Της Sarah Jackson, Research Psychologist, Health Behaviour Research Centre, UCL The Conversation.
Κάποτε το μοντέλο Kate Moss είπε ότι «τίποτα δεν έχει τόσο καλή γεύση όσο η αδύνατη αίσθηση». Αυτό δηλώνει την αίσθηση στην κοινωνία ότι το να είναι κάποιος αδύνατoς είναι η συνταγή για την ευτυχία. Η παχυσαρκία προκαλεί μια σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη, αλλά η απώλεια βάρους θα σας κάνει πραγματικά πιο ευτυχισμένους;
Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη σωματική σας υγεία, μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE βρήκε ότι η επίδραση στην ψυχική υγεία ήταν λιγότερο απλή. Μελετήσαμε 1.979 υπέρβαρους και παχύσαρκους ανθρώπους που έχασαν το 5% ή περισσότερο του βάρους τους σε διάστημα τεσσάρων ετών και διαπιστώσαμε ότι ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν ότι αισθάνονται κατάθλιψη από εκείνους που παρέμειναν εντός του 5% του αρχικού τους βάρους.
Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από την English Longitudinal Study of Ageing, η οποία συνέλεξε δεδομένα από ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω -αποκλείσαμε συμμετέχοντες που είχαν ήδη κλινική κατάθλιψη ή μια εξουθενωτική ασθένεια. Ενώ οι νοσηλευτές παρακολουθούσαν την απώλεια βάρους, η καταθλιπτική διάθεση και η συνολική ευημερία αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια.
Από τους 1.979 συμμετέχοντες, 278 (14%) έχασαν τουλάχιστον το 5% του αρχικού σωματικού τους βάρους (κατά μέσο όρο 6,8 κιλά ο καθένας). Πριν προσαρμοστούν για σοβαρά προβλήματα υγείας και σημαντικά γεγονότα της ζωής, όπως το πένθος -που μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους και καταθλιπτική διάθεση- είχαν 78% περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν καταθλιπτική διάθεση. Χωρίς αυτά τα ζητήματα, πάνω από το ήμισυ (52%) εξακολουθούσαν να είναι πιο πιθανό να αισθάνονται στα κάτω τους.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση, αλλά αυτό θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος και όχι της ίδιας της απώλειας βάρους, επειδή η βελτίωση της διάθεσης συχνά παρατηρείται πολύ νωρίς στη θεραπεία και δεν συνδέεται με την ποσότητα των κιλών που χάνονται.
Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν έναν σχετιζόμενο κίνδυνο ανάπτυξης καταθλιπτικής διάθεσης -ακόμα και μετά από την πρόθεση απώλειας βάρους και όχι λόγω μιας κατάστασης υγείας. Το εύρημα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η απώλεια βάρους προκαλεί κατάθλιψη, επειδή τόσο η κατάθλιψη όσο και η απώλεια βάρους μπορεί να έχουν μια κοινή αιτία. Αλλά σημαίνει είναι ότι δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι η απώλεια βάρους θα βελτιώσει τη διάθεση και θα σας κάνει πιο ευτυχισμένους στη ζωή.
Σημαντικά σωματικά οφέλη
Γενικά συνιστάται να χάνουν βάρος τα παχύσαρκα άτομα. Mια έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι το 60% των υπέρβαρων και παχύσαρκων ενηλίκων προσπαθούσαν να το κάνουν. Όπως έχουν βρει προηγούμενες μελέτες, είδαμε επίσης ευνοϊκές αλλαγές στους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, με άτομα που έχασαν βάρος λιγότερο πιθανό να έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων.
Με βάση αυτό, δεν θα θέλαμε να αποθαρρύνουμε κανέναν από το να προσπαθήσει να χάσει βάρος, αλλά μάλλον ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να περιμένουν ότι είναι μια μαγική θεραπεία που βελτιώνει τα πάντα στη ζωή τους. Η φιλόδοξη διαφήμιση από επωνυμίες διατροφής μπορεί να προσφέρει στους ανθρώπους μη ρεαλιστικές προσδοκίες -συχνά υπόσχονται άμεσες βελτιώσεις που μπορεί να μην επιβεβαιωθούν στην πραγματικότητα. Οι άνθρωποι πρέπει να είναι ρεαλιστές σχετικά με την απώλεια βάρους και να είναι προετοιμασμένοι για τις προκλήσεις.
Το ανθυγιεινό φαγητό είναι παντού γύρω μας και όπως θα καταλάβαινε οποιοσδήποτε έχει κάνει ποτέ δίαιτα, η αντίσταση στον πειρασμό απαιτεί σημαντική δύναμη θέλησης που μπορεί να επηρεάσει ψυχικά. Μπορεί επίσης να συνεπάγεται ότι χάνετε κάποιες ευχάριστες δραστηριότητες. Ωστόσο, η διάθεση μπορεί να βελτιωθεί μόλις επιτευχθεί το βάρος-στόχος και η εστίαση είναι στη διατήρηση του βάρους.
Η απώλεια βάρους είναι αναμφίβολα καλή για την υγεία, αλλά είναι σημαντικό οι επαγγελματίες υγείας να λαμβάνουν υπόψη την ψυχολογική ευεξία όταν συνιστούν ή παρακολουθούν την απώλεια βάρους. Και οι άνθρωποι που προσπαθούν να χάσουν βάρος δεν πρέπει να φοβούνται να αναζητήσουν βοήθεια, είτε από φίλους, από την οικογένεια ή από επαγγελματίες. Μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα κιλά είναι πιο πιθανό να παραμείνουν χαμηλά.
