Νέα έρευνα από τo La Jolla Institute For Allergy and Immunology δείχνει πως μια δυτική διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χοληστερόλη εξαντλεί τα προστατευτικά για τις αρτηρίες ανοσοκύτταρα, μετατρέποντάς τα σε προωθητές φλεγμονής, και αυξάνοντας τη συσσώρευση αθηρωματικών πλακών.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας (HDL) – γνωστές ως “καλή χοληστερόλη” – αντισταθμίζουν αυτή τη διαδικασία, βοηθώντας τα προστατευτικά ανοσιακά κύτταρα να διατηρήσουν την ταυτότητά τους και τις αρτηρίες καθαρές.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, διεξήχθη από τις ερευνήτριες Dalia Gaddis και Catherine Hedrick με τους συνεργάτες τους.
Η φλεγμονή είναι μια βασική συμβολή στη σκλήρυνση και τη στένωση των αρτηριών, μια πάθηση περισσότερο γνωστή ως αθηροσκλήρωση. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο και γενικότερα σε θρόμβωση.
“Οι άνθρωποι σκέφτονται ότι η αθηροσκλήρωση αφορά μόνο τη χοληστερόλη, τη διατροφή και την άσκηση, αλλά είναι στην πραγματικότητα μια ανοσολογική ασθένεια”, είπε η Dalia Gaddis, μεταδιδακτορική ερευνήτρια. «Η απόφραξη των αρτηριών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ανοσοποιητικό σύστημα που αντιδρά στην περίσσεια χοληστερόλης και άλλων λιπιδίων που εισέρχονται μέσα στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων”.
Διαφορετικά υποσύνολα ανοσοκυττάρων έχουν αντίθετους ρόλους στην αθηροσκλήρωση. Μερικά συμβάλλουν στη συσσώρευση πλακών ενώ άλλα προστατεύουν από αυτή τη συσσώρευση, ανέφερε η Gaddis. Στην τρέχουσα μελέτη, η ίδια και οι συνεργάτες της επικεντρώθηκαν στα προστατευτικά κύτταρα που ονομάζονται ρυθμιστικά Τ κύτταρα ή Tregs. Τα Tregs εμποδίζουν την ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως όταν τα ποντίκια τρέφονται με μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και χοληστερόλη, ο αριθμός των προστατευτικών Tregs μειώνεται.
Η Gaddis ήθελε να παρακολουθήσει τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα στα ποντίκια κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας για να ανακαλύψει τι συνέβαινε. Συνήθως, οι επιστήμονες ψάχνουν για μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Foxp3 για την ταυτοποίηση των ρυθμιστικών Τ κυττάρων, αλλά αυτός ο δείκτης χάνεται όταν τα κύτταρα επαναπρογραμματιστούν σε άλλο τύπο κυττάρου. Έτσι, η Gaddis χρησιμοποίησε ποντίκια στα οποία τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα επισημαίνονται με δείκτες φθορισμού.
Για να ξεκινήσει τα πειράματά της, η Gaddis τροφοδοτούσε μερικά από τα ποντίκια με μια δυτική διατροφή. Μετά από 15 εβδομάδες, εξέτασε τα ανοσοκύτταρα των ζώων. Οι διαφορές ήταν σαφείς. Βρήκε ρυθμιστικά Τ κύτταρα στην αορτή σε όλα τα ποντίκια αλλά στα ζώα που είχαν καταναλώσει τη δυτική διατροφή, είδε επίσης σημαντικό αριθμό “πρώην Tregs” στους λεμφαδένες και την αορτή.
Οι μοριακές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι μερικά από τα προηγούμενα ρυθμιστικά Τ κύτταρα είχαν γίνει θυλακικά βοηθητικά Τ κύτταρα (Tfh). Αυτά είναι κρίσιμα συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος που βοηθούν το σώμα να καταπολεμά τις ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις. Με περαιτέρω πειράματα, διαπιστώθηκε ότι τα κύτταρα Tfh προάγουν την αθηροσκλήρωση.
Οι ερευνητές ήθελαν έπειτα να μάθουν εάν η HDL, η οποία απομακρύνει την περίσσεια χοληστερόλης από τα κύτταρα, θα μπορούσε να προστατεύει από την αθηροσκλήρωση παρεμποδίζοντας την απώλεια των ρυθμιστικών Τ κυττάρων. Δοκίμασαν αυτή την ιδέα με τη χορήγηση ενός πρωτεύοντος συστατικού της HDL, μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται απολιποπρωτεΐνη ΑΙ (ApoAI), στα ποντίκια. Ως αποτέλεσμα, τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα αντιστάθηκαν στις επιδράσεις της δυτικής διατροφής και δεν μεταβλήθηκαν σε κύτταρα Tfh.
Αν και δεν είναι ακόμα γνωστό εάν τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα υφίστανται την ίδια μετατροπή στους ανθρώπους, το εύρημα δίνει μια σαφέστερη εικόνα του τρόπου με τον οποίο η διατροφή και το ανοσοποιητικό σύστημα αλληλεπιδρούν για να διαμορφώσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
“Με μια δυτική διατροφή, τα προστατευτικά κύτταρα αλλάζουν σε κύτταρα που προκαλούν βλάβες, προκαλώντας μεγαλύτερη φλεγμονή”, είπε η Gaddis. “Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι η HDL – η καλή χοληστερόλη – προστατεύει από τις βλαβερές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την ανάπτυξη των αθηρωματικών πλακών”.
Πηγή: Apolipoprotein AI prevents regulatory to follicular helper T cell switching during atherosclerosis.
