Μια κοινή λοίμωξη του νευρικού συστήματος είναι ο έρπης ζωστήρας. Ονομάζεται έτσι γιατί στην πιο συνηθισμένη μορφή τους εμφανίζεται με τη μορφή φυσαλιδώδους εξανθήματος που «ζώνει» τη μία πλευρά του σώματος. Ο έρπης ζωστήρ συχνά συνοδεύεται από εξουθενωτικό πόνο, ο οποίος μπορεί να επιμένει για πολλούς μήνες ή ακόμα και χρόνια, μετά την αντιμετώπιση του εξανθήματος. Ακολουθούν απαντήσεις στις 10 πιο συνηθισμένες ερωτήσεις.
- Τι είναι ο έρπης ζωστήρας;
Ο έρπητας ζωστήρας είναι µία επίπονη νόσος που επηρεάζει τα νεύρα και τη περιοχή του δέρµατος που καταλήγουν. Προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ίδιου ιού που προκαλεί την ανεµευλογιά. Συµβαίνει πιο συχνά σε άτοµα άνω των 60 ετών.
2. Ποια είναι η αιτία;
Μετά την ανεµευλογιά, ο ιός δεν εκριζώνεται από το σώµα, αλλά παραµένει στο νευρικό σύστηµα σε λανθάνουσα κατάσταση. Μπορεί να επανενεργοποιηθεί οποιαδήποτε χρονική στιγµή προκαλώντας έρπητα ζωστήρα.
Το 95% των ενηλίκων άνω των 60 ετών έχουν περάσει ανεµευλογιά. Συνεπώς, έχουν τον ιό που προκαλεί τον έρπητα ζωστήρα µέσα στον οργανισµό τους και µπορεί να αναπτύξουν τη νόσο.
3. Τι πιθανότητες έχω να πάθω έρπητα ζωστήρα;
Η πιθανότητα εµφάνισης έρπητα ζωστήρα υπερδιπλασιάζεται µετά την ηλικία των 60, λόγω της φυσικής εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήµατος µε την αύξηση της ηλικίας.
Έχετε 1 στις 4 πιθανότητες να πάθετε έρπητα ζωστήρα κάποια στιγµή της ζωής σας. Ειδικότερα για άτοµα µε χρόνια συνοδά νοσήµατα (σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια, άσθµα, χρόνια νεφρική νόσο, κατάθλιψη, φλεγµονώδη νόσο του εντέρου) η πιθανότητα εµφάνισης έρπητα ζωστήρα αυξάνεται σηµαντικά,
4. Ποια είναι τα συµπτώµατα;
Τα συµπτώµατα του έρπητα ζωστήρα µπορούν να κυµανθούν από ήπια έως πολύ σοβαρά. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί πόσο σοβαρός θα είναι ο έρπητας ζωστήρας.
Τυπικά, υπάρχει ένα εξάνθηµα στη µία πλευρά του σώµατος, συχνά στο άνω µέρος του σώµατος, το θώρακα, το λαιµό ή γύρω από τον οφθαλµό. Το εξάνθηµα µετατρέπεται σε επώδυνες, γεµάτες υγρό φυσαλίδες, οι οποίες σπάνε, σχηµατίζουν κρούστα και επουλώνονται µέσα σε λίγες εβδοµάδες.
Ο έρπητας ζωστήρας δεν είναι απλώς ένα εξάνθηµα. Οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αίσθηµα καύσου, διαπεραστικό πόνο στην περιοχή του εξανθήµατος που µπορεί να είναι σταθερός ή διαλείπων. Μερικές φορές, ακόµη και απαλά ερεθίσµατα, όπως η αφή των ρούχων ή ένα ελαφρύ αεράκι κατά µήκος του δέρµατος µπορεί να προκαλέσει πόνο10. Στις σοβαρές περιπτώσεις, ο πόνος είναι αφόρητος.
5. Πόσο διαρκεί ο πόνος;
Ο πόνος κατά την οξεία φάση του έρπητα ζωστήρα (κατά την ύπαρξη του εξανθήµατος) διαρκεί κατά µέσο όρο 2-4 εβδοµάδες.
Συνήθως, ο πόνος από έρπητα ζωστήρα σταµατά µετά την επούλωση του εξανθήµατος. Ωστόσο, ορισµένα άτοµα βιώνουν µακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο που ονοµάζεται µεθερπητική νευραλγία, η οποία µπορεί να διαρκέσει µήνες ή ακόµα και χρόνια. Όπως και µε τον έρπητα ζωστήρα, ο κίνδυνος ανάπτυξης µακροχρόνιου νευροπαθητικού πόνου αυξάνεται µε µε την αύξηση της ηλικίας.
6. Ποια είναι η επίπτωση στην καθηµερινή ζωή;
Ο πόνος από έρπητα ζωστήρα µπορεί να έχει σοβαρή αρνητική επίπτωση στις ζωές των πασχόντων. Η πλειοψηφία των πασχόντων δηλώνουν ότι επηρεάζει σηµαντικά την ποιότητα ζωής τους και διαταράσσεται µέχρι και ο ύπνος τους, η εργασία και η κοινωνική ζωή τους.
7, Μπορεί ο έρπητας ζωστήρας να προκαλέσει µόνιµη βλάβη;
∆υστυχώς, ναι. Το 10-20% των περιστατικών έρπητα ζωστήρα επηρεάζει τον οφθαλµό, γεγονός το οποίο µπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της όρασης ή σπανίως και σε τύφλωση στο προσβεβληµένο μάτι.
Ο έρπης ζωστήρ µπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια ακοής στην προσβεβληµένη πλευρά του σώµατος, λοίµωξη του δέρµατος, µόνιµες ουλές ή ακόµα πιο σπάνια, περιφερική κινητική νευροπάθεια (βλάβη σε νεύρο που ελέγχει την κίνηση).
8. Είναι µεταδοτική η ασθένεια;
∆εν µπορείτε να κολλήσετε έρπητα ζωστήρα από κάποιον που έχει έρπητα ζωστήρα ή ανεµευλογιά. Ο έρπητας ζωστήρας προκαλείται από επανενεργοποίηση του δικού σας ιού της ανεµευλογιάς που είναι ήδη µέσα σας. Η έκθεση σε κάποιον µε ενεργό έρπητα ζωστήρα δεν έχει καµία επίδραση σε αυτή την επανενεργοποίηση. Ωστόσο, για όσο χρόνο είναι παρούσες οι φυσαλίδες του έρπητα ζωστήρα, είναι δυνατό να µεταδώσετε την ανεµευλογιά σε άτοµα που δεν την είχαν ποτέ.
9. Υπάρχει θεραπεία;
Σε ορισµένες περιπτώσεις, ο έρπητας ζωστήρας είναι δύσκολο να αντιµετωπιστεί. Ο gιατρός σας µπορεί να σας συνταγογραφήσει διάφορα θεραπευτικά σχήµατα ώστε να αντιµετωπίσει τα συµπτώµατα, καθώς και παυσίπονα για την ανακούφιση από τον πόνο που σχετίζεται µε τον έρπητα ζωστήρα. Οι θεραπείες µπορεί να ποικίλουν ανάλογα την περίπτωση. Για να είναι αποτελεσµατική µια αντιική θεραπεία ένταντι του έρπητα ζωστήρα, πρέπει να ξεκινήσει όχι αργότερα από 72 ώρες µετά την εµφάνιση του εξανθήµατος.
10. Μπορεί να προληφθεί;
Ναι! Η πρόληψη του έρπητα ζωστήρα είναι εφικτή µέσω του εµβολιασµού. Στην Ελλάδα, ο εµβολιασµός έναντι του έρπητα ζωστήρα έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραµµα Εµβολιασµών του Υπουργείου Υγείας. Σύµφωνα µε αυτό το πρόγραµµα, το εµβόλιο συστήνεται και χορηγείται δωρεάν στα άτοµα 60 ετών και άνω, ανεξάρτητα από το αν είχαν προηγούµενο επεισόδιο έρπητα ζωστήρα.
Συζητήστε µε τον γιατρό ή τον φαρµακοποιό σας για την πρόληψη/ εµβολιασµό έναντι του έρπητα ζωστήρα. Όπως µε κάθε εµβόλιο, το εµβόλιο έναντι του έρπητα ζωστήρα ενδέχεται να µην προστατεύσει πλήρως όλους όσους κάνουν το εµβόλιο.
