Η σχέση μεταξύ διατροφής και ύπνου είναι ένα αναδυόμενο πεδίο έρευνας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 30% των ενηλίκων αντιμετωπίζει αϋπνία και μια νέα μελέτη από ερευνητές του Columbia University υποδηλώνει ότι η δίαιτα μπορεί να φταίει, εν μέρει, και πιο συγκεκριμένα οι υδατάνθρακες υψηλού γλυκαιμικού δείκτη. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο American Journal of Clinical Nutrition.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που κατανάλωναν μια δίαιτα υψηλή σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες -ιδιαίτερα σε προστιθέμενα σάκχαρα- είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αϋπνία. Οι γυναίκες των οποίων η διατροφή περιελάμβανε υψηλότερες ποσότητες λαχανικών, φυτικών ινών και ολόκληρων φρούτων (όχι χυμών) ήταν λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν προβλήματα με την αϋπνία.
«Η αϋπνία συχνά αντιμετωπίζεται με γνωστική συμπεριφορική θεραπεία ή φάρμακα αλλά αυτά μπορεί να είναι δαπανηρά ή να έχουν παρενέργειες», είπε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης James Gangwisch, επίκουρος καθηγητής στο Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons. «Με τον εντοπισμό άλλων παραγόντων που οδηγούν στην αϋπνία, μπορεί να βρούμε απλές και χαμηλού κόστους παρεμβάσεις με λιγότερες παρενέργειες».
Προηγούμενες μελέτες έχουν διερευνήσει μια πιθανή σχέση μεταξύ εξευγενισμένων υδατανθράκων και αϋπνίας, αλλά τα αποτελέσματα ήταν ασυνεπή. Και επειδή οι μελέτες δεν παρακολούθησαν τα άτομα στη διάρκεια του χρόνου, δεν είναι σαφές εάν μια δίαιτα που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες προκάλεσε την εμφάνιση της αϋπνίας ή εάν η αϋπνία τους έκανε να τρώνε περισσότερα γλυκά.
Ένας τρόπος για να διαπιστώσει κάποιος εάν η πρόσληψη υδατανθράκων προκαλεί προβλήματα ύπνου είναι να αναζητήσει την εμφάνιση αϋπνίας σε άτομα με διαφορετικές δίαιτες. Στην παρούσα μελέτη, ο Gangwisch και η ομάδα του συγκέντρωσαν στοιχεία για πάνω από 50.000 γυναίκες που συμμετείχαν στην Women’s Health Initiative και είχαν συμπληρώσει ημερολόγια σχετικά με το τι έτρωγαν. Οι ερευνητές εξέτασαν κατά πόσο οι γυναίκες που κατανάλωναν τροφές με υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη ήταν πιο πιθανό να αναπτύξουν αϋπνία.
Διαφορετικά είδη και ποσότητες υδατανθράκων αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε διαφορετικούς βαθμούς. Οι εξαιρετικά εξευγενισμένοι υδατάνθρακες -όπως τα προστιθέμενα σάκχαρα, το λευκό ψωμί, το άσπρο ρύζι και τα αναψυκτικά- έχουν υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη, δηλαδή προκαλούν ταχύτερη αύξηση του σακχάρου στο αίμα.
«Όταν το σάκχαρο του αίματος αυξάνεται γρήγορα, το σώμα αντιδρά με την απελευθέρωση της ινσουλίνης και η προκύπτουσα πτώση του σακχάρου μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση ορμονών όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο», ανέφερε ο Gangwisch.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι τα σκαμπανεβάσματα στο σάκχαρο του αίματος, λόγω της κατανάλωσης επεξεργασμένων υδατανθράκων, μπορεί να προκαλούν αϋπνία. Διαπίστωσαν ότι όσο υψηλότερος είναι ο γλυκαιμικός δείκτης -ιδιαίτερα όταν τροφοδοτείται από κατανάλωση προστιθέμενων σακχάρων και επεξεργασμένων σπόρων- τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης αϋπνίας. Ανακάλυψαν επίσης ότι οι γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερα λαχανικά και ολόκληρα φρούτα (αλλά όχι χυμούς) ήταν λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από αϋπνία.
«Τα ολόκληρα φρούτα περιέχουν ζάχαρη, αλλά οι φυτικές ίνες σε αυτά επιβραδύνουν το ρυθμό απορρόφησής της», είπε ο Gangwisch. «Αυτό υποδηλώνει ότι ο διαιτητικός ένοχος που πυροδότησε την αϋπνία των γυναικών ήταν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες ραφιναρισμένων σακχάρων που δεν απαντώνται φυσικά στα τρόφιμα».
Δεδομένου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, και όχι μόνο οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, εμφανίζουν ταχεία αύξηση του σακχάρου στο αίμα όταν τρώνε εκλεπτυσμένους υδατάνθρακες, οι συγγραφείς υποψιάζονται ότι αυτά τα ευρήματα μπορεί να ισχύουν και στον ευρύτερο πληθυσμό.
«Με βάση τα ευρήματά μας, θα χρειαζόμασταν τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές για να διαπιστώσουμε εάν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια διαιτητική παρέμβαση επικεντρωμένη στην αύξηση της κατανάλωσης ολόκληρων τροφών και σύνθετων υδατανθράκων για την πρόληψη και τη θεραπεία της αϋπνίας», είπε ο Gangwisch.
