Professor and Director of the Clinical Anatomy Learning Centre, Lancaster University, The Conversation.
Κάθεστε αναπαυτικά; Απλώς σταματήστε για μια στιγμή και παρατηρήστε τη στάση σας. Τι κάνουν τα πόδια σας; Είναι σταυρωτά; Το δεξί ή το αριστερό σταυρώνετε; Το 62% των ανθρώπων σταυρώνει τα πόδια από δεξιά προς αριστερά, το 26% προς την αντίθετη κατεύθυνση και το 12% δεν έχει καμία προτίμηση. Υπάρχουν συνήθως δύο τρόποι για να καθίσετε σε μια καρέκλα και να σταυρώσετε τα πόδια σας, ο ένας είναι στο γόνατο και ο άλλος στον αστράγαλο. Αλλά όσο άνετα κι αν κάθεστε με σταυρωμένα πόδια, μήπως είναι κακό για την υγεία και τη στάση του σώματος;
Μια ματιά στα στοιχεία. Κατ’ αρχάς, η έρευνα δείχνει ότι το σταυροπόδι μπορεί να αυξήσει την κακή ευθυγράμμιση των γοφών, με το ένα πόδι να είναι ψηλότερα από τον άλλο. Και αλλάζει την ταχύτητα με την οποία το αίμα κινείται μέσω των αιμοφόρων αγγείων στα κάτω άκρα, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να σχηματιστεί θρόμβος αίματος.
Οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι το σταύρωμα στα γόνατα είναι χειρότερο από αυτό των αστραγάλων. Πράγματι, το να κάθεστε με αυτόν τον τρόπο μπορεί να προκαλέσει αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Λόγω της συγκέντρωσης του αίματος στις φλέβες, η καρδιά σας πρέπει να εργάζεται περισσότερο για να το ξεπεράσει αυτό και αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο βλάβης στα αιμοφόρα αγγεία σας. Γι’ αυτό όταν μετράτε την αρτηριακή σας πίεση θα πρέπει να έχετε τα πόδια σας παράλληλα στο πάτωμα.
Επίδραση στο σώμα
Όσο πιο συχνά κάθεστε σταυροπόδι, τόσο πιο πιθανό είναι να έχετε μακροπρόθεσμες αλλαγές στο μήκος των μυών και στη διάταξη των οστών στη λεκάνη σας. Και λόγω του τρόπου με τον οποίο συνδέεται ο σκελετός, το σταύρωμα των ποδιών μπορεί να προκαλέσει κακή ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης και των ώμων. Η θέση του κεφαλιού σας μπορεί ενδεχομένως να μην ευθυγραμμιστεί λόγω αλλαγών στα οστά του αυχένα, καθώς η σπονδυλική στήλη προσπαθεί να κρατήσει το κέντρο βάρους σας πάνω από τη λεκάνη.
Ο λαιμός σας μπορεί επίσης να επηρεαστεί επειδή η μία πλευρά του σώματος είναι πιο αδύναμη από την άλλη. Η ίδια ανισορροπία μπορεί να παρατηρηθεί στους μυς της λεκάνης και της πλάτης ως αποτέλεσμα της κακής στάσης του σώματος, των πιέσεων και των καταπονήσεων που προκαλούνται από το σταυροπόδι. Η λεκάνη μπορεί να μην ευθυγραμμιστεί λόγω του παρατεταμένου στρέτσινγ των γλουτιαίων μυών στη μία πλευρά.
Το να κάθεστε με τα πόδια σταυρωμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνει την πιθανότητα σκολίωσης -μια μη φυσιολογική ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης- και άλλων παραμορφώσεων. Μπορεί επίσης να κάνει πιο έντονο το σύνδρομο τροχαντηρίου πόνου, μια κοινή και επώδυνη κατάσταση που επηρεάζει την εξωτερική πλευρά του ισχίου και του μηρού.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το να κάθεστε με σταυρωμένα πόδια μπορεί να θέσει το περονιαίο νεύρο στο κάτω πόδι σε κίνδυνο συμπίεσης και τραυματισμού. Αυτό συνήθως εκδηλώνεται ως αδυναμία όταν προσπαθείτε να σηκώσετε την πλευρά του μικρού δακτύλου του ποδιού, καθώς και ως “πτώση του ποδιού”, όπου κρέμεται ολόκληρο το πόδι. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό είναι βραχύβιο και επανέρχεται στο φυσιολογικό μέσα σε λίγα λεπτά.
Ακόμη, υπάρχουν στοιχεία ότι το σταύρωμα των ποδιών θα μπορούσε να επηρεάσει την παραγωγή σπέρματος. Αυτό συμβαίνει επειδή η θερμοκρασία των όρχεων πρέπει να είναι μεταξύ 2°C και 6°C κάτω από την τυπική θερμοκρασία του σώματος. Το να κάθεστε σταυροπόδι αυξάνει τη θερμοκρασία των όρχεων κατά 2-3,5°C. Οι μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του οσχέου ή των όρχεων μπορεί να μειώσει τόσο τον αριθμό όσο και την ποιότητα των σπερματοζωαρίων.
Να σημειωθεί ότι λόγω των διαφορών στην ανατομία ανδρών και γυναικών είναι πιθανώς πολύ πιο εύκολο για τις γυναίκες να κάθονται σταυροπόδι -ιδιαίτερα επειδή οι άνδρες έχουν μειωμένο εύρος κίνησης στο ισχίο.
Κάποια οφέλη
Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι το να κάθεστε με σταυρωμένα πόδια μπορεί να είναι ευεργετικό για μερικούς ανθρώπους. Μια μικρή μελέτη του 2016, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι για άτομα που έχουν το ένα πόδι μακρύτερο από το άλλο, το να κάθονται σταυροπόδι μπορεί να τους βοηθήσει στη ρύθμιση του ύψους των δύο πλευρών της λεκάνης, βελτιώνοντας την ευθυγράμμιση.
Το σταυροπόδι φαίνεται να μειώνει τη δραστηριότητα ορισμένων μυών, ιδιαίτερα των λοξών μυών (αυτών που βρίσκονται κάτω από το δέρμα στο σημείο που βάζετε τα χέρια στους γοφούς σας) σε σύγκριση με το να κάθεστε με τα πόδια προς τα εμπρός. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε τους μυς του πυρήνα σας και να αποτρέψετε την υπερβολική προσπάθεια.
Ομοίως, υπάρχουν ενδείξεις ότι το σταυροπόδι βελτιώνει τη σταθερότητα των ιερολαγόνιων αρθρώσεων (υπεύθυνες για τη μεταφορά βάρους μεταξύ της σπονδυλικής στήλης και των ποδιών).
Η ετυμηγορία; Είναι ίσως καλύτερα να αποφύγετε να σταυρώνετε τα πόδια αν μπορείτε. Πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με το σταύρωμα των ποδιών πιθανώς να επιδεινώνονται από άλλα υποκείμενα ζητήματα όπως η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία. Έχοντας αυτό κατά νου, η κύρια συμβουλή είναι να μην κάθεστε ακίνητοι στην ίδια θέση για πολύ ώρα.
