Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications αποκαλύπτει ότι ο ρόλος της ορμόνης ωκυτοκίνης μπορεί να εκτείνεται πέρα από τον τοκετό και την κοινωνική συμπεριφορά.
Αναλύοντας χάρτες γονιδιακής έκφρασης και πρότυπα ενεργοποίησης του εγκεφάλου, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Όσλο ανακάλυψαν ότι η ωκυτοκίνη εμπλέκεται σε μια ποικιλία πολύπλοκων πνευματικών καταστάσεων, όπως η μάθηση και η ανταμοιβή.
Η ωκυτοκίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στον υποθάλαμο, μια εγκεφαλική περιοχή μεγέθους σταφυλιού η οποία βρίσκεται ακριβώς πάνω από την οροφή του στόματος. Μετά την παραγωγή της, εκκρίνεται τόσο στην κυκλοφορία του αίματος όσο και στον εγκέφαλο.
Κατά τη διάρκεια του τοκετού, η ορμόνη δρα στους υποδοχείς της ωκυτοκίνης και στους μυς της μήτρας για να συμβάλλει στην πρόκληση συσπάσεων. Επίσης, η ωκυτοκίνη που απελευθερώνεται στον εγκέφαλο βοηθά στην υποστήριξη της κοινωνικής συμπεριφοράς, διευκολύνοντας την αναγνώριση των συναισθημάτων βλέποντας την περιοχή των ματιών των άλλων. Λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο της στον τοκετό και την κοινωνική συμπεριφορά, μερικές φορές αποκαλείται “ορμόνη της αγάπης”.
Η έρευνα στα ζώα έχει δείξει ότι οι τύποι συμπεριφοράς που επηρεάζονται από την ωκυτοκίνη εξαρτώνται από το πού εντοπίζονται οι υποδοχείς της ορμόνης στον εγκέφαλο. Αλλά είναι λιγότερο γνωστές οι θέσεις των υποδοχέων εντός του ανθρώπινου εγκεφάλου και εάν το σύστημα της ωκυτοκίνης εμπλέκεται σε άλλες ψυχικές καταστάσεις και λειτουργίες.
Οι ερευνητές στο Νορβηγικό Κέντρο Ψυχικών Διαταραχών Έρευνας δημιούργησαν χάρτες έκφρασης γονιδίων του εγκεφάλου του συστήματος της ωκυτοκίνης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι υποδοχείς της ωκυτοκίνης είχαν υψηλότερη από τη μέση έκφραση σε αρκετές περιοχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των βασικών γαγγλίων, των αμυγδαλών και των οσφρητικών περιοχών.
Επιπλέον, η έκφραση του υποδοχέα της ωκυτοκίνης είναι εμπλουτισμένη σε περιοχές του εγκεφάλου σχετικές με την επεξεργασία των συναισθημάτων. Τα πρότυπα έκφρασης συνδέονταν επίσης με μια ποικιλία νοητικών καταστάσεων που δεν χαρακτηρίζονται τυπικά ως «κοινωνικές», όπως η μάθηση, ο φόβος και το άγχος.
Ο κύριος συγγραφέας Daniel Quintana εξηγεί: «Η ωκυτοκίνη συνδέεται συχνά με την κοινωνική συμπεριφορά, οπότε ήταν ενδιαφέρον που είδαμε ότι η έκφραση των υποδοχέων της εμπλουτίστηκε έντονα σε μέρη του εγκεφάλου τα οποία εμπλέκονται στις γνωστικές καταστάσεις που συνήθως δεν θεωρούνται κοινωνικές. Για παράδειγμα, βρήκαμε έκφραση του υποδοχέα σε περιοχές του εγκεφάλου σχετικές με την επεξεργασία της γεύσης, κάτι που συμφωνεί με άλλες εργασίες και υποδηλώνει ότι η ωκυτοκίνη παίζει ρόλο στη ρύθμιση της όρεξης».
Οι ερευνητές εντόπισαν και ένα δίκτυο γονιδίων ωκυτοκίνης που σχετίζονται με το μεταβολισμό. Επίσης εντόπισαν ότι ο ρόλος της ωκυτοκίνης στην κοινωνική συμπεριφορά συνδέεται στενά με διαδικασίες ανταμοιβής του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με τον Lars T. Westlye, αναπληρωτή καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο ρόλος της ωκυτοκίνης στην ανθρώπινη συμπεριφορά εκτείνεται πέρα από τον τοκετό και τον θηλασμό.
