Σύμφωνα με τα στερεότυπα -αλλά και τις μελέτες- οι γυναίκες αρέσκονται στο να μιλάνε περισσότερο από τους άνδρες.
Για παράδειγμα, κάποιες μελέτες βρήκαν ότι οι γυναίκες μιλάνε τρεις φορές περισσότερο. Επίσης, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να ρωτήσουν κάποιον προκειμένου να πάρουν μια χρήσιμη και πρακτική πληροφορία. Τέλος, οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να κάνουν ερωτήσεις σε παρουσιάσεις για ψυχολογικά θέματα και θέματα σχέσεων.
Όμως, μια μελέτη από ερευνητές των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ δείχνει ότι υπάρχει εξαίρεση στα παραπάνω: σε εκδηλώσεις STEM (science, technology, engineering and mathematics) οι γυναίκες υστερούν κατά πολύ σε ερωτήσεις.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE. Οι ερευνητές εξέτασαν τις ερωτήσεις σε ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο που έγινε το 2015 και αφορούσε τη βιολογία (Congress for Conservation Biology) το οποίο είχε τηρήσει ένα σαφή κώδικα δεοντολογίας για τους περίπου 2000 συμμετέχοντες, και απαγόρευε κάθε μορφή διακρίσεων.
Η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε 31 συνεδρίες σε όλη τη διάρκεια της συνδιάσκεψης των 4 ημερών, υπολογίζοντας πόσα ερωτήματα τέθηκαν και αν ρωτούσαν άνδρες ή γυναίκες. Λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των ανδρών και των γυναικών στο ακροατήριο, τα ευρήματα έδειξαν ότι οι άνδρες συμμετέχοντες έκαναν 80% περισσότερες ερωτήσεις από ό, τι οι γυναίκες. Το ίδιο μοτίβο βρέθηκε είτε σε παλιούς είτε σε νεότερους συμμετέχοντες/συμμετέχουσες, κι αυτή είναι η καινοτομία της μελέτης.
Γιατί υπάρχει αυτή η μεγάλη διαφορά; Οι άνδρες ενδιαφέρονται περισσότερο για τα επιστημονικά θέματα από τις γυναίκες ακόμα και όταν πρόκειται για την ίδια ειδικότητα; Ενδιαφέρονται οι γυναίκες το ίδιο με τους άνδρες για τα θέματα της επιστήμης τους αλλά είναι λιγότερο πρόθυμες να κάνουν δημόσιες ερωτήσεις ή έχουν λιγότερη εμπειρία συνεδρίων;
Γιατί υπάρχει διαφορά στον αριθμό των ερωτήσεων;
Οι ερευνητές είπαν ότι τα ζητήματα της διαφοράς των φύλων στους τομείς STEM και στον ευρύτερο κόσμο ενδέχεται να επηρεάζουν την εμπιστοσύνη και την προθυμία των γυναικών επιστημόνων να μιλούν δημόσια.
Μια άλλη ερμηνεία μπορεί να είναι ότι οι γυναίκες είναι πιο σίγουρες γι αυτά που ξέρουν και δεν αισθάνονται την ανάγκη να κάνουν πολλές ερωτήσεις.
Στην παραπάνω ερμηνεία όμως υπάρχει και το αντίθετο, ότι οι γυναίκες δεν ξέρουν τόσο καλά τα θέματα και γι’ αυτό το λόγο δεν προχωρούν σε ερωτήσεις, οι οποίες πολλές φορές φανερώνουν αν κάποιος ξέρει για ποιο πράγμα μιλάει ή όχι. Ενδεικτικό είναι αυτό που αναφέρουν οι ερευνητές. Ενώ εκτελούσαν τη μελέτη τους, ένας άνδρας είπε για μια νεαρή ομιλήτρια που έφτανε στο βήμα για να ξεκινήσει την ομιλία της ότι “δεν φαίνεται να γνωρίζει πολλά για το θέμα”. Αυτό μπορεί να οφειλόταν στον τρόπο που περπατούσε η νεαρή ομιλήτρια και δεν έδινε εικόνα αυτοπεποίθησης αλλά θα μπορούσε να ήταν μια ένδειξη ανδρικής προκατάληψης.
Επίσης, το γεγονός ότι οι άνδρες κάνουν περισσότερες ερωτήσεις μπορεί να οφείλεται στον μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ τους στην ακαδημαϊκή αρένα (ορισμένες ερωτήσεις είναι επιθετικές και όχι διευκρινιστικές, φέρνοντας σε δύσκολη θέση κάποιον ομιλητή).
Μπορεί όμως η σωστή απάντηση να είναι και η απλούστερη: ότι οι άνδρες έχουν πάντα μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις γυναίκες για τα επιστημονικά θέματα, κάτι που φαίνεται ακόμα και μεταξύ επιστημόνων του ίδιου κλάδου.
Η Amy Hinsley, εκ των συγγραφέων της μελέτης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Ζωολογίας της Οξφόρδης, δήλωσε: «Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι οι άνδρες είναι πιο πιθανό να προσκληθούν να μιλήσουν σε συνέδρια, κάτι που μπορεί να οδηγεί σε υψηλότερη κοινωνική φήμη. Εάν οι γυναίκες θεωρούν ότι βρίσκονται σε ένα χαμηλότερο στάτους και έχουν υποστεί διακρίσεις και προκατάληψη καθ ‘όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, ίσως είναι λιγότερο πιθανό να συμμετάσχουν σε δημόσιες συζητήσεις. Αυτός ο βρόχος αρνητικής ανάδρασης μπορεί να επηρεάσει τις γυναίκες και τους άνδρες, αλλά τα στοιχεία της μελέτης δείχνουν ότι οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο”.
Η Alison Johnston, επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε: «Θέλουμε η έρευνά μας να εμπνεύσει τους διοργανωτές συνεδρίων για να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή όλων. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να εξεταστούν ερωτήσεις μέσω Twitter ή άλλων δημιουργικών λύσεων”.
Πηγή: Men ask more questions than women at a scientific conference.
