Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Νορθγουέστερν θεωρούν πως το μήκος των τελομερών μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια εάν ένας άνθρωπος θα εμφανίσει καρκίνο ή όχι. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Εbiomedicine.
Τα προστατευτικά «καλύμματα» στα άκρα των χρωμοσωμάτων που προλαμβάνουν την καταστροφή του DNA – τα τελομερή – έχουν μεγαλύτερες φθορές στα άτομα που αναπτύσσουν καρκίνο.
Η μελέτη έδειξε ότι τα τελομερή των ατόμων που εμφάνισαν καρκίνο φαινόταν να ανήκουν σε άτομα που είναι 15 χρόνια πιο γερασμένα.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι α τελομερή στα άτομα που εμφάνισαν καρκίνο ήταν μικρότερα και συνέχιζαν να κονταίνουν μέχρι και τέσσερα χρόνια πριν την εμφάνιση του καρκίνου. Ξαφνικά όμως σταματούσαν να μικραίνουν. Τα άτομα που παρουσίαζαν αυτό το μοτίβο τελομερών ανέπτυξαν τελικά καρκίνο.
«Η κατανόηση του συγκεκριμένου μοτίβου συρρίκνωσης των τελομερών μπορεί να αποτελεί έναν βιοδείκτη πρόβλεψης του καρκίνου» ανέφερε ο Λίφανγκ Χου, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν.
Οι ερευνητές έλαβαν πολλές μετρήσεις των τελομερών για 792 άτομα σε μια περίοδο 13 ετών. Από το σύνολο των εθελοντών οι 135 διαγνώστηκαν με διαφορετικές μορφές καρκίνου, όπως του προστάτη, του δέρματος, του πνεύμονα και του αίματος (λευχαιμία).
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα τελομερή κονταίναν αρχικά πολύ ταχύτερα στα άτομα που επρόκειτο να εμφανιστεί καρκίνος. Σε όλα τα άτομα που εμφάνισαν καρκίνο τα τελομερή έμοιαζαν ως και 15 χρόνια γηραιότερα σε σύγκριση με τα άτομα που δεν εμφάνισαν τη νόσο.
Όμως, η ταχεία διαδικασία της γήρανσης των τελομερών σταματούσε 3-4 χρόνια πριν τη διάγνωση του καρκίνου.
Τελομερή και καρκίνος
Τα τελομερή κονταίνουν κάθε φορά που ένα κύτταρο διαιρείται. ‘Οσο μεγαλύτερο ηλικιακά είναι ένα άτομο, τόσο περισσότερες φορές έχουν διαιρεθεί τα κύτταρά του και τόσο κοντύτερα είναι τα τελομερή.
Με δεδομένο ότι τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται και αναπτύσσονται γρήγορα, οι επιστήμονες ανέμεναν ότι τα χρωμοσώματα θα κόνταιναν τόσο που το κύτταρο θα αυτοκαταστρεφόταν. Ωστόσο, είδαν πως αυτό δεν συμβαίνει. Ενδεχομένως ο καρκίνος να προκαλείται από τα πολύ μικρά τελομερή ως μια προσπάθεια να μην πεθάνει το κύτταρο.
Οι επιστήμονες ελπίζουν να εντοπίσουν πώς ακριβώς ο καρκίνος επηρεάζει τη διαδικασία σμίκρυνσης των τελομερών ώστε να αναπτυχθούν θεραπείες που θα κάνουν τα καρκινικά κύτταρα να αυτοκτονούν χωρίς να βλάπτονται τα υγιή κύτταρα γύρω τους.
Διάφορες καταστάσεις μπορεί να μικραίνουν τα τελομερή και μια από αυτές είναι το άγχος. Η μεσογειακή διατροφή προστατεύει τα τελομερή ενώ οι ρύποι της ατμόσφαιρας και τα τα βαρέα μέταλλα όπως είναι το κάδμιο έχουν δυσμενή επίπτωση. Η καθιστική ζωή είναι αρνητικός παράγοντας ενώ τελευταία βρέθηκε ότι το ίδιο ισχύει και για τη μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης.
