιδιαίτερα στα πόδια. Το γεγονός αυτό αυξάνει τις πιθανότητες πρόκλησης βλάβης στα πόδια από τον ίδιο τον ασθενή, όταν δεν φοράει τα κατάλληλα παπούτσια, ασκείται με δραστηριότητες υψηλής έντασης ή απλώς περπατάει. Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να δυσκολέψει πολλές καθημερινές καταστάσεις, μέχρι και να επηρεάσει την ικανότητα οδήγησης αυτοκινήτου. Είναι απαραίτητο να ελέγχεται η κατάσταση των ποδιών για να αποφευχθούν προβλήματα.
Εστιακή νευροπάθεια
Η εστιακή νευροπάθεια είναι μια σπάνια πάθηση που επηρεάζει ένα συγκεκριμένο νεύρο ή ένα σύνολο συγκεκριμένων νεύρων και προκαλεί αδυναμία στους μυς του κεφαλιού, των πελμάτων, των μπράτσων ή των ματιών. Αυτή η πάθηση μπορεί να εκδηλωθεί με τη μορφή αδυναμίας στα χέρια, αδυναμίας του ατόμου να σηκώσει τα πέλματα ή διπλή όραση. Συνήθως, εξαφανίζεται μέσα σε δύο με έξι μήνες. Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ένα νευρικό πρόβλημα των χεριών και των καρπών, είναι αρκετά συνηθισμένο επειδή τα νεύρα των διαβητικών φαίνεται πως είναι πολύ πιο ευαίσθητα στην πίεση που προκαλούν οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις.
Αυτόνομη νευροπάθεια
Επηρεάζει το αυτόνομο νευρικό σύστημα, τα νεύρα που ελέγχουν τις αυτόματες λειτουργίες του οργανισμού, όπως τον καρδιακό παλμό, την αρτηριακή πίεση, την πέψη, τον ιδρώτα και τη στύση. Η αυτόνομη νευροπάθεια μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από δυσάρεστες επιδράσεις, όπως για παράδειγμα αύξηση της καρδιακής συχνότητας, έντονη εφίδρωση, πρήξιμο, ίλιγγο, ναυτία, εμετό, διάρροια και δυσκοιλιότητα.
Σε μερικές περιπτώσεις, παρεμποδίζει την πλήρη εκκένωση της ουροδόχου κύστης (γεγονός που μπορεί να προκαλέσει προδιάθεση στον ασθενή για ουρολοιμώξεις), και περίπου οι μισοί από τους διαβητικούς άνδρες μπορεί να εκδηλώσουν στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα). Αυτό αφορά ιδιαίτερα τους άνδρες που πάσχουν από διαβήτη για πολλά χρόνια.
Διάγνωση της βλάβης στο νευρικό σύστημα
Συνήθως, ο γιατρός σας μπορεί να διαγνώσει αν πάσχετε από διαβητική περιφερική νευροπάθεια. Στη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός σας θα εξετάσει τα αντανακλαστικά και την αισθητήρια αντίληψή σας. Παρότι απαιτούνται αναλύσεις για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, είναι πιθανό να χρειαστεί μια νευροφυσιολογική εξέταση για να διαπιστωθεί αν έχουν προσβληθεί χα νεύρα στα χέρια ή τα πόδια. Μπορεί να χρειαστούν άλλες εξειδικευμένες εξετάσεις, για να διαγνωστεί καθυστερημένη εκκένωση του στομαχιού ή υποτονική ουροδόχος κύοτη.
Αντιμετώπιση
H νευροπάθεια μπορεί να αποφευχθεί ή να καθυστερήσει με tον αυστηρό έλεγχο της γλυκόζης. Αν ανήκετε στο μικρό ποσοστό του πληθυσμού με νευροπάθεια που έχει επώδυνα συμπτώματα, ο γιατρός σας θα συνταγογραφήσει φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα ή τοπικές κρέμες, για να πονάτε λιγότερο και να μπορείτε να κοιμάστε καλύτερη τη νύχτα.
Μερικές φορές, μπορεί να είναι απαραίτητη ή λήψη αναλγητικών. Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει άλλες αγωγές για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων, μερικά από τα οποία εξηγούνται στη συνέχεια.
- Εντερικές διαταραχές. Τα εντερικά προβλήματα μπορούν να διορθωθούν με την κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών. Αν το στομάχι σας αδειάζει υπερβολικά αργά, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει κάποιο φάρμακο, όπως η μετοκλοπραμίδη. Αν έχετε διάρροια, μπορείτε να πάρετε κάποιο αντιδιαρροϊκό φάρμακο, όπως η λοπεραμίδη.
- Στυτική δυσλειτουργία. Οι άνδρες που πάσχουν από στυτική δυσλειτουργία ως αποτέλεσμα του διαβήτη μπορούν να πάρουν φάρμακα, όπως η σιλδεναφίλη, η ταδαλαφίλη και η βαρδεναφίλη. Υπάρχουν και άλλα φάρμακα που χορηγούνται άμεσα με ένεση στο πέος. Μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν αντλίες κενού για το πέος ή χειρουργικά εμφυτεύματα.
- Ουροποιητικά προβλήματα. Ένας τρόπος να αποφευχθούν ή να ελεγχθούν τα προβλήματα ουροδόχου κύστης ή ακράτειας είναι οι πιο τακτικές προσπάθειες ούρησης αντί ο ασθενής να περιμένει να νιώσει την ανάγκη να ουρήσει. Αν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη λήψη φαρμάκων από το στόμα ή μια χειρουργική επέμβαση.
- Ίλιγγος. Αν αισθάνεστε ίλιγγο ή ζαλάδα, ίσως χρειαστεί επίσης να κάνετε κάποιες απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. Αν ζαλίζεστε όταν σηκώνεστε όρθιοι πολύ γρήγορα, καλό είναι να το κάνετε πιο αργά. Ίσως, σας ωφελήσει να κόψετε το αλκοόλ και να αυξήσετε την πρόσληψη αλατιού. Σε λίγες περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί να πάρετε φάρμακα για να αυξήσετε την αρτηριακή πίεση.
