Το σοκ που νιώθουμε όταν αντιμετωπίζουμε ένα θανάσιμο κίνδυνο είναι τόσο δυνατό που ο εγκέφαλος υφίσταται μόνιμες αλλαγές, γράφουν Καναδοί επιστήμονες στο περιοδικό Clinical Psychological Science. Πιο συγκεκριμένα, προκαλεί υπερευαισθησία στα αρνητικά συμβάντα της ζωής.
Το συμπέρασμα βασίζεται σε μελέτη των επιβατών μιας πτήσης που παρ’ ολίγον να χαθεί στον Ατλαντικό.
Στις 24 Αυγούστου 2001, η πτήση 236 της Air Transat που πετούσε από τη Λισσαβόνα στο Τορόντο, έκανε αναγκαστική προσγείωση σε ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο στις Αζόρες, αφού πρώτα πετούσε για μισή ώρα με σβηστές μηχανές εξαιτίας διαρροής καυσίμων.
Η προσγείωση ήταν δύσκολη αλλά η καταστροφή δεν επήλθε. Μετά το συμβάν, αρκετοί από τους 306 επιβάτες εμφάνισαν σύνδρομο μετατραυματικού στρες.
Τρία χρόνια μετά, το Ερευνητικό Ινστιτούτο Rotman στο Τορόντο ζήτησε από τους επιβάτες να υποβληθούν σε ένα τεστ που αξιολογούσε την ποιότητα των αναμνήσεών τους. Τους ζητήθηκε επίσης να περιγράψουν ό,τι θυμούνταν από το χτύπημα στους Διδύμους Πύργους που συνέβη τρεις εβδομάδες αργότερα, καθώς και από ένα ουδέτερο γεγονός.
Τα τεστ έδειξαν ότι όλοι τους θυμόντουσαν πολλές λεπτομέρειες απ’ ό,τι είχαν ζήσει στη διάρκεια του ταξιδιού τους, ανεξάρτητα από το αν είχαν εκδηλώσει σύνδρομο μετατραυματικού στρες ή όχι.
Ανεξίτηλα σημάδια
Μια δεκαετία αργότερα, 8 επιβάτες δέχτηκαν να υποβληθούν σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) κατά τη διάρκεια της οποίας έβλεπαν βίντεο με την ειδησεογραφική κάλυψη του δικού τους ατυχήματος, των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και ενός ουδέτερου γεγονότος.
Την ώρα που έβλεπαν τα βίντεο για την πτήση 236, η δραστηριότητα στα τμήματα του εγκεφάλου που παίζουν ρόλο στη μνήμη, τα συναισθήματα και την οπτική επεξεργασία (αμυγδαλή, ιππόκαμπος και περιοχές της μέσης γραμμής του εγκεφάλου) ήταν ιδιαίτερα αυξημένη.
Οι λεπτομέρειες που ανακάλεσαν στη μνήμη τους ήταν «σαν να το είχαν ζήσει την προηγούμενη μέρα», ανέφερε η επικεφαλής ερευνήτρια Ντανιέλα Παλόμπο.
Εξίσου έντονες ήταν οι αντιδράσεις του εγκεφάλου τους και στα πλάνα της 11ης Σεπτεμβρίου, γεγονός που κάνει τους ερευνητές να εκτιμούν ότι το ατύχημά τους, τούς προκάλεσε υπερευαισθησία στα αρνητικά συμβάντα της ζωής.
«Η τραυματική εμπειρία που είχαν εξακολουθεί να τους στοιχειώνει ανεξάρτητα από το αν εκδήλωσαν μετατραυματικό στρες ή όχι», επισήμανε η δρ Παλόμπο. «Το εύρημα μπορεί να εξηγεί γιατί ενώ σβήνουν με τον χρόνο οι πεζές εμπειρίες μας, τα τραύματα αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια».
