Μπορεί το φως του ήλιου να επηρεάσει το μικροβίωμα του εντέρου; Υπάρχουν πολλά στοιχεία που συνδέουν τη βιταμίνη D, τη λεγόμενη βιταμίνη του ήλιου, με τα αποτελέσματα της υγείας. Τώρα, οι επιστήμονες έδειξαν ότι η έκθεση στο υπεριώδες (UV) φως οδηγεί σε αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου, αλλά μόνο στα άτομα που έχουν έλλειψη βιταμίνης D. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Frontiers in Microbiology.
Η διαβίωση σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, που σημαίνει μικρότερη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και μεγαλύτερη πιθανότητα έλλειψης βιταμίνης D, συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών όπως η πολλαπλή σκλήρυνση και η φλεγμονώδης νόσο του εντέρου. Επίσης, η έρευνα δείχνει ότι οι μικροοργανισμοί που εντέρου μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτές τις παθήσεις.
Αλλά τι συνδέει τη βιταμίνη D με το μικροβίωμα; Μια ομάδα ερευνητών, από το University of British Columbia, στον Καναδά, θέλησαν να απαντήσουν σε αυτή την ερώτηση μελετώντας πώς αντιδρά το μικροβίωμα του εντέρου στο υπεριώδες φως.
Όταν τα άτομα που είχαν ανεπάρκεια βιταμίνης D έλαβαν τρεις συνεδρίες έκθεσης σε UVB, το μικροβίωμα του εντέρου τους άλλαξε και έφεραν τα ίδια χαρακτηριστικά γνωρίσματα με αυτά των συμμετεχόντων στη μελέτη που δεν είχαν ανεπάρκεια βιταμίνης D.
Η μελέτη περιελάμβανε εννέα γυναίκες που λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης D για 3 μήνες και 12 γυναίκες που δεν λάμβαναν τέτοια συμπληρώματα. Όλες είχαν ανοιχτού χρώματος δέρμα, και ειδικότερα Fitzpatrick τύπους δέρματος 1 έως 3.
Οι γυναίκες που λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης D είχαν επίπεδα στο αίμα τους που θεωρούνται επαρκή, ενώ από αυτές που δεν λάμβαναν είχαν ανεπάρκεια εκτός από μία.
Όλες οι γυναίκες είχαν τρεις συνεδρίες πλήρους έκθεσης σε ηλιακή ακτινοβολία UVB που αυξάνει τα επίπεδα της βιταμίνης D. Η ερευνητική ομάδα είδε, ως εκ τούτου, αύξηση των επιπέδων βιταμίνης D σε όλες τις εθελόντριες.
Πιο ισορροπημένο το μικροβίωμα με βιταμίνη D
Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέκριναν τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου κάθε γυναίκας πριν και μετά την έκθεση στο ηλιακό φως. Διαπιστώθηκαν σημαντικές μεταβολές στις μικροβιακές συνθέσεις στην ομάδα που ήταν ως επί το πλείστον ανεπαρκείς στη βιταμίνη D κατά την έναρξη του πειράματος. “Πριν από την έκθεση στη UVB, αυτές οι γυναίκες είχαν ένα λιγότερο διαφοροποιημένο και ισορροπημένο μικροβίωμα από εκείνες που λάμβαναν τακτικά συμπληρώματα βιταμίνης D”, σημειώνει ο καθηγητής Bruce Vallance, επικεφαλής της μελέτης. “Η έκθεση στη UVB έκανε πιο πλούσιο το μικροβίωμα σε επίπεδα που δεν διέφεραν από την ομάδα που λάμβανε συμπληρώματα βιταμίνης D, στην οποία δεν άλλαξε σημαντικά το μικροβίωμα.
Συγκεκριμένα, οι γυναίκες με έλλειψη βιταμίνης D παρουσίασαν αύξηση στα βακτήρια Firmicutes και Proteobacteria και μείωση στα Bacteroidetes, ώστε να ευθυγραμμιστούν τα επίπεδά τους με το μικροβίωμα αυτών που λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης D.
“Βρήκαμε ότι η παραγωγή βιταμίνης D ήταν η κύρια αιτία της μεταβολής στο μικροβίωμα”, εξήγησε η πρώτη συγγραφέας της μελέτης Else Bosman. “Είναι γνωστό ότι ακτινοβολία UVB παράγει βιταμίνη D και τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε ότι η βιταμίνη D είναι σημαντική για τη διατήρηση ενός υγιούς εντέρου. Τα στοιχεία ήταν μέχρι τώρα μεμονωμένα και αυτή είναι η πρώτη μελέτη που κάνει τη σύνδεση. Τα αποτελέσματα ήταν μια έκπληξη καθώς υπήρχε ένα ισχυρό αποτέλεσμα, ορατό μέσα σε μια εβδομάδα”.
Αλλά πόσο χρόνο θα έπρεπε να δαπανά κάποιος στον ήλιο για να αυξήσει τα επίπεδα της βιταμίνης D; Κατά τη διάρκεια της μελέτης, χρησιμοποιήθηκαν εξειδικευμένοι λαμπτήρες UVB που δεν προκαλούν έγκαυμα. Ήταν ένα θεραπευτικά χρησιμοποιούμενο φωτοκύτταρο σε κλινικό περιβάλλον. “Από τη μελέτη μας, είναι δύσκολο να καταλήξω στη διάρκεια της έκθεσης στον ήλιο που είναι αρκετή για να παραχθεί βιταμίνη D”, είπε η Bosman. Η διάρκεια της έκθεσης εξαρτάται και από τον τύπο δέρματος, όχι μόνο και την ποσότητα της ακτινοβολίας UVB.
“Δυστυχώς, είναι πολύ δύσκολο να αποκτήσετε αρκετή ποσότητα βιταμίνης D από τη διατροφή μόνο, γι ‘αυτό είναι σοφό να λαμβάνετε συμπληρώματα κατά τη διάρκεια του χειμώνα”, συνέστησε η Bosman. “Το σώμα είναι πολύ αποτελεσματικό στην παρασκευή βιταμίνης D από το φως του ήλιου το καλοκαίρι”.
Ο βαθμός που οι διακυμάνσεις του μικροβιώματος οι οποίες οφείλονται στη βιταμίνη D επηρεάζουν την υγεία μας είναι ασαφής. Αλλά ο καθηγητής Vallance λέει ότι αυτό μπορεί να είναι σημαντικό για τα άτομα με φλεγμονώδεις ασθένειες, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
Απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες, με άνδρες και γυναίκες, ενώ πρέπει να συμπεριληφθεί το πλήρες φάσμα των τύπων δέρματος, είπαν οι ερευνητές. Η παρούσα μελέτη περιέλαβε μια επιλεκτική ομάδα γυναικών με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Θα ήταν ενδιαφέρον να επαναληφθεί με άτομα όλων των ηλικιών. Επίσης θα ήταν χρήσιμο να δοκιμαστεί το αν η φωτοθεραπεία είναι χρήσιμη στα άτομα με εντερική φλεγμονή.
