Πολλά από τα οφέλη του κόκκινου κρασιού έχουν πιστωθεί σε ένα μόριο που ονομάζεται ρεσβερατρόλη. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί για αυτήν την ένωση έχουν αποτελέσει αντικείμενο μεγάλης συζήτησης. Ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο και να προάγει την υγεία της καρδιάς, άλλοι λένε ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη.
Η ρεσβερατρόλη είναι μια ένωση που παράγεται από ορισμένα φυτά ως απόκριση στο στρες του περιβάλλοντος και τις μυκητιασικές λοιμώξεις. Η φυσική της λειτουργία είναι να διασφαλίζει την επιβίωση του φυτού κάτω από αυτές τις σκληρές συνθήκες. Επίσης έχει χρησιμοποιηθεί ως ανατολίτικο φάρμακο για τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με τα αιμοφόρα αγγεία και το συκώτι. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες απέτυχαν να εντοπίσουν αυτή τη λειτουργία «ελιξηρίου».
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature το 2014, οι ερευνητές Sajish Matthew και Paul Schimmel εξηγούν ένα μηχανισμό μέσω του οποίου η ρεσβερατρόλη μπορεί να έχει αντικαρκινική, αντιδιαβητική και καρδιοπροστατευτική δράση. Τα κύτταρα λειτουργούν σωστά επειδή ένας μεγάλος αριθμός πρωτεϊνών στο εσωτερικό τους κάνει συγκεκριμένες εργασίες, όπως να επιτρέπουν σε ένα κύτταρο να μετακινείται από το ένα μέρος στο άλλο. Αυτές οι πρωτεΐνες αλληλεπιδρούν ή συνδέονται με άλλες πρωτεΐνες για να εκτελέσουν πολλές λειτουργίες και ο τρόπος με τον οποίο συνεργάζονται υπαγορεύεται από τις τρισδιάστατες δομές τους –πρωτεΐνες με παρόμοιες δομές συχνά συνδέονται μεταξύ τους.
Οι Matthew και ο Schimmel άρχισαν να ενδιαφέρονται για τη ρεσβερατρόλη όταν συνειδητοποίησαν ότι ένα μόριο απόκρισης στο στρες που εξέταζαν αρχικά, η συνθετάση tyrosyl tRNA, είχε παρόμοια τρισδιάστατη δομή με τη ρεσβερατρόλη. Ενθουσιασμένοι από αυτή την ομοιότητα, διαπίστωσαν ότι η ρεσβερατρόλη αλληλεπιδρά με τη συνθετάση tRNA και ότι αυτή η αλληλεπίδραση ήταν κρίσιμη για το εάν η ρεσβερατρόλη παρουσίαζε μια απόκριση στο στρες –κάτι που θα εξηγούσε μερικά από αυτά τα οφέλη του κόκκινου κρασιού για την υγεία. Αλλά αν για κάποιο λόγο αποφευχθεί η συγκεκριμένη αλληλεπίδραση, η ρεσβερατρόλη δεν θα έδινε οφέλη.
Απόκριση στο στρες
Αφού βρήκαν τον βασικό συνεργάτη για τη ρεσβερατρόλη, οι συγγραφείς εστίασαν στην κατανόηση του πώς αυτή η αλληλεπίδραση ρυθμίζει τα επίπεδα ορισμένων άλλων μορίων που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο ένα κύτταρο αντιμετωπίζει τις διάφορες πιέσεις του περιβάλλοντος. Τρία από αυτά τα μόρια ονομάζονται p53, AMPK και SIRT6.
Κάνοντας μια μελέτη σε ποντίκια, οι επιστήμονες έδειξαν ότι η ρεσβερατρόλη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των p53, AMPK και SIRT6 εντός των κυττάρων. Αυτό είναι σημαντικό επειδή το p53 θεωρείται ως το πιο ισχυρό φρένο στον σχηματισμό καρκίνου και τα αυξημένα επίπεδά του μπορούν να εξηγήσουν γιατί το κόκκινο κρασί μπορεί να μειώσει την εμφάνιση όγκων. Ομοίως, αυξημένες ποσότητες SIRT6 μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα γλυκόζης που παρατηρούνται σε διαβητικούς ασθενείς. Τα σταφύλια είναι μια άλλη σημαντική πηγή ρεσβερατόλης και αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί συνιστώνται σε διαβητικούς. Τα αυξημένα επίπεδα AMPK αναγκάζουν τα κύτταρα να αποκρίνονται στο στρες πιο αποτελεσματικά προάγοντας την κυτταρική επιβίωση.
Έτσι, αυτή η μελέτη εξηγεί έναν θεμελιώδη μηχανισμό που μεσολαβεί στα πολλαπλά οφέλη για την υγεία που αποδίδονται στην ρεσβερατρόλη. Η ελπίδα θα ήταν, λοιπόν, ότι ο βασικός συνεργάτης της ρεσβερατρόλης -η συνθετάση τυροσυλ tRNA- θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί μαζί της για θεραπευτικούς σκοπούς.
Σημειώστε ότι η ρεσβερατρόλη βρίσκεται επίσης σε επαρκείς ποσότητες στον ευκάλυπτο, τον κρίνο, τα φιστίκια, τις μουριές και, φυσικά, τα σταφύλια. Έτσι, τα όποια οφέλη για την υγεία υπάρχουν, μπορούν να προκύψουν από εναλλακτικές πηγές.
