Πριν λίγα χρόνια οι ειδικοί συνιστούσαν κατά κόρον λάιτ προϊόντα καθώς έχουν λιγότερες θερμίδες και αυτό υποτίθεται ότι ωφελούσε στο αδυνάτισμα.
Οι λάιτ τροφές εξακολουθούν να είναι τις μόδας αλλά σήμερα έχει γίνει κατανοητό ότι η αφαίρεση του λίπους από τα προϊόντα και αντικατάστασή τους με ζάχαρη δεν αναχαίτισε την αυξητική τάση των στατιστικών γύρω από την παχυσαρκία. Επίσης, έγινε κατανοητό ότι στην περίπτωση του διαβήτη, τα λιπαρά είναι σωτήρια διότι δεν αυξάνουν το ζάχαρο και την ινσουλίνη όπως συμβαίνει με τη ζάχαρη.
Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη που μια νέα μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Circulation βρήκε ότι τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, (γάλα, τυρί ή γιαούρτι) είναι καλύτερα από αυτά των μηδέν ή λίγων λιπαρών και συσχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Δεν υπήρχαν ποτέ επιστημονικές αποδείξεις ότι τα λάιτ γαλακτοκομικά προϊόντα είναι καλύτερα από τα πλήρη, πέραν την σκέψης ότι περιέχουν λιγότερες θερμίδες. Όμως όταν ένα προϊόν περιέχει λιγότερες θερμίδες χωρίς να προκαλεί κορεσμό της πείνας, δεν μειώνει τη συνολική πρόσληψη θερμίδων μέσα στην ημέρα.
«Δεν υπήρξε ποτέ ένδειξη ότι οι άνθρωποι που τρώνε γαλακτοκομικά λίγων λιπαρών έχουν καλύτερη έκβαση της υγείας τους σε σχέση με αυτούς που τρώνε πλήρη γαλακτοκομικά», ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Dariush Mozaffarian, καθηγητής στη Σχολή Επιστήμης της Διατροφής του Πανεπιστημίου Tufts της Βοστώνης.
Λίγα και πολλά λιπαρά
Οι ερευνητές παρακολούθησαν επί 15 χρόνια 3.333 άτομα ηλικίας 30-75 ετών που συμμετείχαν σε δύο γνωστές αμερικανικές μελέτες, την Nurses’ Health Study και την Health Professionals Follow-up Study.
Σε τακτά χρονικά διαστήματα οι συμμετέχοντες υποβάλλονταν σε αναλύσεις αίματος και συμπλήρωναν ερωτηματολόγια για τη διατροφή που ακολουθούσαν και την υγεία τους. Μέσα σε 15 χρόνια 277 άτομα είχαν εκδηλώσει διαβήτη τύπου 2.
Εξετάζοντας στα στοιχεία, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι εθελοντές που έτρωγαν τα περισσότερα πλήρη γαλακτοκομικά είχαν κατά μέσον όρο 46% μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν διαβήτη τύπου 2. Η συσχέτιση αυτή παρέμεινε ισχυρή ακόμα και όταν οι ερευνητές συνεκτίμησαν άλλους διατροφικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου, ή ακόμα και το σωματικό βάρος.
Η μελέτη είναι σημαντική διότι συμβάλλει να οδηγηθεί η επιστημονική έρευνα προς την σωστή κατεύθυνση. Οι κατηγορίες που εκτοξεύονταν στο παρελθόν κατά του λίπους βασίζονταν στο γεγονός ότι παρέχει περισσότερες θερμίδες από τους υδατάνθρακες. Όμως η αντικατάσταση του λίπους από ζάχαρη όχι μόνο φαίνεται να μην βοηθάει στο αδυνάτισμα αλλά επιβαρύνει μεταβολικά το σώμα διότι αυξάνει το σάκχαρο του αίματος και την ινσουλίνη. Το λίπος ωστόσο δεν έχει αυτές τις μεταβολικές επιπτώσεις. Με εξαίρεση τα τρανς λιπαρά τα οποία πρέπει να αποφεύγονται εντελώς, για τα υπόλοιπα λιπαρά δεν φαίνεται να υπάρχουν αποδείξεις ότι επιβαρύνουν την υγεία.
Η εκστρατεία κατά των λιπαρών ξεκίνησε στη δεκαετία του 1950 όταν διαπιστώθηκε ότι τα κορεσμένα λιπαρά αυξάνουν τη χοληστερίνη στο αίμα και θεωρήθηκαν αιτία της επιδημίας των καρδιακών προσβολών που είχε εκδηλωθεί στις αναπτυγμένες χώρες. Σήμερα αυτό δεν είναι καθόλου σίγουρο, π.χ. σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη τα τρανς λιπαρά ευθύνονται για τον πρόωρο θάνατο και όχι τα κορεσμένα λιπαρά.
Τελικά, κατά τον Μοζαφάριαν, δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα λίγων λιπαρών είναι καλύτερα από τα πλήρη και άρα «δεν υπάρχει λόγος να τα συνιστούμε στον κόσμο».
Πλήρη γαλακτοκομικά και για… αδυνάτισμα
Μήπως όμως τα λάιτ γαλακτοκομικά, πέρα από την περίπτωση του διαβήτη, έχουν όφελος διότι αδυνατίζουν;
Μια ξεχωριστή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Journal of Nutrition από ερευνητές του Brigham and Women’s Hospital, του Harvard University και του Karolinska Institute εξέτασε τις επιπτώσεις που έχουν τα πλήρη γαλακτοκομική σε σχέση με τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Η μελέτη αυτή παρακολούθησε 18.438 γυναίκες που συμμετείχαν Women’s Health Study, μια σημαντική αμερικανική μελέτη. Μετά από σχεδόν 11 χρόνια, 8.238 από αυτές τις γυναίκες που συμμετείχαν έγιναν παχύσαρκες και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι όσες κατανάλωναν τα περισσότερα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα είχαν τις λιγότερες πιθανότητες να παχύνουν.
