Το παρακάτω κείμενο συντάχθηκε από Ευρωπαϊκή Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Ανοσοογκολογία (European Expert Group on Immuno-Oncology)
Οι ανοσοογκολογικές αγωγές είναι φάρμακα που χρησιμοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού για την καταπολέμηση του καρκίνου. Στοχεύουν στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και όχι στον ίδιο τον όγκο. Καθιστούν δυνατό για το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει επιλεκτικά και να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα. Παρέχουν μακράς διάρκειας μνήμη στο ανοσοποιητικό σύστημα, ούτως ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται συνεχώς στον καρκίνο με την πάροδο του χρόνου, παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο ανθεκτική, μακροχρόνια απόκριση στον καρκίνο.
Ανοσοποιητικό σύστημα και καρκίνος
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το φυσικό αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Είναι ένα σύστημα οργάνων, κυττάρων και ειδικών μορίων που σας προστατεύουν από μολύνσεις, καρκίνο και άλλες νόσους.
Όταν ένας διαφορετικός (ξένος) οργανισμός, π.χ. ένα βακτήριο, εισβάλει στο σώμα σας, το ανοσοποιητικό σύστημα το αναγνωρίζει και του επιτίθεται εμποδίζοντάς το να προκαλέσει βλάβη. Αυτή η διαδικασία λέγεται ανοσολογική απόκριση.
Εφόσον τα καρκινικά κύτταρα είναι πολύ διαφορετικά από τα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε αυτά όταν είναι σε θέση να τα αναγνωρίσει. Ωστόσο, τα καρκινικά κύτταρα συχνά βρίσκουν τρόπους να μεταμφιέζονται και να παρουσιάζονται ως φυσιολογικά κύτταρα, με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να μην τα αναγνωρίζει πάντα ως επικίνδυνα. Επιπλέον, όπως και οι ιοί, μπορούν να αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου (μεταλλάσσονται) και συνεπώς να ξεγλιστρούν από την ανοσολογική απόκριση. Επίσης, η φυσική ανοσολογική απόκριση ενάντια στα καρκινικά κύτταρα συχνά δεν είναι αρκετά ισχυρή ώστε να τα εξουδετερώσει.
Οι ανοσοογκολογικές θεραπείες ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα, καθιστώντας το ικανό να αναγνωρίζει και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα.
Σε τι διαφέρουν οι ανογοογκολογικές αγωγές;
Καθιστούν δυνατό για το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει επιλεκτικά και να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα. Παρέχουν μακράς διάρκειας μνήμη στο ανοσοποιητικό σύστημα, ούτως ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται συνεχώς στον καρκίνο με την πάροδο του χρόνου, παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο ανθεκτική, μακροχρόνια απόκριση στον καρκίνο. Στοχεύουν στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και όχι στον ίδιο τον όγκο.
Ποιοτική, μακροχρόνια επιβίωση για ασθενείς
Ενδείξεις από κλινικές μελέτες υποδηλώνουν ότι οι επιδράσεις των ανοσοογκολογικών αγωγών στα καρκινικά κύτταρα ενδέχεται να έχουν μεγάλη διάρκεια, αφού το ανοσοποιητικό σύστημα εκπαιδεύεται να καταπολεμά τα καρκινικά κύτταρα ακόμα και μετά από ύφεση της νόσου.
Αυτή η καταπληκτική ιδιότητα των ανοσοογκολογικών αγωγών προσφέρει για πρώτη φορά ελπίδα για μακροχρόνια επιβίωση με καλή ποιότητα ζωής σε πολλούς ασθενείς για τους οποίους η πρόγνωση ήταν έως τώρα πολύ κακή.
Επιπλέον, οι παρενέργειες που σχετίζονται με τις ανοσοογκολογικές αγωγές είναι διαχειρίσιμες σε σχέση με εκείνες πολλών άλλων αντικαρκινικών αγωγών. Συνεπώς, οι ανοσοογκολογικές αγωγές μπορεί να έχουν θετική επίδραση καίριας σημασίας στην ικανότητα των ασθενών να επιστρέφουν στα επαγγελματικά τους καθήκοντα και να ζουν μια υγιή και παραγωγική ζωή.
Ποιες μορφές καρκίνου καταπολεμούν οι ανοσοογκολογικές θεραπείες
Οι ανοσοογκολογικές αγωγές έχουν αποτελέσματα σε ένα μεγάλο αριθμό μορφών καρκίνου. Οι ανοσοογκολογικές θεραπείες είναι πλέον διαθέσιμες για ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα και καρκίνο του προστάτη ενώ η χρήση τους μελετάται σε ορισμένες από τις πιο δυσθεράπευτες μορφές καρκίνου.
Ποια φάρμακα είναι διαθέσιμα για ασθενείς με καρκίνο
Αρκετές ανοσοογκολογικές αγωγές βρίσκονται στη διαδικασία έγκρισης για χρήση από ασθενείς στην Ευρώπη στον τομέα της θεραπείας του προχωρημένου μελανώματος, του καρκίνου του πνεύμονα, του καρκίνου του παχέος εντέρου, του νεφρού, του προστάτη και πολλών άλλων μορφών καρκίνου.
Πολλές άλλες αγωγές μελετώνται αυτή τη στιγμή σε κλινικές μελέτες και ενδέχεται να καταστούν διαθέσιμες σε ασθενείς μέσα στα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, κάθε χώρα στην Ευρώπη έχει το δικό της σύστημα για την αποδοχή χρηματοδότησης και αποζημίωσης καινοτόμων φαρμάκων, συνεπώς ορισμένες ανοσοογκολογικές αγωγές μπορεί να καταστούν πιο γρήγορα διαθέσιμες σε ορισμένες χώρες απ’ ότι σε άλλες.
Τι σημαίνει αυτό για τη θεραπεία σας
Οι ανοσοογκολογικές αγωγές αναμένεται να αποτελέσουν ένα σημαντικό μέρος της αντικαρκινικής αγωγής τα επόμενα χρόνια – μαζί με την εγχείριση, την ακτινοθεραπεία, τη χημειοθεραπεία και τη θεραπεία αντισωμάτων κατά των στόχων που εκφράζονται με όγκο (μονοκλωνικά αντισώματα).
Ωστόσο, η επιστήμη της ανοσοογκολογίας εξακολουθεί να εξελίσσεται και υπάρχει μια σειρά σημαντικών ερωτημάτων που παραμένουν αναπάντητα. Για παράδειγμα, οι ανοσοογκολογικές αγωγές δεν έχουν αποτέλεσμα σε όλους τους ασθενείς και μεγάλο μέρος της έρευνας θα επικεντρωθεί στην προσπάθεια να κατανοήσει τι είναι αυτό που κάνει έναν δεδομένο ασθενή να αποκρίνεται σε μια συγκεκριμένη αγωγή. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό οι οι ογκολόγοι να συνεχίσουν να αναζητούν επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις ανοσοογκολογικές αγωγές. Το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς, ούτως ώστε να μπορούν να συζητούν για τις θεραπευτικές επιλογές και το τι μπορεί να είναι κατάλληλο για αυτούς μαζί με τον θεράποντα γιατρό και την ιατρική ομάδα που τους παρακολουθεί.
