Για πρώτη φορά, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας βρήκαν ότι η άσκηση καίει το λίπος που βρίσκεται στο μυελό των οστών και προσφέρει στοιχεία ότι η διαδικασία αυτή βελτιώνει την ποιότητα των οστών.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Bone and Mineral Research και υποδηλώνει ότι τα παχύσαρκα άτομα – που συχνά έχουν χειρότερη ποιότητα οστών – μπορούν να αποκομίσουν περισσότερα οφέλη από την άσκηση από τα αδύνατα άτομα.
“Μια από τις κύριες κλινικές συνέπειες αυτής της έρευνας είναι ότι η άσκηση δεν είναι απλώς καλή, αλλά εκπληκτική για την υγεία των οστών», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Maya Styner, γιατρός και επίκουρη καθηγήτρια ενδοκρινολογίας και μεταβολισμού. “Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, είδαμε ότι το τρέξιμο χτίζει γερά οστά στα ποντίκια”.
Παρόλο που η έρευνα αφορούσε ποντίκια και άρα δεν είναι άμεσα “μεταφράσιμη” στην ανθρώπινη κατάσταση, τα είδη των βλαστοκυττάρων που παράγουν οστά και λίπος στα ποντίκια είναι ίδια με αυτά που παράγουν οστά και λίπος στους ανθρώπους.
Η Styner δήλωσε ότι η έρευνα θα μπορούσε επίσης να φωτίσει μερικούς από τους παράγοντες που βρίσκονται πίσω από την αποδόμηση των οστών που συνδέονται με παθήσεις όπως ο διαβήτης, η αρθρίτιδα, η ανορεξία και η χρήση στεροειδών φαρμάκων.
“Βλέπω πολλούς ασθενείς με κακή υγεία οστών και πάντα τους μιλάω για το τι μπορεί να κάνει η άσκηση, ανεξάρτητα από το ποια είναι η αιτία της οστικής τους κατάστασης”, είπε η Styner. “Οι μελέτες μας δείχνουν ότι η ποιότητα και η δύναμη του οστού αυξάνεται σημαντικά με την άσκηση και ακόμη περισσότερο στους παχύσαρκους ασκούμενους”.
Ο μυελός των οστών
Τα οστά και ο μυελός τους έχουν μια δυναμικότητα μεγαλύτερη από όσο φαντάζεται κάποιος. Ο μυελός, ειδικότερα, είναι ένας κόμβος δραστηριότητας, ο οποίος συντονίζει το σχηματισμό οστού και χόνδρου. Επίσης, αυτός ο ρευστός ιστός στον ενήλικα άνθρωπο αποτελεί το κύριο αιμοποιητικό όργανο, καθώς εκεί παράγονται τα περισσότερα κύτταρα του αίματος του οργανισμού. Οι μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών πραγματοποιούνται για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών όπως μορφές καρκίνου του αίματος και αναιμίες.
Ο μυελός παράγει επίσης λίπος. Ο φυσιολογικός ρόλος του λίπους του μυελού των οστών στο σώμα – και το αν είναι ευεργετικός ή επιβλαβής για την υγεία – παραμένει κάπως μυστηριώδης. Γενικά, το λίπος του μυελού των οστών πιστεύεται ότι περιλαμβάνει ένα ειδικό αποθεματικό λίπους το οποίο δεν χρησιμοποιείται για την κατανάλωση ενέργειας κατά τη διάρκεια της άσκησης με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται το υπόλοιπο λίπος στο σώμα. Η νέα μελέτη προσφέρει στοιχεία για το αντίθετο.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν τα πειράματά τους σε δύο ομάδες ποντικιών. Μια ομάδα τράφηκε με μια κανονική διατροφή και η άλλη έλαβε μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (παχύσαρκα ποντίκια) που άρχισε ένα μήνα μετά τη γέννηση. Όταν ήταν 4 μηνών, οι μισοί από τους ποντικούς κάθε ομάδας έλαβαν ένα τροχό για να χρησιμοποιήσουν όποτε ήθελαν για τις επόμενες έξι εβδομάδες. Επειδή στα ποντίκια αρέσει να τρέχουν, η ομάδα με πρόσβαση στον τροχό έτεινε να περνάει πολύ χρόνο ασκούμενη.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τη σύνθεση του σώματος των ζώων, το λίπος του μυελού και την οστική πυκνότητα σε διάφορα σημεία του σώματος. Όπως αναμενόταν, τα παχύσαρκα ποντίκια άρχισαν με περισσότερα κύτταρα λίπους και μεγαλύτερα λιποκύτταρα στον μυελό τους. Μετά από άσκηση έξι εβδομάδων, τόσο τα παχύσαρκα όσο και τα αδύνατα ποντίκια παρουσίασαν σημαντική μείωση του συνολικού μεγέθους των λιπωδών κυττάρων και της συνολικής ποσότητας λίπους στον μυελό των οστών.
Με την άσκηση, στα παχύσαρκα ποντίκια το λίπος του μυελού των οστών μειώθηκε πάνω από το 50% σε σύγκριση με τα παχύσαρκα ποντίκια που έκαναν καθιστική ζωή. Οι δοκιμές αποκάλυψαν επίσης ότι η άσκηση βελτίωσε το πάχος του οστού και ότι αυτό το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα έντονο στα παχύσαρκα ποντίκια.
Σύμφωνα με την Styner, όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το λίπος του μυελού μπορεί να καεί από την άσκηση και ότι αυτή η διαδικασία είναι καλή για τα οστά. “Η παχυσαρκία φαίνεται πως αυξάνει μια λιπαρή αποθήκη στο οστό, και αυτή η αποθήκη συμπεριφέρεται πάρα πολύ σαν τις κοιλιακές και άλλες λιπαρές αποθήκες”, δήλωσε ο Styner. “Η άσκηση είναι σε θέση να μειώσει το μέγεθος αυτού του αποθέματος ενώ ταυτόχρονα κατασκευάζει ισχυρότερα οστά”.
Η αιτία για αυτό το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι πως όταν τα λιπώδη κύτταρα καίγονται κατά τη διάρκεια της άσκησης, ο μυελός χρησιμοποιεί την απελευθερωμένη ενέργεια για να κάνει περισσότερα οστά. Επειδή τόσο τα λιπώδη όσο και τα οστικά κύτταρα προέρχονται από μητρικά κύτταρα γνωστά ως μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα, θα μπορούσε η άσκηση με κάποιο τρόπο να διεγείρει αυτά τα βλαστοκύτταρα για να ανακάμψουν περισσότερα οστεοκύτταρα.
