Ο εθισμός στη σοκολάτα είναι πραγματικός

Όλοι θέλουν κάποια στιγμή να φάνε ένα κομμάτι σοκολάτας αλλά αν δεν μπορείτε να περάσετε τη μέρα σας χωρίς σοκολάτα τότε σημαίνει ότι έχετε πρόβλημα.

H σοκολάτα φαίνεται πως είναι η πιο εθιστική τροφή. Οι έρευνες δείχνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων λένε πως πιο εύκολα μπορούν να ζήσουν χωρίς αλκοόλ, καφέ ή σεξ παρά χωρίς σοκολάτα.

Οι ειδικοί λένε ότι ορισμένες τροφές, όπως η σοκολάτα, προκαλεί παραγωγή ενδορφινών στο εγκέφαλο και αυτή η φυσική αντίδραση προκαλεί εξάρτηση από την συγκεκριμένη τροφή.

Μια δημοσκόπηση, που πραγματοποιήθηκε σε 3.000 Βρετανούς για λογαριασμό του British Heart Foundation, αποκάλυψε ότι άντρες και γυναίκες κρύβουν από τον/την σύντροφό τους πόση σοκολάτα τρώνε κάθε μέρα. Το 30% φροντίζει να τρώει τη σοκολάτα του καθ’ οδόν προς το σπίτι ή την δουλειά. Το 13% το κρύβει ότι τρώει σοκολάτα πίσω από την πόρτα του ψυγείου, ή κάτω από το κάλυμμα του κρεβατιού ή μόλις βγει έξω από το δωμάτιο ο/η σύντροφος. Μερικοί έχουν “κρυφό μέρος” σε ντουλάπια.

Οι υπερβολές με τη σοκολάτα κάνουν κακό και το British Heart Foundation συνιστά στους λάτρεις της σοκολάτας να βάλουν φρένο στη κατανάλωσή της. Έτσι κάνει μια εκστρατεία τον επόμενο μήνα για «αποτοξίνωση από τη σοκολάτα» την οποία ονομάζει «Dechox». Για να δελεάσει τους εθισμένους λέει πως όποιος τρώει καθημερινά σοκολάτα και την κόψει, μπορεί να χάσει 5 κιλά σε έναν χρόνο, δίχως να αλλάξει τίποτα άλλο στη ζωή του.

Εθισμός και άγχος

Πιθανότατα θα έχετε ακούσει τον όρο chocoholic. Οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι ότι ο εθισμός σε μια τροφή ή στις τροφές γενικότερα λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο στον εγκέφαλο όπως ο εθισμός στο ποτό, το τσιγάρο και τα ναρκωτικά, όμως υπάρχουν μελέτες που υποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει διαφορά.

Υπάρχουν τρία βασικά χαρακτηριστικά στον εθισμό:

  • έντονη λαχτάρα
  • απώλεια του ελέγχου επί του αντικειμένου της λαχτάρας
  • συνέχιση της χρήσης παρότι υπάρχει γνώση των κακών συνεπειών.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι μπορούν να εμφανίζουν αυτά τα τρία χαρακτηριστικά στις σοκολάτες και σε ορισμένα άλλα τρόφιμα. Αν λοιπόν σας “τρέχουν τα σάλια” μετά το φαγητό για μια σοκολάτα ή αισθάνεστε νευρικοί επειδή σάς λείπει πιθανότατα έχετε εθιστεί.

Τα τρόφιμα στα οποία μπορεί να εθιστεί κανείς είναι αυτά που παρέχουν πολλή ζάχαρη και το λίπος γιατί διεγείρουν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου. Εκκρίνεται, για παράδειγμα, σεροτονίνη η οποία μάς κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα. Η σοκολάτα είναι πλούσια σε ζάχαρη και λίπος.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Archives of General Psychiatry , ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Yale ζήτησαν από εθελοντές να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια και να αξιολογήσουν την εθιστική συμπεριφορά τους απέναντι στις τροφές. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου την ώρα που οι εθελοντές έβλεπαν, μύριζαν και τελικά έπιναν ένα μιλκσέικ με σοκολάτα.

Οι συμμετέχοντες που είχαν αξιολογήσει υψηλά τον εθισμό τους στις τροφές εμφάνισαν απότομη αύξηση της δραστηριότητας στο τμήμα του εγκεφάλου που ρυθμίζει τους πόθους. Από τη στιγμή που άρχισαν να πίνουν το σοκολατούχο μιλκσέικ, η δραστηριότητα σ’ αυτή την περιοχή του εγκεφάλου μειώθηκε. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τα άτομα που είναι εθισμένα στα ναρκωτικά.

Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος της επιστημονικής συζήτησης για το τι προκαλεί παχυσαρκία αφορά τον εθισμό σε συγκεκριμένες τροφές, όπως η σοκολάτα, το παγωτό, τα κούκις κλπ. Πολλοί άνθρωποι που είναι υπέρβαροι ποθούν ορισμένα τρόφιμα και χάνουν τον έλεγχο.

Φαίνεται επίσης ότι το στρες συνδέεται με τον εθισμό απέναντι στις τροφές. Όσοι έχουν “σπάσει” τον εθισμό τους στα ναρκωτικά έχουν την τάση να υποτροπιάζουν όταν βρίσκονται υπό πίεση. Το ίδιο συμβαίνει και με τις τροφές καθώς έχει παρατηρηθεί ότι το άγχος είναι αυτό που συχνά ωθεί τους ανθρώπους να χαλάσουν τη δίαιτα που ακολουθούν.

Αντιμετώπιση

Παρά τις ομοιότητες, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ του εθισμού στις ουσίες και στα τρόφιμα. Το πιο προφανές είναι ότι τα τρόφιμα είναι απαραίτητα για την επιβίωση, ενώ τα ναρκωτικά και το αλκοόλ δεν είναι. Αυτό κάνει τη θεραπεία πολύ δύσκολη. Δεν είναι δυνατόν να μείνει κανείς μακριά από τις τροφές και έτσι δεν μπορεί να διακοπεί ο εθισμός.

Υπάρχουν δύο συμβουλές στην περίπτωση του εθισμού σε μια τροφή. Ο ένας είναι να τρώτε με μέτρο, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο διότι ο εθισμένος χάνει τον έλεγχο. Η άλλη συμβουλή είναι ότι επειδή το μέτρο δεν φαίνεται να βοηθάει πρέπει να σταματήσετε να τρώτε εντελώς το τρόφιμο στο οποίο υποψιάζεστε ότι έχετε εθιστεί.

Μια συμβουλή με τη σοκολάτα είναι να μασάτε καλά τις μπουκιές σας. Θα σας δώσει μεγαλύτερη ευχαρίστηση, αυτό που στην πραγματικότητα θέλετε από τη σοκολάτα. Έτσι είναι πιθανόν να έχετε λιγότερες μπουκιές. Μια άλλη συμβουλή είναι να προσπαθήσετε να αντικαταστήσετε τη σοκολάτα με κάτι άλλο που δεν είναι κατ’ ανάγκη τροφή, όπως το να κάνετε εκείνη τη στιγμή μια έντονη άσκηση, αν φυσικά το επιτρέπει το περιβάλλον.

Δείτε επίσης