Πολλοί πιστεύουν ότι τα κόπρανα αποτελούνται από όσα έχουμε φάει αλλά αυτό δεν ισχύει απόλυτα. Κατά 75% τα κόπρανα αποτελούνται από νερό. Από τα στερεά συστατικά που απομένουν το 33% είναι βακτήρια. Πρόκειται για εντερική χλωρίδα που έχει ολοκληρώσει τη ζωή της στο χώρο της πέψης και πρέπει να αποσυρθεί. Άλλο ένα 33% αποτελείται από άπεπτες φυτικές ίνες. Όσο περισσότερα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης καταναλώνουμε, τόσο περισσότερα κόπρανα έχουμε ανά κένωση. Μια τέτοια διατροφή μπορεί να αυξήσει το βάρος των κοπράνων από τα 100-200 γραμμάρια, που είναι ο μέσος όρος, στα 400-500 γραμμάρια την ημέρα. Το τελευταίο 33% αποτελείται από ουσίες που το σώμα θέλει να ξεφορτωθεί, όπως υπολείμματα φαρμάκων, χοληστερόλη ή χρωστικές ουσίες τροφών.
ΤΟ ΧΡΩΜΑ
Τα φυσικό χρώμα των ανθρώπινων κοπράνων ποικίλλει από καστανό σε καστανοκίτρινο – ακόμα και χωρίς να καταναλώσουμε οτιδήποτε με αυτά τα χρώματα. Το ίδιο ισχύει για τα ούρα μας -το χρώμα πάντοτε τείνει προς το κίτρινο αν κι αυτό εξαρτάται από το πόσο νερό πίνουμε. Το χρώμα των κοπράνων οφείλεται σε ένα πολύ σημαντικό προϊόν που παρασκευάζουμε κάθε μέρα, το αίμα. Καθημερινά, το σώμα μας δημιουργεί 2,4 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια ενώ ένας ίσος αριθμός νεκρώνεται και αποβάλλεται. Κατά τη διαδικασία της αποβολής, η κόκκινη χρωστική ουσία των αιμοσφαιρίων αρχικά γίνεται πράσινη και στη συνέχεια κίτρινη. Μπορείτε να διαπιστώσετε την ίδια διαδικασία στα διάφορα στάδια ενός μώλωπα στο δέρμα σας. Ένα μικρό μέρος αυτής της κίτρινης χρωστικής ουσίας αποβάλλεται με τα ούρα αλλά το μεγαλύτερο μέρος περνά από το συκώτι και εισέρχεται στο έντερο. Εκεί, τα βακτήρια αλλάζουν ξανά το χρώμα της -αυτή τη φορά σε καστανό. Έτσι το χρώμα των κοπράνων παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τα τεκταινόμενα στο έντερο.
ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟ ΠΡΟΣ ΚΙΤΡΙΝΟ: Το χρώμα αυτό ίσως οφείλεται σε μία ακίνδυνη διαταραχή που ονομάζεται σύνδρομο Gilbert (ή σύνδρομο Gilbert-Meulengracht). Σε αυτή την πάθηση, ένα από τα ένζυμα που εμπλέκονται στη διάσπαση του αίματος λειτουργεί στο 30% των φυσιολογικών δυνατοτήτων του. Αυτό σημαίνει ότι τελικά λιγότερη χρωστική ουσία καταλήγει στο έντερο. Καθώς επηρεάζει περίπου το 8% του παγκόσμιου πληθυσμού, το σύνδρομο Gilbert είναι σχετικά συνηθισμένο. Η ενζυματική ατέλεια δεν είναι επιζήμια και δε δημιουργεί σχεδόν κανένα πρόβλημα σε όσους την έχουν. Η μόνη παρενέργεια είναι η μειωμένη ανοχή στην παρακεταμόλη, την οποία πρέπει να την αποφεύγουν όσοι έχουν το σύνδρομο Gilbert.
Άλλη πιθανή αιτία των κιτρινωπών κοπράνων είναι τα προβλήματα με τα εντερικά βακτήρια. Αν δε λειτουργούν όπως πρέπει, δεν γίνεται καστανή η χρωστική ουσία.
ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟ ΠΡΟΣ ΓΚΡΙ: Αν η σύνδεση μεταξύ ήπατος και εντέρου εμποδίζεται π.χ. από κάποια πίεση (συνήθως πίσω από τη χοληδόχο κύστη), η χρωστική ουσία του αίματος δε φτάνει ως τα κόπρανα. Οι μπλοκαρισμένες συνδέσεις δεν είναι ποτέ καλές και όσοι παρατηρήσουν μια γκρίζα απόχρωση στα κόπρανα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους.
ΜΑΥΡΟ Ή ΚΟΚΚΙΝΟ: Το πηχτό αίμα είναι μαύρο και το φρέσκο αίμα κόκκινο. Σε αυτή την περίπτωση το χρώμα δεν οφείλεται στη χρωστική ουσία που γίνεται καστανή λόγω των βακτηρίων, αλλά στην παρουσία ολόκληρων ερυθρών αιμοσφαιρίων. Για όσους έχουν αιμορροΐδες, η μικρή ποσότητα έντονου κόκκινου αίματος στα κόπρανα δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας. Ωστόσο, οτιδήποτε πιο σκούρο σε χρώμα από το φρέσκο έντονα κόκκινο αίμα πρέπει να ελεγχθεί από γιατρό -εκτός και αν έχετε καταναλώσει πολλά παντζάρια.