Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι στην κορύφωσή τους και πολλοί από εμάς θα περάσουμε μερικές χαλαρές μέρες δίπλα σε μια πισίνα. Αλλά πώς μπορείτε να διασφαλίσετε ότι αυτή η ευχάριστη εμπειρία δεν θα σας αφήσει με δυσάρεστες εκπλήξεις; Πολλοί μολυσματικοί μικροοργανισμοί χρησιμοποιούν το νερό για να εξαπλωθούν σε νέους ξενιστές. Ως εκ τούτου, οι πισίνες μπορεί να είναι μια σημαντική πηγή ορισμένων ασθενειών όπως είναι οι γαστρεντερίτιδες.
Οι υδατογενείς αιτίες μιας μόλυνσης σπάνια εντοπίζονται. Λιγότερο από το 10% των ασθενών πηγαίνουν στον γιατρό και οι περισσότεροι από αυτούς δεν υποβάλλουν δείγματα για εργαστηριακό έλεγχο. Ακόμα κι αν το έκαναν, οι μικροοργανισμοί είναι δύσκολο να ανιχνευθούν στο νερό και συχνά έχουν εξαφανιστεί τη στιγμή που πραγματοποιείται η έρευνα. Αλλά τί είδους ζωύφια ζουν στις πισίνες και στα σπα;
Η πλειονότητα των μικροοργανισμών που καταλήγουν στις πισίνες προέρχονται από το γαστρεντερικό μας σύστημα και φτάνουν εκεί μέσω μόλυνσης από κόπρανα ή από τον βρώμικο πυθμένα. Τα μικροσκοπικά, μονοκύτταρα παράσιτα Cryptosporidium και Giardia είναι δύο αιτίες γαστρεντερίτιδας που σχετίζεται με τις πισίνες παγκοσμίως. Αυτά τα παράσιτα μπορεί να προκαλέσουν διάρροια, αφυδάτωση, απώλεια βάρους, κοιλιακό πόνο, πυρετό, ναυτία και έμετο. Το Cryptosporidium και το Giardia είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για μετάδοση μέσω του νερού. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι ανθεκτικά στο χλώριο και εξαιρετικά μολυσματικά. Μια μικρή ποσότητα μολυσμένων κοπράνων είναι αρκετή για να μολύνει πολλούς κολυμβητές.
Ένας αριθμός ιών και βακτηρίων –όπως Shigella spp, Escherichia coli και Norovirus– εξαπλώνονται επίσης μέσω των πισινών, προκαλώντας γαστρεντερίτιδα. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα που συνδέονται με τροφική δηλητηρίαση: έμετος, διάρροια (μερικές φορές αιματηρή), πυρετός και κράμπες στο στομάχι. Ορισμένα είδη E. coli μπορεί επίσης να παράγουν μια επιβλαβή τοξίνη. Η τοξίνη Shiga μπορεί να προκαλέσει αιματηρή διάρροια και αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο, έναν τύπο νεφρικής ανεπάρκειας, αν και αυτό συνήθως συνδέεται περισσότερο με το φαγητό παρά με τις πισίνες. Τα καλά νέα είναι ότι η σωστή χλωρίωση μιας πισίνας θα σκοτώσει αυτά τα βακτηριακά και ιικά παθογόνα.
Η Naegleria fowleri, η αιτία της αμοιβαδικής μηνιγγίτιδας (γνωστή και ως το παράσιτο που τρώει τον εγκέφαλο), ζει σε ζεστό, μη χλωριούχο γλυκό νερό και έχει προκαλέσει το θάνατο παιδιών. Εισέρχεται στο σώμα με το νερό που ανεβαίνει στη μύτη. Είναι κυρίως ένα θέμα για παιδιά και άλλους που κολυμπούν σε λίμνες γλυκού νερού, ποτάμια και ιαματικές πηγές, και όσους κολυμπούν σε ζεστές και ανεπαρκώς χλωριωμένες πισίνες. Μπορείτε να βάλετε το κεφάλι σας στην πισίνα αλλά μην καταπιείτε νερό. Το κύριο πρόβλημα είναι η τυχαία κατάποση. Πάντως, οι περισσότερες μολύνσεις αυτιών από τις οποίες υποφέρουν οι κολυμβητές σχετίζονται με επαναλαμβανόμενη και παρατεταμένη διαβροχή του ακουστικού πόρου και όχι με συγκεκριμένα παθογόνα στο νερό.
Τι σημαίνει η έντονη μυρωδιά χλωρίου μιας πισίνας;
Η μυρωδιά του χλωρίου ακούγεται ότι θα ήταν κάτι καλό, αλλά δεν είναι. Η έντονη μυρωδιά χλωρίου που σχετίζεται με τις πισίνες οφείλεται στις χλωραμίνες και όχι στο χλώριο. Οι χλωραμίνες είναι ένα υποπροϊόν της χημικής αντίδρασης μεταξύ του χλωρίου και του αζώτου από τον ανθρώπινο ιδρώτα και τα ούρα. Η διαδικασία της υπερχλωρίωσης, ή η προσθήκη επιπλέον χλωρίου, καταστρέφει την αμμωνία και τις οργανικές ενώσεις. Αυτό μειώνει τις χλωραμίνες, εξαλείφει τη μυρωδιά και βελτιώνει την απολύμανση. Μια καλά διαχειριζόμενη πισίνα με επαρκή επίπεδα χλωρίου δεν πρέπει, στην πραγματικότητα, να έχει καμία οσμή. Να ξέρετε πάντως ότι τα ούρα είναι σε γενικές γραμμές αποστειρωμένα, επομένως δεν βλάπτουν. Ωστόσο, τροφοδοτούν τη χημική διαδικασία που παράγει χλωραμίνες και έτσι μειώνει την αποτελεσματικότητα της χλωρίωσης.
Τα κόπρανα είναι μια διαφορετική κατάσταση. Εισέρχονται στις πισίνες κυρίως από «ατυχήματα» κολυμβητών. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι, παγκοσμίως, οι περισσότερες πισίνες έχουν τουλάχιστον μία «τυχαία έκλυση κοπράνων» κάθε εβδομάδα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ακόμη και καθημερινά σε πισίνες υδροθεραπείας ή σε εκείνες που χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα από βρέφη και νήπια τα οποία δεν έχουν εκπαιδευτεί στην τουαλέτα. Οι πάνες κολύμβησης που διατίθενται στο εμπόριο μειώνουν το πρόβλημα, αλλά γενικά προκύπτει κάποια “απελευθέρωση”. Οι τυχαίες εκλύσεις κοπράνων αντιμετωπίζονται με υψηλές δόσεις χλωρίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πισίνες είναι κλειστές για το κοινό, στη συνέχεια είτε αδειάζονται, απολυμαίνονται και ξαναγεμίζονται, είτε ολόκληρη η πισίνα υπερχλωριώνεται (συνήθως απαιτεί κλείσιμο 12 έως 24 ωρών).
Αποφύγετε τυχόν δύσοσμες, βρώμικες και κακοσυντηρημένες πισίνες. Το νερό πρέπει να είναι κρυστάλλινο και τα πλακάκια γύρω από τις άκρες καθαρά. Υπάρχει ένα όριο στο πόσο μπορούμε να βασιστούμε στην απολύμανση και τον καθαρισμό για να μειώσουμε τον κίνδυνο λοιμώξεων που σχετίζονται με την πισίνα. Ακόμη και η καλύτερα συντηρημένη πισίνα μπορεί να περιέχει μικροοργανισμούς ανθεκτικούς στο χλώριο. Ακολουθήστε τις απλές συμβουλές τοποθετημένες στους τοίχους κάθε εγκατάστασης: κάντε ντους πριν μπείτε και μην κολυμπήσετε εάν είστε άρρωστοι με διάρροια.