Ορισμένα οφέλη της αερόβιας άσκησης μπορεί να μετριαστούν από τα υψηλότερα από τα κανονικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, μια κατάσταση γνωστή ως υπεργλυκαιμία. Αυτά τα μειωμένα κέρδη παρατηρούνται σε μοντέλα ποντικών και σε ανθρώπους με χρόνια υπεργλυκαιμία που βρίσκονται στο εύρος του προδιαβήτη.
Κάθε γιατρός συνιστά τακτική αερόβια άσκηση, καθώς η μεγαλύτερη αερόβια φυσική κατάσταση είναι σημαντική για την επίτευξη καλύτερης συνολικής υγείας. Αλλά οι επιστήμονες του Joslin Diabetes Center ανακάλυψαν τώρα ότι ορισμένα οφέλη της αερόβιας άσκησης μπορεί να μετριαστούν από τα υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Αυτά τα μειωμένα κέρδη παρατηρούνται σε μοντέλα ποντικών και σε ανθρώπους με χρόνια υπεργλυκαιμία, είπε η Sarah Lessard, επίκουρη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και ανώτερη συγγραφέας της μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό στο Nature.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι αυτό το αρνητικό χαρακτηριστικό είναι ανεξάρτητο από την παχυσαρκία και τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα.
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με διαβήτη ή χρόνια υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα αγωνίζονται να βελτιώσουν την ικανότητα της αερόβιας άσκησης σε σύγκριση με τα άτομα που έχουν φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
«Η ιδέα πίσω από αυτή τη μελέτη ήταν να δούμε, αν προκαλούσαμε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε ποντίκια, θα βλάπταμε την ικανότητά τους να βελτιώσουν την αεροβική τους ικανότητα;», είπε η Lessard.
Η μελέτη είχε επίσης στόχο να αποκαλύψει τους μηχανισμούς που μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλά επίπεδα φυσικής κατάστασης σε άτομα με υπεργλυκαιμία.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δύο μοντέλα ποντικιών που αντικατοπτρίζουν τις κύριες αιτίες της υπεργλυκαιμίας στους ανθρώπους. Μια ομάδα ποντικών κατανάλωνε μια δυτική διατροφή, υψηλή σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά, η οποία προκάλεσε κάποια αύξηση βάρους εκτός από την υπεργλυκαιμία. Η άλλη ομάδα τροποποιήθηκε για να παράγει λιγότερη ινσουλίνη, η οποία προκάλεσε παρόμοιες αυξήσεις στο σάκχαρο του αίματος όπως η δυτική δίαιτα, παρότι τα ποντίκια κατανάλωναν μια δίαιτα χαμηλότερη σε ζάχαρη και λίπος και διατήρησαν ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Και οι δύο ομάδες υποβλήθηκαν σε ένα πρωτόκολλο άσκησης στο οποίο έτρεχαν με τροχούς στα κλουβιά τους για να ενισχύσουν την αερόβια φυσική τους κατάσταση.
Και στις δύο υπεργλυκαιμικές ομάδες, τα ζώα έτρεξαν περίπου 500 χιλιόμετρα κατά τη διάρκεια της μελέτης, αλλά, κατά μέσο όρο, απέτυχαν να βελτιώσουν την ικανότητα αερόβιας άσκησης σε σύγκριση με τα ποντίκια που είχαν χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους, είπε η Lessard. Εξετάζοντας λεπτομερέστερα τους σκελετικούς μυς σε αυτά τα ποντίκια, οι ερευνητές είδαν ότι οι μυς δεν προσαρμόζονταν στην αερόβια πρόκληση κανονικά.
Ο μυϊκός ιστός μπορεί να αναδιαμορφωθεί, και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η άσκηση γίνεται ευκολότερη όταν την κάνουμε τακτικά. Με την πάροδο του χρόνου, η αερόβια άσκηση, όπως το τρέξιμο ή το κολύμπι, μπορεί να αλλάξει τις μυϊκές ίνες για να γίνουν πιο αποτελεσματικές στη χρήση οξυγόνου κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αναπτύσσουμε επίσης νέα αιμοφόρα αγγεία για να επιτρέψουμε την παροχή περισσότερου οξυγόνου στους μυς, κάτι που βοηθά στην αύξηση των επιπέδων αερόβιας φυσικής μας κατάστασης.
Οι επιστήμονες λένε ότι τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να αποτρέψουν την αναδιαμόρφωση των μυών, εν μέρει, τροποποιώντας τις πρωτεΐνες της «εξωκυτταρικής μήτρας» στο χώρο μεταξύ των μυϊκών κυττάρων, όπου σχηματίζονται τα αιμοφόρα αγγεία.
Προηγούμενη εργασία από το εργαστήριο της Lessard έδειξε ότι μια βιολογική οδός γνωστή ως μονοπάτι σηματοδότησης JNK μπορεί να λειτουργήσει ως ένα είδος μοριακού διακόπτη που δίνει σήμα στα μυϊκά κύτταρα να προσαρμοστούν είτε στην αερόβια είτε στην άσκηση δύναμης.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αυτά τα σήματα του μονοπατιού JNK διασταυρώνονταν στα υπεργλυκαιμικά ποντίκια, ενεργοποιώντας μονοπάτια που σχετίζονται με την προπόνηση δύναμης, παρότι τα ποντίκια εκτελούσαν αερόβια άσκηση. «Ως αποτέλεσμα, οι μύες των υπεργλυκαιμικών ζώων είχαν μεγαλύτερες ίνες και λιγότερα αιμοφόρα αγγεία, κάτι που είναι πιο χαρακτηριστικό της προπόνησης δύναμης, παρά της αερόβιας προπόνησης», είπε η Lessard.
Μετά από αυτά τα ευρήματα στα ζώα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν σε κλινικές δοκιμές με νεαρούς ενήλικες ότι όσοι είχαν υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους ως απόκριση στην πρόσληψη γλυκόζης -κατάσταση γνωστή ως μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη- παρουσίασαν χαμηλότερη ικανότητα αερόβιας άσκησης.
«Κοιτάζοντας το πώς ανταποκρίθηκαν οι μύες τους σε μία τυπική αερόβια άσκηση, είδαμε επίσης ότι όσοι είχαν τη χαμηλότερη ανοχή γλυκόζης είχαν την υψηλότερη ενεργοποίηση της οδού σηματοδότησης JNK, η οποία εμποδίζει τις αερόβιες προσαρμογές», ανέφερε η Lessard.
«Τα καλά νέα είναι ότι, αν και τα μοντέλα υπεργλυκαιμίας των ποντικών απέτυχαν να βελτιώσουν την αερόβια φυσική κατάσταση με την προπόνηση, πέτυχαν άλλα σημαντικά οφέλη για την υγεία από την άσκηση, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης μάζας λίπους και του βελτιωμένου μεταβολισμού της γλυκόζης. Έτσι, η τακτική αερόβια άσκηση εξακολουθεί να είναι μια βασική σύσταση για τη διατήρηση της υγείας σε άτομα με ή χωρίς υπεργλυκαιμία».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα άτομα με υπεργλυκαιμία μπορούν επίσης να επωφεληθούν από άλλες μορφές άσκησης, όπως η προπόνηση δύναμης, η οποία συνιστάται για τη διατήρηση της υγείας.
Συνολικά, η μελέτη προτείνει διάφορες προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα άτομα με χρόνια υπεργλυκαιμία να ξεπεράσουν τα εμπόδια στην ανάπτυξη της αερόβιας ικανότητας. Το ένα είναι να υιοθετήσετε μια δίαιτα σχεδιασμένη για να διατηρεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα χαμηλά. Ένα άλλο είναι να λαμβάνετε τα φάρμακα που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός για τον διαβήτη και τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε φυσιολογικό εύρος.
«Συχνά σκεφτόμαστε τη διατροφή και την άσκηση ως ξεχωριστούς τρόπους βελτίωσης της υγείας μας», είπε ο Lessard. «Αλλά η δουλειά μας δείχνει ότι υπάρχει μεγαλύτερη αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των δύο παραγόντων του τρόπου ζωής από ό,τι ήταν γνωστό προηγουμένως και υποδηλώνει ότι ίσως θέλουμε να τους εξετάσουμε μαζί προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία η αερόβια άσκηση».
