Εγκυμοσύνη: H μεγάλη χρήση παρακεταμόλης συνδέεται με ΔΕΠΥ στο παιδί

Περίπου οι μισές γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λαμβάνουν παρακεταμόλη και είναι σημαντικό να διερευνηθεί αν προκύπτουν κίνδυνοι για το έμβρυο. Η παρακεταμόλη διαπερνά τον πλακούντα και μπορεί να εντοπιστεί στα ούρα του βρέφους κατά την προγεννητική έκθεση.

Ορισμένες μελέτες στο παρελθόν έχουν συνδέσει την παρακεταμόλη με κινδύνους αλλά δεν έχει φανεί ακόμα αν υπάρχει σχέση αιτίου-αποτελέσματος.

Τώρα μια νορβηγική μελέτη έδειξε πως η μακροχρόνια χρήση της παρακεταμόλης (ακεταμινοφαίνης) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνδέεται με διπλάσιο κίνδυνο για ΔΕΠΥ στα παιδιά (διαταραχή έλλειψης προσοχής και υπερκινιτικότητα). Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics.

Η παρακεταμόλη, είναι το δραστικό συστατικό για δεκάδες φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, αλλά και για συνταγογραφούμενα φάρμακα. Συνήθως συνταγογραφείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για την ανακούφιση του πόνου και του πυρετού, με το 65-70% των εγκύων γυναικών στην Αμερική να χρησιμοποιούν το φάρμακο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 50-60%.

Ο κύριος συντάκτης της νέας μελέτης, Eivind Ystrøm, ανώτερος ερευνητής στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας, δήλωσε ότι οι έγκυες γυναίκες που χρειάζονται φάρμακο για πυρετό ή την ανακούφιση από τον πόνο “δεν θα πρέπει να απέχουν από τη βραχυπρόθεσμη χρήση ακεταμινοφαίνης”. Ωστόσο, οι έγκυες γυναίκες που χρειάζονται “συνεχή ακεταμινοφαίνη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα” θα πρέπει να συμβουλεύονται τους γιατρούς τους.

Η ΔΕΠΥ, μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, μπορεί να προκαλέσει απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Οι αιτίες είναι άγνωστες, αλλά η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και η γενετική θεωρείται ότι παίζει ρόλο.

Η μελέτη της νορβηγικής μητέρας και παιδικής κοόρτης έδωσε στοιχεία για τη νέα έρευνα. Οι γυναίκες κλήθηκαν να συμμετάσχουν μετά από συνηθισμένες εξετάσεις υπερηχογράφων γύρω στην εβδομάδα 18 των εγκυμοσύνων τους.

Κίνδυνος μόνο από τη μεγάλη χρήση

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν πληροφορίες από 95.242 μητέρες, 75.217 πατέρες και 112.973 παιδιά που γεννήθηκαν μεταξύ 1999 και 2009. Σ’ αυτό το δείγμα, 2.246 παιδιά διαγνώστηκαν με  ΔΕΠΥ.

Σχεδόν το 47% των γυναικών χρησιμοποίησε παρακεταμόλη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους: το 27% σε ένα τρίμηνο, το 16% σε δύο τρίμηνα και λιγότερο από το 4% και στα τρία τρίμηνα.

“Βρήκαμε ότι η χρήση παρακεταμόλης για 29 ημέρες ή περισσότερο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αύξησε 220% στον κίνδυνο για ΔΕΠΥ στο παιδί”, είπε ο Ystrøm. “Αυτό το ποσοστό βρέθηκε αφού ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες κινδύνου για ΔΕΠΥ στην οικογένεια”.

Η χρήση παρακεταμόλης από έγκυες γυναίκες για λιγότερο από 8 ημέρες συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο ΔΕΠΥ στο παιδί, σύμφωνα με τους ερευνητές, με βάση την ανάλυσή τους.

Οι πατέρες που χρησιμοποίησαν το αναλγητικό για 29 ή περισσότερες ημέρες πριν τη σύλληψη είχαν επίσης διπλάσιο αριθμό παιδιών με ΔΕΠΥ. Ο Ystrøm είπε ότι δεν γνωρίζει πώς να ερμηνεύσει αυτό το εύρημα, ωστόσο η μακροχρόνια χρήση του φαρμάκου μπορεί να οδηγεί σε αλλαγές στο σπέρμα μέσω επιγενετικών μηχανισμών.

Ψάχνοντας την αιτία

Η μελέτη βρήκε μια στατιστική σύνδεση αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ του φαρμάκου και της ΔΕΠΥ. Ο Ystrøm και οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι χρειάζεται περαιτέρω μελέτη.

Όταν η παρακεταμόλη λαμβάνεται κατά του πυρετού και ανευρίσκονται παρενέργειες, δεν είναι σίγουρο αν η αιτία είναι η παρακεταμόλη ή ο ίδιος ο πυρετός ή η αιτία που προκάλεσε τον πυρετό. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017 βρήκε ότι ο πυρετός της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ειδικά στο δεύτερο τρίμηνο, συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο να διαγνωσθεί το παιδί της με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.

Η δρ Alison G. Cahill, μέλος του Αμερικανικού Κέντρου Μαιευτικής και Γυναικολογικής Επιτροπής για την Μαιευτική Πρακτική, δήλωσε ότι η μελέτη “δεν προσθέτει τίποτα στις ιατρικές γνώσεις μας”. Να σημειωθεί ότι και άλλες μελέτες στο παρελθόν έχουν δείξει παρόμοια αποτελεσματα αλλά η παρούσα έρευνα ήταν από τις μεγαλύτερες που έγιναν ποτέ.

Η Δρ Christina Chambers από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, ανέφερε ότι είναι νωρίς να σπεύσουμε να κατηγορήσουμε την παρακεταμόλη για ΔΕΠΥ. “Από την συγκεκριμένη μελέτη δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε αν οι έγκυες είχαν κάποιες υποκείμενες παθήσεις που να επηρέασαν το αποτέλεσμα. Όμως, αν έπαιρναν παρακεταμόλη για εβδομάδες, αυτό σημαίνει ότι πράγματι είχαν κάτι σοβαρό, όπως έναν πυρετό ή μια λοίμωξη. Και αν έπαιρναν το αναλγητικό για χρόνιο πόνο, τότε εγείρονται ερωτήματα για το τί επίδραση έχει ο πόνος στην κύηση”, είπε η αμερικανίδα ερευνήτρια.

Η διαπίστωση πως όταν η παρακεταμόλη χρησιμοποιείται για λιγότερο από 8 ημέρες συνδέεται αρνητικά με τη ΔΕΠΥ έχει ενδιαφέρον. Ενδεχομένως το αντιπυρετικό αποτέλεσμα της παρακεταμόλης να είναι ευεργετικό όσον αφορά την εμβρυϊκή ανάπτυξη.

Τι βρήκαν άλλες μελέτες

H παρακεταμόλη είναι ένα αντιπυρετικό παυσίπονο που χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της γρίπης στους ενήλικες, ωστόσο μια μελέτη βρήκε ότι μπορεί να μην έχει ιδιαίτερο όφελος κατά του πυρετού.

Το φάρμακο χρησιμοποιείται επίσης για τον πόνο αλλά δεν φαίνεται να ανακουφίζει από την οστεοαρθρίτιδα της μέσης.

Το 2016 δημοσιεύθηκε μια μελέτη  από Ισπανούς ερευνητές καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η λήψη παρακεταμόλης κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με αυτισμό και υπερκινητικότητα στα παιδιά.

Επίσης το 2016 μια μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ βρήκε ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν τακτικά παυσίπονα (δύο φορές την εβδομάδα) όπως είναι η ιβουπροφαίνη ή η παρακεταμόλη, έχουν αυξημένο κίνδυνο βαρηκοΐας.

Το 2014 βρέθηκε ότι οι έγκυες γυναίκες που λαμβάνουν παρακεταμόλη αυξάνουν τον κίνδυνο να γεννήσουν παιδί με άσθμα.

Να σημειωθεί ότι το 2011, μια μελέτη ανέφερε ότι η παρακεταμόλη, ακόμη και σε μικρή δοσολογία, όταν λαμβάνεται κάθε μέρα, μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες.

Πηγή: Prenatal Exposure to Acetaminophen and Risk of ADHD.

Δείτε επίσης