Μια βιομηχανική χημική ουσία, που από το 2002 έχει σταδιακά εκλείψει αλλά έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν σε υδατοαπωθητικά προϊόντα και απωθητικά λεκέδων, αλλάζει το μικροβίωμα των ποντικών και μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με διεθνή ομάδα ερευνητών. Η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Toxicology.
Το σουλφονικό υπερφθοροοκτάνιο, ή PFOS (Perfluorooctane sulfonate), έχει χρησιμοποιηθεί σε προϊόντα προστασίας της επιφάνειας, όπως χαλιά και είδη ένδυσης και επικάλυψη για συσκευασίες από χαρτί. Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί σε αφρούς πυρόσβεσης. Αλλά επιμένει στο περιβάλλον και στα σώματα των ζωντανών οργανισμών. Ενώ η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ χαρακτήρισε το PFOS ως «μολυσματικό παράγοντα αναδυόμενης ανησυχίας» και η παραγωγή του σταμάτησε στις Ηνωμένες Πολιτείες, το χημικό εξακολουθεί να ανιχνεύεται στο αίμα, στο 99% του πληθυσμού των ΗΠΑ.
“Γνωρίζουμε ότι η χρόνια έκθεση σε μερικά περιβαλλοντικά χημικά, συμπεριλαμβανομένων των επίμονων οργανικών ρύπων, μπορεί να επηρεάσει το εντερικό μικροβίωμα και αξιολογούμε το κατά πόσο αυτές οι αλληλεπιδράσεις μπορούν να επηρεάσουν την υγεία”, δήλωσε ο Andrew Patterson, καθηγητής μοριακής τοξικότητας στο Pennsylvania State University.
“Η μελέτη μας δείχνει ότι το PFOS μεταβάλλει τη σύνθεση και τη λειτουργία του μικροβιώματος, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτή η χημική ουσία, και ίσως άλλες σχετιζόμενες χημικές ουσίες, έχουν μηχανισμούς δράσης εκτός των κυττάρων μας. Η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι βιομηχανικές χημικές ουσίες επηρεάζουν το μικροβίωμα είναι ένας σημαντικός και αναδυόμενος τομέας έρευνας”.
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε τις επιδράσεις του PFOS στο μικροβίωμα ποντικιών, συγκρίνοντας αυτά που ακολούθησαν μια κανονική διατροφή με αυτά που έτρωγαν τροφές οι οποίες περιείχαν PFOS σε συγκεντρώσεις κάπως υψηλότερες από εκείνες στις οποίες πιθανότατα εκτίθεται ο μέσος άνθρωπος. Στη συνέχεια, εξέτασαν το συκώτι και το εντερικό μικροβίωμα των ποντικών χρησιμοποιώντας αλληλουχία DNA, μεταβολομική και μοριακές αναλύσεις.
Οι εξετάσεις αποκάλυψαν μια σημαντική διαφορά στην κοινότητα των μικροβίων μεταξύ των ποντικών που τράφηκαν ακόμη και με τη χαμηλότερη δόση PFOS έναντι της ομάδας ελέγχου. Περαιτέρω, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε στο δοκιμαστικό σωλήνα ότι το PFOS επέφερε φυσιολογικές και μεταβολικές αλλαγές στα μικρόβια.
“Αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίζουν τις αναδυόμενες ιδέες ότι το εντερικό μικροβίωμα μπορεί να είναι ευαίσθητο στις χημικές εκθέσεις και ότι ίσως χρειαστεί να εκτιμήσουμε τον τρόπο με τον οποίο αυτή η έκθεση επηρεάζει”, δήλωσε ο Patterson.
Η ερευνητική ομάδα βρήκε επίσης στοιχεία ότι το σουλφονικό υπερφθοροοκτάνιο ενεργοποίησε τουλάχιστον δύο ή τρεις υποδοχείς που ρυθμίζουν την έκφραση γονιδίων που σχετίζεται με το μεταβολισμό ορισμένων μορίων στο σώμα.
“Είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι το PFOS μπορεί να ενεργοποιήσει διαφορετικούς πυρηνικούς υποδοχείς, αλλά ο μηχανισμός σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να είναι μοναδικός στο ότι το PFOS μεταβάλλει το εντερικό μικροβίωμα, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί αυτές τις αλλαγές στις δραστηριότητες των υποδοχέων”, δήλωσε ο Jeffrey Peters, διευθυντής, του Penn State Cancer Institute.
Το σουλφονικό υπερφθοροοκτάνιο άλλαξε τη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος και το μεταβολισμό των βακτηριακών κοινοτήτων στο έντερο. Το ερώτημα είναι αν το διαταραγμένο εντερικό μικροβίωμα προκαλεί μεταβολικές νόσους.
