Η διατροφή μπορεί να κάνει ένα εμβόλιο πιο αποτελεσματικό

Βασιζόμαστε στα εμβόλια COVID-19 για να τερματίσουμε την πανδημία αλλά ένα πράγμα που μπορεί να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητά τους είναι οι διατροφικές ανεπάρκειες, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους.

Οι ηλικιωμένοι έχουν ασθενέστερες ανοσολογικές αποκρίσεις και είναι γνωστό ότι ανταποκρίνονται λιγότερο καλά σε πολλά εμβόλια, συμπεριλαμβανομένου της εποχικής γρίπης. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε ασθένειες αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε ελλείψεις βιταμινών και μετάλλων -γνωστά ως μικροθρεπτικά συστατικά.

Προκειμένου το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει τη μόλυνση ή να δημιουργήσει καλή προστασία από μια ασθένεια μετά τον εμβολιασμό, χρειάζεται μια ποικιλία μικροθρεπτικών συστατικών. Αυτό ισχύει τόσο για τη νόσο COVID-19 όσο και για άλλες ασθένειες.

Δεδομένου ότι ο υποσιτισμός είναι συχνός στους ηλικιωμένους, η αύξηση των επιπέδων των βιταμινών και των μετάλλων πριν εμβολιαστούν θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19.

Όπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, οι βιταμίνες Α, Β6, Β9 (φολικό οξύ), Β12, C και D καθώς και τα ανόργανα άλατα ψευδαργύρου, σεληνίου, σιδήρου και χαλκού είναι απαραίτητα για να λειτουργήσει το ανοσοποιητικό σύστημα όπως πρέπει. Κάθε ένα από αυτά τα μικροθρεπτικά συστατικά -επίσης και η βιταμίνη Ε- έχει αποδειχθεί ότι παίζει πολλαπλούς ρόλους στην υποστήριξη της ανοσολογικής λειτουργίας και στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης. Η έρευνα έχει βρει σύνδεση μεταξύ ενός εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος και της ανεπάρκειας βιταμινών και μετάλλων.

Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα δεν τροφοδοτείται σωστά, αυτό μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε κακή ανταπόκριση στο εμβόλιο. Για παράδειγμα, μια ανασκόπηση εννέα μελετών που περιέλαβε 2.677 άτομα διαπίστωσε ότι αυτοί που είχαν ανεπάρκεια βιταμίνης D ήταν λιγότερο προστατευμένοι έναντι δύο στελεχών της γρίπης μετά τον εμβολιασμό.

Αντίθετα, οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές συμπληρωμάτων μικροθρεπτικών συστατικών (βιταμίνη Β6, βιταμίνη Ε, ψευδάργυρος και σελήνιο) σε ηλικιωμένους έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις.

Φαίνεται ότι για να δουλέψει καλύτερα, το ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζεται βιταμίνες C, D και E μαζί με ψευδάργυρο και σελήνιο που υπερβαίνουν τις ποσότητες οι οποίες μπορούν να ληφθούν από τη διατροφή. Για παράδειγμα,  επίπεδα σεληνίου πάνω από τα θεωρούμενα βέλτιστα έχουν συσχετιστεί με μεγαλύτερο ποσοστό ανάρρωσης από τη νόσο COVID-19.

Δοκιμές σε ηλικιωμένα άτομα έχουν επίσης δείξει ότι οι αποκρίσεις στον εμβολιασμό είναι καλύτερες μετά την ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση της διατροφής. Για παράδειγμα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι άτομα ηλικίας 65 έως 85 ετών που έτρωγαν πέντε ή περισσότερες μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα είχαν σημαντικά ισχυρότερη ανταπόκριση σε ένα πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο από τα άτομα της ίδιας ηλικίας που έτρωγαν μόνο δύο μερίδες φρούτων και λαχανικών.

Η χορήγηση καθημερινών συμπληρωμάτων βιταμίνης Ε σε άτομα άνω των 65 ετών βρέθηκε να αυξάνει την ποσότητα αντισωμάτων που παρήγαγαν μετά τον εμβολιασμό κατά της ηπατίτιδας Β και του τετάνου.

Σε άτομα με ανεπάρκεια σεληνίου, τα καθημερινά συμπληρώματα του μετάλλου βρέθηκαν να βελτιώνουν ορισμένες πτυχές της ανοσολογικής απόκρισης σε ένα εμβόλιο ζώντος ιού της πολιομυελίτιδας και επίσης να μειώνουν την εμφάνιση μεταλλαγμένων στελεχών του ιού. Αυτό το τελευταίο αποτέλεσμα δείχνει το γεγονός ότι νέες ιογενείς παραλλαγές είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν σε άτομα των οποίων το σώμα έχει μεγαλύτερο «οξειδωτικό στρες». Το οξειδωτικό στρες είναι αυξημένο σε ανεπαρκή λήψη αντιοξειδωτικών θρεπτικών ουσιών, όπως είναι το σελήνιο και η βιταμίνη Ε.

Όλα αυτά γίνονται προβληματικά όταν γνωρίζουμε πόσο συχνή είναι η διατροφική ανεπάρκεια. Σε μια ανασκόπηση που περιέλαβε επτά δυτικές χώρες και άτομα άνω των 60 ετών βρέθηκε να υπάρξει ανεπάρκεια σε σελήνιο, ψευδάργυρο, ιώδιο και χαλκό.

Και, ενώ το ζήτημα της ανεπάρκειας επηρεάζει δυσανάλογα τους ηλικιωμένους, δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτούς. Η έρευνα για την Εθνική Διατροφή και τη Διατροφή του Ηνωμένου Βασιλείου, το 2019, έδειξε «μια συνεχιζόμενη επιδείνωση των διατροφικών προσλήψεων και χρόνιες ελλείψεις πολλών θρεπτικών συστατικών που εμπλέκονται στην υποστήριξη των φυσιολογικών ανοσολογικών λειτουργιών» σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Οι ανεπάρκειες αφορούσαν τις βιταμίνες A, B12, C και D, τον ψευδάργυρο, το σελήνιο και το χαλκό.

Τέτοιες ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών μπορεί να περιορίσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19.

Δεδομένου αυτών των στοιχείων, κάποιοι ερευνητές προτείνουν σε εκείνους που διατρέχουν κίνδυνο ανεπάρκειας να λαμβάνουν ένα συμπλήρωμα που περιέχει τη συνιστώμενη ημερήσια δόση θρεπτικών ουσιών που είναι σημαντικά για την ανοσολογική λειτουργία για μια περίοδο εβδομάδων πριν και μετά τη λήψη του εμβολίου.

Δείτε επίσης