Η κατανάλωση υψηλότερων ποσοτήτων κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος και ζωικού λίπους (πλην του γαλακτοκιμικού) αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Αντίθετα, η η κατανάλωση περισσότερων φυτικών λιπαρών μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Αυτά είναι τα συμπεράσματα μιας προκαταρκτική έρευνας παρουσιάστηκε στις Επιστημονικές Συνεδρίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας το 2021.
Η μελέτη είναι η πρώτη που αναλύει διεξοδικά τον αντίκτυπο στον κίνδυνο εγκεφαλικού από το λίπος που προέρχεται από φυτικές, γαλακτοκομικές και μη γαλακτοκομικές ζωικές πηγές.
“Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι ο τύπος του λίπους και οι διαφορετικές πηγές λίπους είναι πιο σημαντικά από τη συνολική ποσότητα του διατροφικού λίπους για την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού”, δήλωσε ο Fenglei Wang, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός υπότροφος στο τμήμα Διατροφής στο TH του Harvard Chan School of Public Health στη Βοστώνη.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν επί 27 χρόνια 117.136 συμμετέχοντες στη μελέτη Nurses’ Health Study (1984-2016) και στη Health Professionals Follow-up Study (1986-2016), δύο από τις μεγαλύτερες μελέτες για την εξέταση των παραγόντων κινδύνου για διάφορες χρόνιες ασθένειες. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 50 ετών, κατά μέσο όρο, το 63% ήταν γυναίκες, το 97% λευκοί και όλοι ήταν ελεύθεροι από καρδιακές παθήσεις και καρκίνο κατά την εγγραφή τους.
Στην αρχή, και κάθε 4 χρόνια κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ερωτηματολόγια κατανάλωσης τροφών οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό της ποσότητας, της πηγής και του τύπου του διατροφικού λίπους κατά το προηγούμενο έτος. Οι ερευνητές υπολόγισαν το σωρευτικό μέσο όρο των διατροφικών δεδομένων με την πάροδο του χρόνου για να αντικατοπτρίζει τη μακροπρόθεσμη διατροφική πρόσληψη. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες ανάλογα με την πρόσληψη του λίπους.
Το συνολικό κόκκινο κρέας περιελάμβανε βοδινό, χοιρινό ή αρνί ως κύριο πιάτο, σε σάντουιτς ή ανάμεικτα πιάτα και επεξεργασμένα κόκκινα κρέατα. Τα επεξεργασμένα κόκκινα κρέατα περιελάμβαναν μπέικον, λουκάνικο, μπολόνια, χοτ ντογκ, σαλάμι και άλλα.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι:
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, 6.189 συμμετέχοντες υπέστησαν εγκεφαλικό επεισόδιο, συμπεριλαμβανομένων 2.967 ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων (προκαλούνται από θρόμβο ο οποίος διακόπτει τη ροή του αίματος σε μέρος του εγκεφάλου) και 814 αιμορραγικών εγκεφαλικών (που προκαλούνται από αιμορραγία αγγείων στον εγκέφαλο).
- Οι συμμετέχοντες στο υψηλότερο πεμπτημόριο πρόσληψης ζωικού λίπους (χωρίς γαλακτοκομικά) είχαν 16% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν εγκεφαλικό από εκείνους που έτρωγαν το λιγότερο λίπος (το χαμηλότερο πεμπτημόριο).
- Τα γαλακτοκομικά λιπαρά από προϊόντα όπως το τυρί, το βούτυρο, το γάλα, το παγωτό και η κρέμα δεν συσχετίστηκαν με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.
- Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τα περισσότερα φυτικά λίπη και τα περισσότερα πολυακόρεστα λιπαρά είχαν 12% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν εγκεφαλικό σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν τα λιγότερα.
- Όσοι κατανάλωναν μία επιπλέον μερίδα ολόκληρου κόκκινου κρέατος κάθε μέρα είχαν 8% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού και όσοι κατανάλωναν μία ακόμη μερίδα επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος είχαν 12% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.
“Με βάση τα ευρήματά μας, συνιστούμε στο ευρύ κοινό να μειώσει την κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, να ελαχιστοποιήσει τα λιπαρά μέρη του μη επεξεργασμένου κρέατος και να αντικαταστήσει το λαρδί (χοιρινό λίπος) ή το βόειο λίπος (beef tallow) με μη τροπικά φυτικά έλαια όπως το ελαιόλαδο, το καλαμποκέλαιο ή το σογιέλαιο στο μαγείρεμα, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος εγκεφαλικού”, είπε ο Wang.
Ο Wang ανέφερε ότι μια ματιά στους υποτύπους πρόσληψης του λίπους, όπως είναι ο διαχωρισμός των κορεσμένων λιπαρών που καταναλώνονται από φυτικές, γαλακτοκομικές ή μη γαλακτοκομικές ζωικές πηγές, θα ήταν χρήσιμη για την περαιτέρω κατανόηση της σχέσης μεταξύ της πρόσληψης λίπους και του κινδύνου εγκεφαλικού.
“Πολλά επεξεργασμένα κρέατα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και κορεσμένα λιπαρά και χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικά λιπαρά. Η έρευνα δείχνει ότι η αντικατάσταση του επεξεργασμένου κρέατος με άλλες πηγές πρωτεΐνης, ιδιαίτερα από φυτικές πηγές, σχετίζεται με χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας”, δήλωσε η Alice H. Lichtenstein, καθηγήτρια επιστήμης και πολιτικής της διατροφής στο Πανεπιστήμιο Tufts της Βοστώνης και επικεφαλής συγγραφέας της επιστημονικής δήλωσης της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας για το 2021, Dietary Guidance to Improve Cardiovascular Health. “Βασικά χαρακτηριστικά μιας υγιεινής διατροφής για την καρδιά είναι η εξισορρόπηση της πρόσληψης θερμίδων για την επίτευξη και διατήρηση υγιούς βάρους, η επιλογή δημητριακών ολικής αλέσεως, άπαχης και φυτικής πρωτεΐνης και ποικιλία φρούτων και λαχανικών, ο περιορισμός του αλατιού, της ζάχαρης, των ζωικών λιπών, των επεξεργασμένων τροφίμων και του αλκοόλ. Εφαρμόστε αυτήν την οδηγία ανεξάρτητα από το πού παρασκευάζεται ή καταναλώνεται το φαγητό”.
Ένας περιορισμός στη μελέτη είναι ότι είναι παρατηρητική, επομένως τα αποτελέσματα δεν μπορούν να αποδείξουν μια σχέση αιτίας – αποτελέσματος μεταξύ κατανάλωσης λίπους και κινδύνου εγκεφαλικού. Επίσης, η διατροφική πρόσληψη αναφέρθηκε από τους ίδιους τους συμμετέχοντες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ανακρίβειες. Ωστόσο, η επανάληψη των αξιολογήσεων της διατροφής κάθε τέσσερα χρόνια βοηθά στη μείωση αυτού του πιθανού σφάλματος και στη βελτίωση της ακρίβειας των υπολογισμών των τροφών. Επιπλέον, η μελέτη περιελάμβανε κυρίως επαγγελματίες υγείας ευρωπαϊκής καταγωγής, επομένως, τα ευρήματα μπορεί να μην μπορούν να γενικευτούν σε άτομα από διαφορετικές φυλετικές και εθνοτικές ομάδες.
